تسلی‌بخشی اندیشه؛ تطبیق اندیشه‌های معری و شوپنهاور در باب زندگی

محورهای موضوعی : شعر

علیرضا علیزاده ¹ (استادیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه دولتی سلمان فارسی، کازرون، ایران)
آسیه قوامی ² (دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه دولتی سلمان فارسی، کازرون)

تاریخ دریافت : 1397/02/09 تاریخ پذیرش : 1397/02/09 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

زندگی انسان چه تفاوتی با زندگی حیوانی دارد؟ آیا او به واقع اختیار و آزادی دارد؟ اگر دارد آیا اختیار، زندگی‌اش را آسان‌تر کرده است؟ غریزه تا چه اندازه بر عقل آدمی غالب است؟ شوپنهاور و معری دو اندیشمند ادیب و فیلسوف هستند که در واکاوی فلسفه‌شان می‌توان به پاسخ این سؤالات رسید. در مقاله پیش رو تلاش شده است برخی از اندیشه‌های مشترک میان ابوالعلاء معری و آرتور شوپنهاور بررسی شود. این دو نوعی واقع بینی افراطی نسبت به زندگی داشته‌اند که معمولاً از آن با عنوان بدبینی یاد می‌شود. هر دوی این فیلسوفان زندگی را آکنده از رنج و پوچی دانسته‌اند اما به هیچ وجه در مواجهه با زندگی منفعل نبوده‌اند بلکه کوشیده‌اند آثاری جاودانه از خود باقی بگذارند که همواره تسلی بخش روح تشنه آگاهیِ آدمیان طی قرون متمادی باشد. ما در این پژوهش عقیده کلی این دو اندیشمند در باب زندگی و برخی از اجزای آن را به شکل تطبیقی بررسی می‌کنیم.

چکیده انگلیسی:

What is the difference between the human life and animal's? Does he really have freedom and authority? If he has, does authority make his life easier? How much does instinct dominate his wisdom? Maʿarri and Schopenhauer are two philosophers and literates who answered the abovementioned questions. The present paper attempts to study some common thoughts of Abu al-ʿAlaʾ al-Maʿarri and Arthur Schopenhauer. Both had a kind of extreme realism toward life which usually known as pessimism. Both philosophers find life suffering and null but weren’t passive at all but tried to leave eternal works to calm down the ones who are thirsty to knowledge in different eras. The paper also tries to study their general thoughts about life comparatively.

منابع و مأخذ:

توحیدی فر، نرجس. 1396ش، ابوالعلاء معری در بوته نقد ادبیات تطبیقی؛ تطبیق اندیشه ابوالعلاء، اپیکور، شوپنهاور، نیچه، دانته و صادق هدایت، چاپ دوم، تهران: انتشارات شفیعی.

دو باتن، آلن. 1390ش، تسلی بخشی‌های فلسفه، چاپ هفتم، ترجمه عرفان ثابتی، تهران: ققنوس.

شوپنهاور، آرتور. 1395ش، جهان و تأملات فیلسوف؛ گزیده هایی از نوشته های آرتور شوپنهاور، ترجمه رضا ولی یاری، چاپ هشتم، تهران: نشر مرکز.

عبدالمنعم عباس، راویه. 1996م، بلز باسکال وفلسفة الانسان، بیروت: دار النهضة‌العربیة للطباعة والنشر.

المعری، ابوالعلاء. 1992م، لزوم ما لا یلزم، بیروت: دار الجیل.

المعری، ابوالعلاء. 2007م، سقط الزند، بیروت: المکتبة ‌العصریة.

ممتحن، ‌مهدی. 1395ش، ابوالعلاء معری در گستره ادب و فلسفه، چاپ سوم، تهران: لوح محفوظ.

نوری، نظام الدین. 1389ش، مکتب‌ها، ‌سبک‌ها و جنبش‌های ادبی و هنری جهان تا پایان قرن بیستم، چاپ اول، تهران: انتشارات یادواره اسدی.

 

مقالات

سارتر، ژان پل. ژوئن 1946م، «قالب‌گران افسانه‌ها»، مجله هنرهای تئاتر، چاپ آمریکا.

گنجیان خناری، علی. بهار 1389ش، «بدبینی فلسفی در اندیشه ابوالعلاء معری و آرتور شوپنهاور»، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت،‌ سال چهارم،‌شماره 13، ‌صص 137- 157.