بررسی انگیزه‌های جنگ در شاهنامه فردوسی و ایلیاد و ادیسه هومر

محورهای موضوعی : شعر

صفر عبدالوند ¹ (دانشجوی دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد)
قاسم صحرایی ² (عضو هیأت علمی، رشته زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان، خرم آباد)
علی حیدری ³ (عضو هیأت علمی، رشته زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان، خرم آباد)

تاریخ دریافت : 1399/06/23 تاریخ پذیرش : 1399/06/23 تاریخ انتشار : 1399/07/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

ادبیات تطبیقی، دانشی است که برخی آثار را با برخی آثار ادبی دیگر تطبیق می‌دهد یا ادبیات دو کشور یا چند کشور و معمولاً یک نوع ادبی را که در دو زبان مختلف پدید آمده است را با هم مقایسه می‌کند تا نقاط اشتراک و وجوه اختلاف فرهنگی آن‌ها را آشکار نماید. بنابراین ادبیات تطبیقی، چشم اندازی از افق‌های رنگارنگ هنر و ادبیات است که می‌تواند زمینه‌های فرهنگی ملت‌های گوناگون جهان را کشف کند و ارتباط مستقیم یا غیر مستقیم آن‌ها را با یکدیگر نشان دهد. از آنجا که همه ملت‌ها خواسته یا ناخواسته از ادبیات یکدیگر الهام می‌گیرند، این ادبیات همواره همگانی‌تر و جهانی‌‌تر می‌شود. ادبیات شرق و ادبیات غرب مدام در حال تأثیر و تأثرند. این پژوهش به روش تحلیل کیفی، نگاهی تازه به متون کهن حماسی ایران و یونان دارد که برخی انگیزه‌های جنگ، در متن شاهنامه فردوسی و ایلیاد و ادیسه‌ هومر را نشان داده. کارکردهای اساطیر مشترک را در دو منظومه برجسته کرده است.

چکیده انگلیسی:

Comparative literature is a knowledge that adapts some works with some other literary works or compares the literature of two or more countries and usually a type of literature that has emerged in two different languages ​​to reveal their commonalities and cultural differences. Comparative literature is a vision of the colorful horizons of art and literature that can explore the cultural contexts of the various nations of the world and show their direct or indirect relationship to each other. As all nations are willingly or unwillingly inspired by each other's literature, this literature is becoming more universal. Eastern literature and Western literature are constantly being influenced. This qualitative analysis method has a new view at the ancient epic texts of Iran and Greece, which showed some of the motives of war in the text of Ferdowsi's "Shahnameh" and Homer's "Iliad and Odyssey". It has highlighted the functions of common mythology in two systems.

منابع و مأخذ:

الیاده، میرچا. 1374ش، اسطوره، رؤیا، راز، ترجمه رؤیا منجّم، تهران: فکر روز.

ایرانی، دین‌شاه. 1353ش، اخلاق ایران باستان، چاپ چهارم، تهران: بی نا.

آدام، ان میشل و روزا فرانسوا. 1383ش، تحلیل انواع داستان(رمان، درام و فیلمنامه)، ترجمه آذین حسین زاده و شهپرزاد، تهران: قطره.

آسابرگر، آرتور. 1380ش، روایت در فرهنگ عامه، ترجمه محمدرضا لیراوی، تهران: سروش.

حریری، ناصر. 1369ش، فردوسی، زن و تراژدی، بابل: کتابسرای بابل.

حکیمی، محمود و کریم حسنی تبار. 1370ش، جهان بینی و حکمت فردوسی، چاپ دوم، تهران: بی نا.

خوش‌پـسند، دنیا. 1389ش، فرهنگ جنـگ‌افزار در شاهنامـه فردوسی، تهران:‌ انتشـارات داستان.

رزمجو، حسین. 1388ش، قلمرو ادبیات حماسی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.

رستگار فسایی، منصور. 1379ش، فرهنگ نام‌های شاهنامه، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.

رستمی، محمود. 1386ش، فرهنگ واژه‌های نظامی، چاپ دوم، تهران: انتشارات واژه سبز.

ستوده، غلام‌رضا. 1374ش، نمیرم از این پس که من زنده‌ام، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

سرّامی، قدمعلی. 1387ش، از رنگ گل تا رنج خار، چاپ سوم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

صفا، ذبیح اله. 1369ش، حماسه سرایی در ایران، چاپ پنجم، تهران: امیرکبیر.

صفا، ذبیح اله. 1378ش، تاریخ ادبیات در ایران، ج اول، تهران: انتشارات فردوسی.

صفا، ذبیح اله. 1379ش، حماسه سرایی در ایران، تهران: امیرکبیر.

فردوسی، ابوالقاسم. 1379ش، شاهنامه فردوسی، به کوشش سعید حمیدیان، تهران: نشر قطره.

فردوسی، ابوالقاسم. 1398ش، پیرایش، جلال خالقی مطلق، چهار جلدی، چاپ سوم،  تهران: انتشارات سخن.

قریب، مهدی. 1369ش، بازخوانی شاهنامه، تهران: انتشارات توس.

کزّازی، میر جلال الدّین. 1368ش، از گونه‎ای دیگر، تهران: نشر مرکز.

مسکوب، شاهرخ. 1386ش، سوگ سیاوش، تهران: انتشارات خوارزمی.

ناظری، نعمت. 1369ش، وصف طبیعت در شعر فارسی، تهران: شعله اندیشه.

وانشیر، ف م. 1360ش، حماسه داد،تهران: انتشارات حزب توده.

هومر. 1389ش، ایلیاد، ترجمه سعید نفیسی، تهران: انتشارات پارمیس.

مقالات

اخلاقی، اکبر. 1382ش، «تحلیل ساخت روایی مثنوی معنوی»، رساله دکتری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان.

نادری، فرهاد و دیگران. 1397ش، «کارکرد نظریه ترامتنیت ژنت در کشف و واکاوی تأثیرپذیری کوشنامه از شاهنامه»، فصلنامه متن شناسی ادب فارسی، دانشگاه اصفهان، سال پنجاه و چهارم، دوره جدید، سال دهم، شماره اول.

Elyah, Mircha. 1995, Myth, Dream, Mystery, translated by Roya Monjem, Tehran: Fekr Rooz.
Irani, Din Shah. 1974, Ethics of Ancient Iran, Fourth Edition, Tehran: Bina.
Adam, Ann Michel and Rosa François. 2004, Analysis of different types of stories (novel, drama and screenplay), translated by Azin Hosseinzadeh and Shahparzad, Tehran: Qatreh.
Asaberger, Arthur. 2001, Narration in Popular Culture, translated by Mohammad Reza Liravi, Tehran: Soroush.
Hariri, Nasser 1990, Ferdowsi, Woman and Tragedy, Babol: Babol Library.
Hakimi, Mahmoud and Karim Hassani Tabar. 1991, Ferdowsi Worldview and Wisdom, Second Edition, Tehran: Bina.

Khoshpasand, Donya. 2010, Culture of Warfare in Ferdowsi Shahnameh, Tehran: Story Publications.
Razmjoo, Hussein 2009, The Realm of Epic Literature, Tehran: Institute of Humanities.
Rastegar Fasaei, Mansour. 2000, Shahnameh Dictionary, Tehran: Institute of Humanities.
Rostami, Mahmoud 2007, Dictionary of Military Words, Second Edition, Tehran: Vajeh Sabz Publications.
Sotoudeh, Gholam Reza. 1995, I will not die from now on, I am alive, Tehran: University of Tehran Press.

 

 

 

 

Sarrami, Ghadam Ali, 2008, from the color of flower to the suffering of thorn, third edition, Tehran: Scientific and Cultural Publications.
Safa, Zabihullah. 1990, Epic writing in Iran, fifth edition, Tehran: Amirkabir.
Safa, Zabihullah. 1999, History of Literature in Iran, Volume I, Tehran: Ferdowsi Publications.
Safa, Zabihullah. 2000, Epic writing in Iran, Tehran: Amirkabir.
Ferdowsi, Abolghasem 2000, Ferdowsi Shahnameh, by Saeed Hamidian, Tehran: Qatreh Publishing.
Ferdowsi, Abolghasem 1398, editing, Jalal Khaleghi Motlagh, four volumes, third edition, Tehran: Sokhan Publications.
Gharib, Mehdi. 1990, Rereading the Shahnameh, Tehran: Toos Publications.
Kazazi, Mir Jalaluddin. 1989, from another species, Tehran: Markaz Publishing.
Maskub, Shahrokh. 2007, Mourning of Siavash, Tehran: Kharazmi Publications.
Nazeri, Nemat. 1990, Description of Nature in Persian Poetry, Tehran: Sholeh Andisheh
Wanshire, F. M.. 1981, Dad Epic, Tehran: Hezb Tudeh Publications.
Homer. 2010, Iliad, translated by Saeed Nafisi, Tehran: Parmis Publications.
Articles
Akhlaghi Akbar. 2003, "Analysis of the narrative construction of Masnavi Manavi", PhD thesis, Faculty of Literature and Humanities, University of Isfahan
Naderi, Farhad and others. 2018, "The Function of Transtextualite Theory in Discovering and Analyzing the Influence of Kushnameh from Shahnameh", Quarterly Journal of Persian Literature, University of Isfahan, Fifty-fourth year, New Volume, Tenth Year, First Issue.