ادبیات اعتراض با نماد «شب» در قطعه‌سروده‌های معاصر فارسی و عربی

محورهای موضوعی : شعر

فاروق نعمتی ¹ (دانشیار گروه زبان وادبیات عربی ،دانشگاه پیام نور،تهران،ایران.)

تاریخ دریافت : 1401/12/12 تاریخ پذیرش : 1402/02/16 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: شعر معاصر فارسی و عربی, ادبیات تطبیقی, سمبولیسم, نماد شب, ادبیات اعتراض,

چکیده مقاله :

بیان نمادین به عنوان یکی از ظریف‌ترین شگردهای هنری در میان عناصر گوناگون خیال، یکی از اصلی‌ترین ساختارهای زبانی در شعر معاصر به حساب می‌آید. در این میان، عنصر شب، دارای بار معنایی متفاوتی در شعر معاصر عربی و فارسی است؛ به گونه‌ای که فضای شبانه و موقعیت خاص آن، خوانش‌های متفاوتی را در میان سرایندگان دو زبان سبب شده است. بهره‌گیری از این نماد طبیعی در راستای بیان اعتراض به وضعیتِ موجود، از کارکردهای شب در شعر دو زبان است؛ به نحوی که شاعران با استفاده از این ظرفیّت نمادین، اعتراض خویش را به تیرگی و خفقان اوضاع بیان می‌دارند. در این جستار با رویکرد تطبیقی و با روش تحلیلی- توصیفی و با بهره‌گیری از مکتب آمریکایی در ادبیات تطبیقی، با انتخاب برخی سرایندگان از شعر معاصر عربی (بیاتی، سیاب، بلند حیدری و شابی) و شعر معاصر فارسی (نیما، طاهره صفارزاده و اخوان) به بررسی نمادپردازی از نماد شب به عنوان سمبلی اعتراض‌آمیز خواهیم پرداخت.

چکیده انگلیسی:

Symbolic expression is considered as one of the most delicate artistic techniques among various elements of imagination, one of the main language structures in contemporary poetry. Meanwhile, the element of night has a different meaning in contemporary Arabic and Persian poetry; In such a way that the night atmosphere and its special situation have caused different readings among the singers of the two languages. Using this natural symbol in order to express protest against the existing situation is one of the functions of the night in the poetry of two languages; By using this symbolic capacity, poets express their objection to the darkness and suffocation of the situation. In this essay, with a comparative approach and analytical-descriptive method, by choosing three poets from contemporary Arabic poetry (Bayati, Siyabb and Boland Heydari) and three poets from contemporary Persian poetry (Nima, Tahereh Safarzadeh and Akhwan) to examine the symbolism of the symbol of the night. We will pay as a protest symbol.