شاخصه‌های وصول به فلاح در قرآن کریم

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی

کریم پارچه‌باف دولتی ¹ (استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم.)
فرشته معتمد لنگرودی ² (دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا(س).)

تاریخ دریافت : 1394/12/16 تاریخ پذیرش : 1394/12/16 تاریخ انتشار : 1394/02/11

کلید واژه:

چکیده مقاله :

واژه "فلاح" جایگاهی اساسی در فرهنگ تعالیم اخلاقی اسلام و قرآن کریم دارد؛ زیرا اکثر انسان‌ها اعمال صالح و افعال اخلاقی خود را به امید نائل‌شدن به فلاح انجام می‌دهند. در کاربرد قرآنی، واژه فلاح به معنای پیروزی، ظفر، رستگاری و نجات است و دستیابی به سعادت نیز فلاح خوانده شده است. با این توجه که فرد، موانع را شکافته و رخسار مطلوب را مشاهده می‌کند. انسان با توجه به ظرفیت سرشته در او، می‌تواند با تمسک به عواملی چون ایمان و عمل صالح، تقوا، تزکیه نفس، توبه، امر به معروف و نهی از منکر، و ذکر نعمت‌های الهی به سعادت و رستگاری نائل شود. در میان این عامل‌ها تقوا به عنوان اصل مسلم در رسیدن به سعادت و رستگاری است. در این مقاله برجسته‌ترین شاخصه‌های رسیدن به فلاح از دیدگاه قرآن بررسی شده است. یافته‌های بدست‌آمده از تحقیق گویای آن است که قرآن کریم هدف اصلی از رسیدن به فلاح را قرب الهی و تزکیه نفس می‌داند.

چکیده انگلیسی:

The term of “Fallah” is of fundamental position in moral Islamic teachings culture and Holy Qur’an; because most of people are doing decent acts and Ethical behaviors to reach to Fallah. In Holy Quran conception, Fallah means ”achievement” ”triumph”, ”success” and “salivation. Also happiness achievement is called Fallah. Or when an individual overcomes the barriers and faces ideal goal. Based on the ingrained capacities of Human, he can rely on factors such as: faith, good deeds, virtue, self-purification, repentance, enjoining good and forbidding wrong and mentioning God’s blessings in order to find salvation. Virtue and piety amongst all is the main principle to salvation and happiness. The present article studies the most famous indications to reach Fallah from Quran point of view.

منابع و مأخذ:

قرآن کریم.

ایزوتسو، توشیهیکو. 1378ش، مفاهیم اخلاقی – دینی در قرآن مجید، ترجمه: فریدون بدره­ای، تهران: نشر و پژوهش فرزان.

راغب اصفهانی، حسین بن محمد. 1412ق، المفردات فی غریب القرآن‏، تحقیق: صفوان عدنان داودی، بیروت: دار العلم- الدار الشامیة.

روحانی، محمود. 1417ق، المعجم الإحصائی لألفاظ القرآن الکریم، الطبعة الاولی، مشهد: مؤسسة طبع و نشر الآستانة الرضویة المقدسة.

طبری، ابوجعفر محمد بن جریر. 1412ق، جامع البیان عن تأویل آی القرآن، چاپ اول، بیروت: نشر دار المعرفه.

قرشی، سید علی اکبر. 1377ش، تفسیر احسن الحدیث، ‏چاپ سوم، تهران‏: بنیاد بعثت.

مکارم شیرازی، ناصر.1374ش، تفسیر نمونه‏، چاپ اول، تهران: ‏دار الکتب الإسلامیة.

مدرسی، محمد تقی. 1419ق، من هدی القرآن، چاپ اول، تهران: نشر دار محبی الحسین.

مهدوی کنی، صدیقه. 1389ش، ساختار گزاره‌های اخلاقی قرآن، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).