اخوان و ادونیس، بین سنّت و مدرنیته(تحلیل و نقد آراء با رویکرد فلسفی و روان‌شناسی)

محورهای موضوعی : شعر

عبدالقادر پریز ¹ , قاسم عزیزی مراد ²

1 - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه علامه طباطبایی
2 - دانشجوی دکتری رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه علامه طباطبایی

تاریخ دریافت : 1397/05/31 تاریخ پذیرش : 1397/05/31 تاریخ انتشار : 1397/05/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

سنت و مدرنیته دو مقوله مهم در فلسفه و روان‌شناسی هستند که در ساختار شخصیت انسان و آینده او تأثیر بسزایی دارند. به تبع آن‌ها ادبیات بالأخص شعر نیز تحت تأثیر سنت و مدرنیته قرار می‌گیرد و بدون شناخت تأثیر سنت و مدرنیته در نوع نگرش شاعر و روشنفکر نمی‌توان به قصد و منظور اصلی آن‌ها پی برد. از آنجا که ادبیات و به طور کلی هنر به عنوان یکی از عناصر اجتماعی جامعه فارسی و عربی بنا بر اصل ارتباطات اجتماعی و تأثیر و تأثر فرهنگی، تحت تأثیر تمدن و فرهنگ غرب قرار گرفت شعر معاصر نیز در روند تأثیرپذیری از مدرنیته غربی رویکردهای متفاوتی داشته است. این مقاله با روش تحلیلی توصیفی به بررسی آثار دو شاعر روشنفکر تاریخی جامعه معاصر ایران و عرب: ادونیس و اخوان پرداخته تا دیدگاه و نظر آن‌ها را در خصوص این دو مقوله تبیین نماید. این دو شاعر در آثار خود نه سنت را بر اطلاق، اصل قرار می‌دهند و نه مدرنیته را؛ بلکه سنت را در قالب مدرنیته و در پرتو عقل فلسفه عصر روشنگری برای تبیین معضلات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعه به کار می‌گیرند و گذشته را پلی برای ورود به آینده می‌دانند.

چکیده انگلیسی:

Tradition and modernity are two important issues in philosophy and psychology which play vital role in the structure of human character and his future. Consequently the literatures especially poetry would be affected by tradition and modernity. Since literature and art – generally – are known as the social factors of Arabic and Persian societies based on social relations principle. Contemporary poetry also has had different approach in impacting the western modernity. This article – analytical and descriptive study – surveys works of two historical intellectual poets of Iran and Arab contemporary societies: Akhavan & Adunis to express their viewpoints and ideas on the mentioned subject. Two poets nor prior modernity to tradition neither vice versa; but they know tradition in the modernity frame to express the cultural, social and political problems of the society and also believe the past as a bridge to future.

منابع و مأخذ:

قرآن کریم.

کتب فارسی

ابوزید، نصر حامد. 1381ش، نقدگفتماندینی، ترجمه حسین یوسفی اشکوری و محمد جواهرکلام، تهران: یادآوران.

أحمدی، بابک. 1373ش، مدرنیتهواندیشهانتقادی، تهران: مرکز.

أحمدی، بابک. 1392ش، حقیقتوزیبایی، تهران: مرکز.

أخوان ثالث، مهدی. 1378ش، آخرشاهنامه، تهران: انتشارات مروارید.

أخوان ثالث، مهدی. 1379ش، زمستان، تهران: انتشارات مروارید.

أدونیس. 1392ش، سنتوتجدد، ترجمه حبیب الله عباسی، تهران: سخن.

امین پور، قیصر. 1383ش، سنتونوآوریدرشعرمعاصر، تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی.

دارابی، جعفر. 1388ش، نظریه‌هایروان‌شناسیشخصیت، تهران: آییژ.

داوری اردکانی، رضا. 1391ش، نگاهینوبهفلسفهوفرهنگ، تهران: سخن.

روزت ای. 1371ش، روان‌شناسیتخیل، ترجمه اصغر الهی و پروانه میلانی، تهران :گوتنبرگ.

شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1390ش، حالاتومقاماتم.امید، تهران: سخن.

الضاوی، عرفات. 1389ش، کارکردسنتدرشعرمعاصرعرب، ترجمه سیدحسین سیدی، مشهد: دانشگاه فردوسی.

طباطبایی، محمدحسین. 1366ش، تفسیرالمیزان، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، تهران: نشر فرهنگی رجا .

کاخی، مرتضی. 1371ش، صدایحیرتبیدار، تهران: مروارید.

کتب عربی

اسماعیل، عزالدین. 1996م، الشعرالعربیالمعاصر، بیروت: دار الثقافة.

درینی، خشبة. 1983م، أساطیرالحبوالجمالعندالیونان، بیروت: دار أبعاد للطباعة والنشر.

سعید، احمد علی(ادونیس). 1980م،فاتحةلنهایاتالقرن، بیروت: دار العودة.

سعید، احمد علی(ادونیس). 1988م، الأعمالالشعریةالکاملة، بیروت: دار العودة.

سعید، احمد علی(ادونیس). 1989م، کلامالبدایات، بیروت: دار الآداب.

سعید، احمد علی(ادونیس). 1996م، الأعمالالشعریةالکاملة، دمشق: دار المدی للثقافة والنشر.

سعید، ادوارد.1996م، صورالمثقف، ترجمة غسان غصن، بیروت: دار النهار.

عبدالرحمن، عائشة.1970م، قیمجدیدةللأدبالقدیموالمعاصر، القاهرة: دار المعارف.

قبیش، أحمد. بی تا، تاریخالشعرالعربیالحدیث، دمشق: مؤسسة النوری.

القمنی، سید. 1992م، الأسطورةوالتراث،القاهرة: سینا للنشر.

الکبیسی، طراد.1978م، التراثالعربیکمصدرفینظریةالمعرفةوإبداعالشعر العربیالحدیث، بغداد: وزارة الثقافة والفنون.

 

المقالات

البیاتی، عبدالوهاب. «شاعروموقف»، الموقف الأدبی، العدد الثانی، دمشق.

دراج، فیصل. «تحولاتالموقفالعربیفیالقرنالعشرین»، المستقبل العربی، العدد 348، بیروت.

 

 

 

The Holy Quran

Ahmadi, Babak (1373). Modernity and critical thinking. Centeral Tehran

Ahmadi, Babak (1392). Truth and beauty. Centeral Tehran.

Darabi Jafar (1388). Theories of Personality Psychology. Tehran: Aijiz

The New Testament (1371) The Psychology of Imagination; Asghar Elahi Translation. Butterfly Milani; Tehran Gothenburg.

Shafiei Kotkani Mohammad Reza (1390). Statements and authorities. Tehran: Speech

Allameh Tabatabai (1366) Teshir al-Mizan. Translator Seyyed Mohammad Bagher Mousavi Hamedani. Tehran. Rajah Cultural Publishing.

Qaisar Aminpour (2004) Tradition and innovation in Contemporary Poetry. Tehran . Scientific Cultural Company.

Kakhi Morteza (1371). Awake the awesome sound. Tehran: Pear

Khvan Thalid, Mahdi (1378). The end of the Shahnameh. Tehran: Pearl Publishing.

Khvan Thalid, Mahdi (1379). winter. Tehran: Pearl Publishing.

Abouzid, Nasr Hamed (1381). Criticism of Religious Discourse. Translated by Hossein Yousefi Eshkevari and Mohammad Javaher Kalam. Tehran: Yadavaran

Abouzid, Nasr Hamed (1392). Tradition and modernity. Translation by Habibullah Abbasi. Tehran: Speech

Sa'id Adounis Ahmed Ali (1980). Beginning with the end of the century. Beirut: Dar al-Awda.

Sa'id Adounis Ahmed Ali (1988). Complete poetry works. 2 Leather. Beirut: Dar al-Awda.

Sa'id Adounis Ahmed Ali (1989). The words of beginnings. Beirut: House of Literature.

Sa'id Adounis Ahmed Ali (1996). Complete poetry works. Damascus: Darmeldi for Culture and Publishing.

Ismail, Azzedine (1996). Contemporary Arabic poetry. Beirut: Culture House.

Bayati Abdel Wahab, «poet and position». The literary position, p. 2, Damascus.

Dr. Faisal, «Changes in the Arab position in the twentieth century». The Arab Future. P: 348, Beirut.

Darni Khashba (1983). Love and beauty Beirut: Darabadad for printing and publishing

Sa'id Edward (1996). Pictures of the intellectual. Translated by Ghassan Ghosn. Beirut: Dar Hanahar

Abdulrahman Aisha (1970). New values of ancient and contemporary literature. Cairo: Dar Al Maarif.

Al-Qamni S. (1992). Myth and Heritage. Cairo: Sina Publishing.

Qabisheh Ahmed. History of modern Arabic poetry. Damascus: Al-Nouri Foundation

Kebisi (1978). Arab heritage as a source in the theory of knowledge and the creation of modern Arabic poetry. Baghdad: Ministry of Culture and Arts.