خوانش تطبیقی مضامین زنانه در شعر نبیله الخطیب و فروغ فرخزاد

محورهای موضوعی : شعر

طیبه سادات جوانیان ¹ , صادق ابراهیمی کاوری ² , سهاد جادری ³

1 - گروه زبان و ادبیات عربی، واحد آبادان، دانشگاه آزاد اسلامی، آبادان، ایران
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، واحد آبادان، دانشگاه آزاد اسلامی، آبادان، ایران
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، واحد آبادان، دانشگاه آزاد اسلامی، آبادان، ایران

تاریخ دریافت : 1400/02/29 تاریخ پذیرش : 1400/02/29 تاریخ انتشار : 1400/02/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

ادبیات زنانه، علی رغم قدمت ادبیات عربی و فارسی، به دلیل موانع اجتماعی و فرهنگی به عنوان بستری برای نمود تفکرات زنانه و بیان مشکلات آن؛ از تبلور چندانی در سرزمین‌های عربی و ایران برخوردار نبوده است. پس از تحولات اجتماعی و سیاسی در کشورهای عربی و انقلاب مشروطیت در ایران شعر زنان به تبلور قابل توجهی دست یافت و به نحوی معرف اندیشه زنان شاعر و جهان بینی آنان گشت. این پژوهش کوشیده است مضامین شعری دو شاعر فارسی و عربی، فروغ فرخزاد و نبیله الخطیب شاعر اردنی را از لحاظ محتوای شعری و نمود اندیشه‌های زنانه تحلیل و بررسی کند. شعر این دو شاعر دربردارنده مسائل زنان می‌باشد. در نگاهی اجمالی به آثار این دو شاعر نمود اندیشه‌های زنانه در رد کردن محدودیّت‌ها و سنّت‌های دست و پا گیر شخصی و اجتماعی زندگی زنان به ویژه در شرق مربوط می‌شود و همچنین مسائلی چون عشق، حس مادرانه و غیره را نیز شامل می‌شود.

چکیده انگلیسی:

Feminine literature, despite the history of Arabic and Persian literature, due to social and cultural barriers as a context for expressing feminine thoughts and expressing its problems has not had much crystallization in the Arab lands and Iran. After the social and political developments in the Arab countries and the Constitutional Revolution in Iran, feminine poetry achieved a significant crystallization and somehow introduced the idea of ​​women poets and their worldview. This research has tried to analyze the poetic themes of two Persian and Arabic poets, Forough Farrokhzad and Nabila Al-Khatib, a Jordanian poet in terms of poetic content and expression of women's ideas. The poems of these two poets contain women's issues. At a glance, the works of these two poets show that women's ideas are related to rejecting the constraints and cumbersome personal and social traditions of women's lives, especially in the East, and also include issues such as love, motherhood, and so on. Both poets have tried to rely on poetry, the expressive larynx to mature the presence of women and her social and cultural identity, given that poetry both because of feminine indicators in a positive way of their social and cultural identity as women and it represents its unique literary style.

منابع و مأخذ:

 

کتابنامه

ترابی، ضیاءالدین. 1375س، فروغی دیگر، چاپ اول، تهران: مینا.

جلالی، بهروز. 1377ش، جاودانه زیستن، در اوج ماندن، چاپ سوم، تهران: مروارید.

الخطیب، نبیله. 2007م، صلاة النار، عمان: دائرة المکتبة الوطنیة.

شمسیا، سیروس. 1383ش، راهنمای ادبیات معاصر، تهران: میترا.

فرخزاد، فروغ. 1377ش، به آفتاب سلامی دوباره باید کرد، تهران: سخن.

فرخزاد، فروغ. 1378ش، دیوان اشعار فروغ فرخزاد، چاپ هفتم، تهران: مروارید.

مرادی کوچی، شهناز. 1379ش، شناختنامه‌ فروغ فرخزاد، تهران: قطره.

مرادی کوچی، شهناز. 2004م، ومض الخاطر، عمان: دار الاعلام.

مرادی کوچی، شهناز. 2007م، عقد الروح، عمان: دائرة المکتبة الوطنیة.

 

مقالات و پایان‌نامه‌ها

امیرآفتابی، مینا سادات. ۱۳۹۷ش، «بررسیمقایسه‌ایآرایهحسآمیزیدرشعراحمدبخیتونادرنادرپور»، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی، دانشگاه آزاد جیرفت، شماره۴۷.

خوشبخت، عالیه و الحافظ عبدالرحیم. 2011م، «شاعرة الأردن نبیلة الخطیب وإنجازاتها الأدبیة»، Pakistan Journal of Islamic Research Vol 8, 2011

العفیف، فاطمه. 2010م، «لغة الشعر النسوی العربی المعاصر: نازک الملائکة وسعاد الصباح نبیلة الخطیب نماذج»، رسالة ماجستیر جامعة الجرش الأهلیة.

علوی مقدم، مهیار، سوسن پورشهرام. 1389ش، «کاربرد نظریه روان‌شناسی رنگ ماکس لوشر در نقد و تحلیل شعر فروغ فرخزاد»، مجله پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان، شماره2، صص94-83.

کراچی، روح انگیز. 1375ش، «فروغ از دیدگاه روان‌شناختی»، چیستا، شماره 134 و 135، دی و بهمن.

واحد دوست، مهوش و فرشته شیخ الاسلامی. 1392ش، «نمودهای تفکرات زنانه در شعر فروغ فرخزاد»، مجله مطالعات و تحقیقات ادبی، بهار و تابستان، شماره17.

Bibliography

Shamsia, Sirus (2004). Guide to Contemporary Literature. Tehran: Mitra.

Moradi Kochi, Shahnaz (2000). Introduction to Forough Farrokhzad. Tehran: Qatre.

Moradi Kochi, Shahnaz (2004), Vamaz Al-Khater, Oman:Dar Al-Elam

Moradi Kochi, Shahnaz (2007), Aqd al-Ruh, Oman: Department of the National School.

Al-Khatib, Nabilat (2007), Salat Al-Nar, Oman: Department of the National School.

Farrokhzad, Forough. (1998). Hello to the sun again. Tehran: Sokhan

Farrokhzad, Forough. (1999). Forough Farrokhzad Poetry Divan. Seventh edition. Tehran: Morvarid

Torabi, Zia-ud-Din. (1996). Another light. First Edition. Mina.

Jalali, Behrooz. (1996). To live forever, to stay at the peak. Third edition. Tehran: Morvarid.

 

Articles and dissertations

Amir Aftabi, Mina Sadat (2018). A comparative study of the sensory array in the poetry of Ahmad Bakhit and Nader Naderpour. Quarterly Journal of Comparative Literature Studies, Jiroft Azad University; Issue 47.

Khoshbakht, Alieh and Abdul Rahim, Al-Hafez (2011), Shaerat Al-Ordan Nabila Al-Khatib and Enjazataha Al-Adabiyat: Pakistan Journal of Islamic Research Vol 8, 2011.

Alavi Moghadam, Mahyar, Pourshahram, Susan. (2010). "Application of Max Luscher's theory of color psychology in critique and analysis of Forough Farrokhzad's poetry". Journal of Persian Language and Literature Research-University of Isfahan. Number 2. Pp. 94-83.

Karachi, Rouhangiz (1996). Forough from a psychological point of view. What is it? No 134 and 135. February.

Vaheddoost, Mahvash and Shaykh Al-Islami, Fereshteh (2013), Manifestations of Women's Thoughts in Forough Farrokhzad's Poetry, Journal of Literary Studies and Research, Spring and Summer, No. 17.

Al-Afif, Fatima (210), The Language of Contemporary Arab Poetry: Nazok Al-Malaeke and Saad Al-Sabah Nabilat Al-Khatib Namazaj, Resalat Majister Jamea Al-Jarash Al-Ahliyat.