بررسی تطبیقی کاربرد ادبی و نمادین عنصر رنگ در اشعار فردوسی طوسی و بشار بن برد

محورهای موضوعی : شعر

طاهر جعفری ¹ (دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خدابنده، دانشگاه آزاد اسلامی، خدابنده، ایران)
غلامرضا حیدری ² (استادیار گروه زبان وادبیات فارسی، واحدابهر، دانشگاه آزاد اسلامی. ابهر، ایران)
لیدا نامدار ³ (استادیارگروه زبان وادبیات فارسی ، واحد خدا بنده ،دانشگاه آزاداسلامی ،خدابنده ، ایران)
جواد طاهری ⁴ (استاد یارگروه زبان وادبیات فارسی، واحدابهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ابهر،ایران)

تاریخ دریافت : 1401/10/11 تاریخ پذیرش : 1402/02/16 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: فردوسی, رنگ, شاهنامه, بشار بن برد,

چکیده مقاله :

یکی از مهمترین عناصر، در بروز خلاقیت‌های هنری به کارگیری رنگ است. در واقع رنگ از عناصر ویژه‌ای است که می‌توان از طریق شناخت ویژگی‌ها و تأثیرات آن، از بسیاری از رمزها پرده‌برداری کرد‌ و به رازهای پنهان بسیاری دست یافت. شاعران به عنوان زیباشناسان جهان هستی، از رنگ‌ها در تصاویر شعری خود استفاده کرده‌اند و گاه از آن در تبیین مفاهیم بیان ناشدنی‌ و فضای نمادین اشعار خود بهره برده‌اند‌.در این پژوهش‌که به روش کتابخانه‌ای انجام شده است، ضمن ارائۀ شواهد شعری از اشعار فردوسی طوسی و بشاربن برد به عنوان شاعران مورد مطالعه که به نحوی از رنگها استفاده کرده‌اند، به تحلیل شگردها و چگونگی کاربرد ادبی، نمادین و بلاغی آنها از رنگ( خصوصاً از رنگ سیاه و سفید) در القای پیام به مخاطب پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که رنگهای سیاه و سفید در این اشعار فردوسی و بشاربن برد بسامد بالایی را نسبت به دیگر رنگها دارند. فردوسی و بشاربن برد، از ظرفیت عظیم رنگ‌ها، برای انتقال اندیشه‌ها، مقاصد و پیـام‌های خود در حوزه‌های گوناگون اجتماعی، فرهنگی، دینی و سیاسی در فضای واقعی، کنایی، نمـادین و اسطوره‌ای به مخاطبان خود، به خوبی بهره برده‌اند.

چکیده انگلیسی:

One of the most important elements in the emergence of artistic creativity is the use of color. In fact, color is one of the special elements that can reveal many secrets and achieve many hidden secrets through knowing its characteristics and effects. Poets, as aestheticians of the universe, have used colors in their poetic images and sometimes used them to explain the inexpressible concepts and symbolic space of their poems.In this research, which has been carried out using a library method, while presenting poetic evidence from the poems of Ferdowsi Toosi and Bashar Ben Bard as the studied poets who have used colors in some way, analyzing the methods and how they use color in literature, symbolism and rhetoric (especially of black and white color) in inducing the message to the audience.The results of the research show that black and white colors in these poems of Ferdowsi and Basharban have a high frequency compared to other colors. Ferdowsi and Bashar Ben Bard have made good use of the huge capacity of colors to convey their thoughts, intentions and messages in various social, cultural, religious and political fields in a real, ironic, symbolic and mythological space to their audience.