معانی ثانویه باب‌های افعال و تفعیل و تأثیر آن بر ترجمه قرآن

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی

هادی حیدری‌نیا ¹ , سمانه السادات ملک ثابت ² , رمضان محمدی ³ , امین سالمی ⁴

1 - عضو هیأت علمی گروه ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، ، یزد، ایران(استادیار).
2 - دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، یزد، ایران.
3 - دانشجوی دکترای ادبیات عربی.
4 - دانشجوی دکترای دانشگاه آزاد کاشمر.

تاریخ دریافت : 1395/10/01 تاریخ پذیرش : 1395/10/01 تاریخ انتشار : 1395/09/11

کلید واژه:

چکیده مقاله :

در این پژوهش با محوریت نظرات عالمانی چون استرآبادی، ابن هشام انصاری و سیبویه به بررسی معانی جدید باب‌های افعال و تفعیل پرداخته شده است. هم‌چنین ضمن آگاهی از ضرورت توجه و دقت در ترجمه قرآن‌کریم و انتخاب معادل‌ برای کلمات، با ارائه نمونه‌هایی از ترجمه مرحوم الهی قمشه‌ای نحوه ترجمه این گونه افعال را مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به اهمیت فراوان فعل در زبان عربی و نقش بی‌بدیل آن در ترجمه متن عربی(از جمله کتاب مقدس قرآن) به زبان دیگر، لازم است کلیه مسائل مربوط به فعل نیز مورد بررسی دقیق و کامل قرار گیرد. از جمله این مسائل نحوه ترجمه ابواب ثلاثی مزید به فارسی است.

چکیده انگلیسی:

The present research studies new meanings of Efaal and Tafeel based on Astar Abadi, Ibn Hesham Ansari and Sībawayh views and ideas; also the mentioned verbs have been surveyed by acknowledging the necessity of attention and care in Quran translation and appropriate word selection by bringing samples of Elahi Ghomshei Quran translation. According to the importance of verbs role in Arabic language as well their role in translation to the target language it would be necessary to study all related aspects and issues to the verbs. One of these related issues in translation is Solasi Mazid.

منابع و مأخذ:

قرآن کریم.

ابن جنّی، ابولفتح عثمان. 1331ق/ 1913م، الخصائص، تحقیق محمد علی النجار، مصر: مطبعة الهلال.

ابن فارس، احمد. 1966م، معجم مقاییس اللغة، تحقیق احمد محمد شکر، تهران: اوفست.

ابن منظور. 1408ق/ 1988م، لسان العرب، بیروت: دار احیاء التراث العربی.

استر آبادی، شیخ رضی الدین. 1395 م، شرح شافیه ابن حاجب، بیروت: دار الکتب العلمیة.

امین شیرازی، احمد. 1410ق، الصرف الحدیث فی بیان القرآن والحدیث، ط 1، تهران: مرکز التحقیقات للعلوم الاسلامیه.

امین‌، عبدالله‌. 1376ق‌/1956م‌، الاشتقاق‌، قاهره: بی نا‌.

انصاری، ابن هشام. 1426ق، مغنی البیب عن کتب الأعاریب، بیروت: دار الفکر.

تفلیسی، ابوالفضل. 1386ش، وجوه قرآن، به اهتمام مهدی محقق، چاپ چهارم، تهران: دانشگاه تهران.

ثعالبی، ابومنصور. 1420ق، فقه اللغة، ط1، بیروت: دار ارقم.

حمزاوی، محمد رشاد. 1988م، أعمال مجمع اللغة العربیة بالقاهرة(السلسلة الجامعیة)، ط1، بیروت: دار الغرب الاسلامی.

خرمشاهی، بهاءالدین. 1372ش، هفتاد بحث قرآنی، تهران: آزاده.

الراغب الاصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد. 1426ق، معجم مفردات الفاظ القرآن، الطبعة الخامسة، قم: ذوی القربی.

رحیمی نیا، مصطفی. 1386ش، ترجمه مفردات الفاظ القرآن، چاپ اول، قم: سبحان.

الزمخشری. بی تا، الکشاف، بیروت: دار الفکر.

سیبویه. 1404ق، الکتاب، قم: ادب حوزه.

طبری. 1367ش، ترجمه تفسیر طبری، تصحیح حبیب یغمایی، چاپ سوم، تهران: انتشارات توس.