برجستهسازی در غزلی از مولانا
محورهای موضوعی : شعر
عقیل عبد الحسین محمد مالکی
1
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده زبان‌های خارجی، دانشگاه بغداد، بغداد، عراق)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
تحقیق حاضر با رویکردی از تحلیل ساختاری به نام برجسته سازی فرم و محتوای غزلی از مولانا را مورد بررسی قرار می‌دهد. برجسته سازی به معنای ظرفیت شاعر در بکارگیری بازی‌های زبانی و موسیقایی و امکانات هنری خود است. به گونه‌ای که طرز بیان خود آشنازدا و برجسته ساز باشد. مولانا با بهره گیری از سازه‌های برجستگی متن از قبیل بازی های آوایی، واژگانی، نحوی و موسیقایی، هماهنگی جالب میان ساختار و محتوا را نوآوری کرد. هدف این مقاله در این است که تصویری را از درجه هنری و برجستگی مولانا به دست دهیم. در این تحقیق از روش تحلیلی- توصیفی بر طبق رویکرد ساختاری بهره برده شد تا غزل را از لحاظ برجسته سازی آوایی، واژگانی، نحوی، و معنایی بررسی کند. یافته تحقیق حاضر این است که مولوی با یاری جستن از نوآوری های ساختاری و معنایی، زبان شعری خود را از هنجار معمول در اشعار دیگران جدا و متمایز کرده است. زیباشناختی غزل مولانا در هنر بهره‌گیری مناسب و متَقَدِّم از همین مؤلفه ساختاری و معناشناختی تحقق یافته است.
The present research studies the structure and content of a sonnet by Rumi with structural analysis approach called highlighting. Highlighting means the poet's capacity to use his (or her) linguistic and musical games and artistic possibilities; in a way that his own expression is defamiliarizing and prominent. Rumi created interesting harmony between structure and content by enjoying highlighting structures of the text such as phonetic, lexical, syntactic and musical structures. The purpose of this article is to propose an image of Rumi's artistic and prominence level. The present research which analytical-descriptive method is used according to the structural approach studies the sonnet in terms of phonetic, lexical, syntactic and semantic aspects. The result of the present study is that Rumi, has separated and distinguished his poetic language from the usual norm in the poems of others benefitting structural and semantic innovations,. The aesthetics of his sonnets in the art of proper and critical use of this structural and semantic component has proved.
انیس، ابراهیم. 1999م، الأصوات اللّغویة، مصر: مکتبة الأنجلو المصریة.
باقری، مهری. 1388ش، مقدمات زبانشناسی، تهران: نشر قطره.
حسینپور چافی، علی. 1386ش، بررسی و تحلیل سبک شخصی مولانا در غزلیات شمس، تهران: سمت.
حقشناس، علیمحمد. 1384ش، آواشناسی(فونتیک)، تهران: انتشارات آگه.
داد، سیما. 1385ش، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: انتشارات مروارید.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1386ش، موسیقی شعر، تهران: انتشارات آگه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1388ش، گزیده غزلیات شمس، تهران: امیرکبیر.
شمیسا، سیروس. 1383ش، نقد ادبی، تهران: انتشارات فردوس.
شمیسا، سیروس. 1386ش، فرهنگ عروضی، تهران: نشر علم.
شمیسا، سیروس. 1386ش، نگاهی تازه به بدیع، تهران: نشر میترا.
صفوی، کوروش. 1390ش، از زبانشناسی به ادبیات، تهران: سوره مهر.
طباطبایی، مصطفی. 1383ش، عروض و قافیه، تهران: نشر لوح زرّین.
عباس، حسن. 1998م، خصائص الحروف العربیة ومعانیها، دمشق: منشورات اتحاد الکتّاب العرب.
مدرّسی، حسین. 1384ش، فرهنگ کاربردی اوزان شعر فارسی، تهران: سمت.
نجفی، أبوالحسن. 1390ش، مبانی زبانشناسی و کاربرد آن در زبان فارسی، تهران: نیلوفر.
نیلیپور، رضا. 1390ش، زبانشناسی و آسیبشناسی زبان، تهران: انتشارات هرمس.
وحیدیان کامیار، تقی و غلامرضا عمرانی. 1385ش، دستور زبان فارسی1، تهران: سمت.
مقالات
اسد اللهی، خدابخش و منصور علیزاده بیگدیلو. 1392ش، «فراهنجاری نحوی در غزلیات شمس تبریزی»، مجله شعر پژوهی، سال پنجم، شماره سوم، پاییز، صص 22-1.
انصاری، نرگس و اعظم شمسالدینی. 1396ش، «تحلیل ساختاری متن سوره الحاقة»، پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن، شماره دهم، بهار و تابستان، صص 178-161.
صمصام، حمید. 1395ش، «برجستهسازی در شعر اخوان ثالث»، فصلنامه تخصّصی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، شماره 6، تابستان، صص 70-49.
صهبا، فروغ. 1384ش، «برجستهسازی واژه و ترکیب در شعر اخوان»، پژوهشنامه علوم انسانی شهید بهشتی، شماره 46- 45، بهار و تابستان، صص 162-147.
مدرسی، فاطمه و امید یاسینی. زمستان 1387ش، «قاعدهافزایی در غزلیات شمس»، نشریه تاریخ ادبیات(پژوهشنامه علوم انسانی شهید بهشتی)، شماره 59، صص 143-119.
_||_
Abbas, Hassan(1998 A.D.).Characteristics of Arabic Letters and meanings. Damascus: Publications of the Arab Writers Union.
Anis,Ebrahim (1999 A.D.).Linguistic Sounds.Egypt:Egyptian Angelo Library.
Ansari, Narges and A ̉dam Shamsuddini (1396 A.H.).Structural Analysis of the Text of Surah Alhaqqe.Journal of Qur ̉anic Interpretation and Language.Number 10.Spring and Smmer 161-178.
Asadullahi,khodabakhsh and Mansur Alizade Bigdilu(1392A.H.). Syntactic deviation in the Emotional Poetry of Shams Tabrizi. Journal of Poetic Research .year 5.Number 3 Autumn.
Bagheri , Mehri (1388 A.H.).Introduction to Linguistics . Tehran :Qatre Publication .
Dad,sima (1385A.H).The glossary of Literary Terms,publish Morvareed,Tehran .
Haqshanas, Alimohammed(1384 A.H.).Phonetics ,Tehran:Ageh Publication .
Hosseinpur Chafi ,Ali (1386 A.H.).Investigating and analyzing Rumi ̉s Personal style in the Emotional Poetry of Shams .Tehran :Samt Publication .
Modarresi ,Fatima and Omid Yasini (1387 A.H.). Extra regularity in the Emotional Poetry of Shams . Journal of the History of Literature ( Shahid Beheshti Journal of Humanities . Number 59.Winter 119-143 .
Modarresi , Hussein ( 1384 A.H.).Applied Dictionary of Persian Poetry Weights . Tehran : Samt Publication .
Najafi,Abul – Hasan(1390A.H).Principles of Linguistics and its Use in Persian. Tehran : Nilover Publication .
Nilipur , Reza (1390 A.H.).Linguistics and Language Pothology . Tehran : Hermes Publication .
Safavi ,Korosh (1390 A.H.). From Linguistics to Literature . Tehran : Surah Mehr Publication .
Sahba , Faruq ( 1384 A.H.). Foregrounding the word and composition in Ekhvan ̉s Poetry . Journal of Humanities . Number 45-46 .Spring and Summer 147-162 .
Semsam , Hamid (1390 A.H.). Foregrounding in the Poetry of the Ekhvan Sales Quarterly Journal of Persian Language and Literature of Islamic Azad University of Mashhad . Number 6 . Summer 49-70 .
Shafi ̉i Kadkani , Mohammedreza (1386 A.H.) .Poetry Music . Tehran:Ageh Publication .
Shafi ̉i Kadkani , Mohammedreza (1388 A.H.). Choices of Emotional Poetry of Shams. Tehran:Amirkabir Publication .
Shamisa , Cyrus (1386 A.H.).A fresh look at the exquisite . Tehran:Mitra Publication .
Shamisa , Cyrus. Dictionary of Poetic weights . Tehran: ̉Elm Publication .
Shamisa , Cyrus (1383 A.H.) . Literary Criticism . Tehran: Ferdows Publication .
Tabatabai, Mostafa (1383 A.H.).Rhythms and Rhymes . Tehran: Lawhezarrin Publication .
Vahidian Kamyar , Taqi and Gholamreza Omrani (1380 A.H.). Persian grammer 1 . Tehran : Samt Publication .
