معناشناسی تاریخی واژگان قرآنی: تحلیلی بر انواع دگردیسی و تأثیر آن بر فرآیند تفسیر

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی

احمد اسدی ¹ (دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی دانشکده تفسیر و معارف قرآن کریم، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم، و مدرس دانشکده مطالعات تطبیقی قرآن کریم شیراز)
محمدجواد اسکندرلو ² (عضو هیأت علمی و دانشیار جامعة المصطفی العالمیة، قم)
علیرضا کاوند ³ (استادیار و عضو هیأت علمی دانشکده تفسیر دانشگاه علوم و معارف قرآن، قم)

تاریخ دریافت : 1398/06/22 تاریخ پذیرش : 1398/06/22 تاریخ انتشار : 1398/06/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

قرآن‌کریم به‌ عنوان تنها متن وحیانی بدون تغییر، حقیقت را در قالب واقعیت با هدف فهم، به ‌اجمال بیان داشته است و عقل انسان به ‌عنوان مهم‌ترین حجت فهم، درگیر کاوش در کشف لایه‌های معنایی آن شده است. واقعیت قرآن در قالب زبان بشری تحقق یافته است و خالق آن بر اساس حکمت مطلق خود، از تمام فضای زبانِ انتخاب شده بشری در جهت انتقال مفاهیم استفاده نموده است. لذا مهم‌ترین مبنای فهم دقیق، بررسی و درک دقیق لفظ است. در دوران معاصر تحقیقات وسیعی با رویکردهای نشانه‌شناسانه در دو حوزه معناشناسی و کاربردشناسی انجام شده است. یکی از زیرمجموعه‌های معناشناسی، معناشناسی تاریخی واژگان است. بررسی تغییرات معنایی واژگان در گذر زمان با توجه به ویژگی‌های زبان بشری از مفاهیمی است که مفاهیم واژگان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. دگرگونی‌های فرهنگی در بستر زمان و ایجاد انقلاب‌ها، تغییر مفاهیم در بستر تاریخ، باعث دگردیسی معناشناختی واژگان می‌شود.

چکیده انگلیسی:

Holy Quran – as the only unchangeable text – expresses the reality in the form of fact with the aim of understanding and considers human’s wisdom as the most important proof of thoughtfulness. Quran’s fact has been emerged in human’s language and its Creator has applied all selected language’s capability in order to transfer the concepts. Thus the most important criterion for proper understanding is to understand the lexicon properly and exactly. In the contemporary era, wide researches in the field of semantics and pragmatics have been done. One of the subdivisions of semantics is the historical semantics of the words and terms. Studying terms’ semantic changes by passing time based on language features is one the concepts which would change and effect their meanings. Cultural divergences and changes during time and revolutions may cause terms’ transformation.

منابع و مأخذ:

کتابنامه

قرآن کریم. ترجمه ناصر مکارم شیرازی.

ابن ابی‌شیبه کوفی، عبدالله بن محمد. 1409ق، المصنف، تحقیق سعید مـحمد‌ اللحـام‌، بیروت: دار‌ الفکر.

ابن‌ ادریس حلّی، محمد بن مـنصور.1410ق، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، چاپ دوم‌، قم‌: دفتر‌ انتشارات اسلامی.

ابن‌ الاثیر، علی بن محمد. 1364ش، النهایة فی غریب الحدیث، تحقیق طاهر أحمد الزاوی، محمود محمد الطـناحی، قم: مـؤسسة إسماعیلیان للطباعة والنشر والتوزیع.

ابن‌ الأثیر، علی بن محمد. 1409ق، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، بیروت: دار‌ الفکر.‌

ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی. 1422ق‌، زاد المسیر فی علم التفسیر، تحقیق عـبدالرزاق المـهدی، بـیروت: دار الکتاب‌ العربی.،

ابن‌ حبان، محمد. 1393ق، کتاب الثقات، حیدرآباد: مجلس دائرة المعارف العثمانیة.

ابن حبیب، محمد. بی‌تا، کـتاب المحبر، تحقیق ایلزة لیختن اشتیتر، بیروت: دار الآفاق الجدیدة.

ابن سـعد، محمد بن سعد. 1410ق، الطبقات الکبری، تحقیق‌ محمد‌ عبدالقادر عطاء، بیروت: دار الکتب العلمیة.

ابن عابدین، محمد امین. 1415ق، حاشیة رد المحتار علی‌ الدر‌ المختار، بیروت: دار الفکر.

ابن عاشور، محمد بن‌ طاهر.،1420ق، التحریر والتنویر، بیروت: مـؤسسة‌ التـاریخ.‌

ابن عبدالبر، وسف بن عبدالله. 1412ق، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، تحقیق علی محمد‌ البجاوی‌، بیروت: دار الجیل.

ابن عطیه اندلسی، عبدالحق‌ بن‌ غالب‌. 1422ق، المحرر الوجیز فی تفسیر‌ الکتاب العزیز، تحقیق عـبدالسلام عـبدالشافی محمد، بیروت: دار الکتب العلمیة.

ابن فارس زکریا، ابو الحسین احمد بن فارس. 1404ق، معجم مقاییس اللغة، تحقیق عـبد السلام محمد هارون، قم: مکتبة الاعلام الاسلامی.

ابن کثیر، اسماعیل بن عمر. 1419ق، تفسیر القرآن العظیم‏، تحقیق محمد حسین شمس الدین، بیروت: دار الکتب العلمیة.

ابن منظور، محمد بن مکرم. 1414ق، لسان العرب، بیروت: دار صادر.

ابن هشام، عبد الملک بن هشام. بی‌تا، السیرةالنبویة، تصحیح ابیاری ابراهیم، سقا مصطفی، شبلی عبدالحفیظ، بیروت: دار المعرفة.

ابـو حـاتم، سهل بن محمد بن عثمان بن یزید الجشمی السجستانی. بی‌تا، قاموس الأضداد، بیروت: دار الکتب‌.

أبو هلال العـسکری. 1412ق، الفـروق اللغـویة، تحقیق مؤسسة النشر الإسلامی، مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین بقم المـشرفة، تنظیم الشیخ بیت الله بیات/ معجم الفروق اللغویة الحاوی‌ لکتاب‌ أبی هلال العسکری و جزء من کـتاب السـید نور الدین الجزائری.

باهنر، محمد جواد. 1371ش، فرهنگ انقلاب اسلامی، بی­جا: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

البرزی، پرویز. 1386ش، مبانیزبان شناسیمتن، تهران: امیرکبیر.

بـرونو، فرانک. بی‌تا، فرهنگ‌ اصطلاحات‌ روان‌شناسی، تهران: بی‌نا.

بغوی، حسین بن مـسعود.1420ق، مـعالم التنزیل فی تفسیر القرآن، تحقیق عبدالرزاق المهدی، بیروت: دار احیاء التراث‌ العربی.‌

بـلاذری، احمد بن‌ یحیی. 1959م، انـساب الاشـراف، تـحقیق محمد حمیدالله، مصر: دار المعارف.

پاکتچی، احمد. 1391ش، مجموعهگفتارهاییازتاریختفسیرقرآنکریم، تنظیم و ویرایش محمد جانی پور، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق.

پاکتچی، احمد. 1391ش، نقد متن، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).

ثعلبی نیشابوری، احمد بن ابراهیم. 1422ق، الکشف والبـیان عـن تفسیر القرآن، تحقیق‌ ابومحمد‌ بن عاشور، بیروت: دار احیاء التراث العربی.

جصاص، احمد بـن عـلی. 1415ق، احـکام القرآن، بیروت: دار الکتب العلمیة.

جـوهری، أحمد عبد‌ الغفور العطار. 1407ق، الصحاح، بیروت: دار العلم للملایین.

حیدری، سید علی نقی. 1412ق، اصول الاستنباط فی اصول الفقه وتاریخه باسلوب جدید، قم: شورای مدیریت حوزه علمیه.

خلیل الفراهیدی.1410ق، کتاب العین، الدکتور مـهدی المـخزومی، الدکتور إبـراهیم السـامرائی، بی‌جا: بی‌نا.

خمینی، روح الله موسوی. 1371ش، صحیفه نور، بی‌جا: وزارت ارشاد اسلامی.

دهخدا‌، علی اکبر. 1373ش، فرهنگ دهخدا، تـهران: دانشگاه تهران.‌

راغب اصفهانی، ابو القاسم ‌‌حـسین‌ بـن محمد بن فضل. 1374ش، المفردات، ترجمه و تحقیق دکتر سید غلامرضا خسروی حسینی، چاپ دوم، تهران: انـتشارات‌ مرتضوی‌.

رجبی، محمود. 1383ش، روش تفسیر قرآن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

رضایی اصفهانی، محمد علی. 1392ش، منطق تفسیر قرآن(1)، قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی.

رضایی اصفهانی، محمد علی. 1393ش، منطق تفسیر قرآن(4)، قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی.

زمخشری، محمود‌ بن‌ عمر. 1407ق، الکشاف عن حقائق غـوامض التـنزیل، تصحیح محمد عبدالسلام شاهین، چاپ سوم، بیروت: دار الکتاب العربی.‌

سروش، عبدالکریم. 1373ش، قبض و بسط تئوریک شریعت، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط.

سعیدی روشن، محمد باقر. 1389ش، زبان قرآن و مسائل آن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و انتشارات سمت.

سمرقندی، نصر‌ بن‌ محمد. 1416ق، بحر العلوم، تحقیق محب‌الدین ابوسعید عمر بـن غـرامه العـمروی، بیروت: دار الفکر.

سیاح، احمد. بی‌تا، فرهنگ بزرگ جامع نوین عربی- فارسی، بی‌جا: بی‌نا.

سیوطی، جلال‌الدین. 1404ق، الدرّ المنثور فی التفسیر بالمأثور، قم: کتابخانة آیة ‌الله مرعشی نجفی.

شاکر، محمد کاظم. 1382ش، مبانی و روش­های تفسیری، قم: مرکز جهانی علوم اسلامی.

شوکانی‌، مـحمد بـن‌ علی. بی‌تا، نیل الاوطار من احادیث سید الاخـبار، بـیروت: دار الجـیل.

صادقی تهرانی، محمد. 1365ش، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن والسنة، قم: انتشارات فرهنگ اسلامی.

طباطبایی، سید محمد حسین. 1417ق، المیزانفیتفسیرالقرآن، چاپ پنجم، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.

طبرسی، فضل بن حسن. 1416ق، مجمعالبیانفیتفسیرالقرآن، تهران: دار الاسوة.

طبری، محمد بن جریر. 1412ق، جامع البیان فی تفسیر القرآن(تفسیر الطبری)، بیروت: دار المعرفة.

طوسی، محمد بن حسن. 1382ش، تلخیص الشافی، مقدمه حسین بحر العلوم، قم: محبین.

طوسی، محمد بن حسن. 1387ش، المبسوط فی فقه الامامیة، تحقیق سیدمحمدتقی کـشفی، چـاپ سوم، تهران: المکتبة المرتضویة لاحـیاء الآثـار الجـعفریة.

عبدالرحمن بن محمد‌. 1408ق، دیوان‌ المبتدأ والخبر فی تاریخ العرب والبربر ومن‌ عاصرهم‌ من‌ ذوی الشأن الاکبر، تحقیق خلیل شحاده، الطبعة‌ الثانیة‌، بیروت: دار الفکر.

عدنانی‌، محمد. بی‌تا، مـعجم الأغـلاط، بیروت: مکتبة لبنان.

عمید‌، حسن. 1371ش، فرهنگ عمید، تـهران: امـیرکبیر.

عیاشی، محمد بن‌ مسعود.، 1380ش، کتاب التفسیر، تحقیق سیدهاشم رسولی محلاتی، تهران: چاپخانه علمیه.

فخر رازی، مـحمد‌ بـن عـمر. 1420ق، مـفاتیح الغیب، الطبعة الثالثة، بیروت: دار احیاء التراث العربی.

فیروزآبادی‌، محمد بن یعقوب. 1415ق، القـاموس المـحیط، بیروت: دار الکتب العلمیة.

قائمی نیا، علیرضا. 1390ش، معناشناسی شناختی قرآن، قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.

قرشی بنابی، علی اکبر. 1371ش، قاموس قرآن، تهران: دار الکـتب الإسـلامیۀ.

قرطبی‌، محمد‌ بن احمد. 1364ش، الجامع لأحکام القرآن، تهران: انتشارات ناصرخسرو.

کلینی، محمد بن یعقوب. 1407ق، الکافی، مصحح علی اکبر غفاری، تهران: دار الکتب الاسلامیه.

محسنی، منوچهر. 1363ش، مقدمات جامعه شناسی، تهران: شرکت پژوهش یار.

مـصطفوی، حـسن. 1360ش، التـحقیق فـی کلمات القرآن، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

معرفت، محمد هادی. 1379ش، علوم قرآنی، تهران: انتشارات سمت.

مـؤدب، سید رضا. 1378ش، مفردات قـرآن(پژوهشی در واژه‌شناسی قرآن)، قم: انتشارات‌ احسن‌ الحدیث.

نجفی خمینی، محمد جواد. 1398ش، تفسیر آسان، چاپ دوم، تهران: انتشارات اسلامیه.

نصر حامد، ابوزید. 1994م، مفهوم النص، بیروت: المرکز الثقافی.

واعظی، احمد. 1390ش، نظریه تفسیر متن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

 

مقالات

ایروانی نجفی، مرتضی و شاه پسند، الهه.1390ش، «نقدی بر نظریه تحریم تدریجی خمر»، آموزه‌های قرآنی، پاییز و زمستان، شماره 14.

رفیعی، علی و حسن عبدالهی. 1393ش، «معناشناسی واژه جهل در قرآن کریم»، فصلنامه مطالعات قرآنی، شماره 20، صص 129-149

 

 

Bibliography

Holy Quran, tr. Makarem Shirazi, Naser, (1995), 2^nd ed., Qom, Dār Al-Quran Al-Karim

Ibn Abi Shabih Kufi, Abdullāh Ibn Muhammad, (1988), “Al-Mosannef”, researched by Saïd Muhammad Al-Laham, Dar Al-Fikr

Ibn Al-Athir, Ali Ibn Muhammad, (1986), “Al-Nahāyah fi Qarib Al-Hadith”, researched by Tāher, Ahmad Al-Zāvi, Mahmoud Muhamamd Al-Tanāhi, Al-Rābe’ah, Qom, Mo’assessah Esmāïliyan Lil Tebā’ah wa Al-Nashr wa Al-Tawzi’e

Ibn Al-Athir, Ali Ibn Muhammad, (1988), “Asad Al-Qabeh fi Ma’arefah Al-Sahābeh”, Beirut, Dār Al-Fekr

Ibn Jawzi, Abd Al-Rāhman Ibn Ali, (2001), “Zād Al-Masir fi Elm Al-Tafsir”, researched by Abd Al-Razzāq Al-Mahdi, Beirut, Dār Al-Kutub Al-Arabi

Ibn Haban, Muhammad, (2015), “Kitāb Al-Thiqāt”, Haidar Abād, Al-Othmāniyeh Encyclopedia

Ibn Habib, Muhammd, (no date), Kitāb Al-Mehbar”, researched by Elise Lichten Steiter, Beirut, Dār Al-Āfāq Al-Jadidah

Ibn Edris Helli, Muhammad Ibn Mansour, (1989), “Al-Sarā’er Al-Hāvi Li Tahrir Al-Fatāwi”, 2^nd ed., Qom, Islamic Publication Office

Ibn Sa’ad, Muhammad Ibn Sa’ad, (1989), “Al-Tabaqāt Al-Kobra”, researched by Muhammad Abd Al-Qāder Atā’a, Beirut, Dār Al-Kutub Al-Elmiyyeh

Ibn Ābedin, Muhammad Amin, (1994), “Hashiyah Rad Al-Mohtār Alā Al-Dorr Al-Mokhtār”, Dār Al-Fekr

Ibn Ashour, Muhammad Ibn Tāher, (1999), “Al-Tahrir wa Al-Tanwir”, Beirut, Mo’assessah Al-Tārikh

Ibn Abd Al-Berr, Wasaf Ibn Abdullāh, (1991), “Al-Esti’āb fi Ma’arefah Al-Ashāb”, researched by Ali Muhammad Al-Bajavi, Beirut, Dār Al-Jil

Ibn Atiyeh Andelusi, Abd Al-Haqq Ibn Qāleb, (2001), “Al-Moharrar Al-Wajiz fi Tafsir Al-Kitāb Al-Aziz”, researched by Abd Al-Salām Abd Al-Shāfi Muhammad, Beirut, Dār Al-Kutub Al-Elmiyyah

Ibn Fāres Zakariyyā, Abu Al-Hussein Ahmad Ibn Fāres, (1983), “Mo’jam Maqābis Al-Loqah”, researched by Abd Al-Salām Muhamamd Hārūn Qom, Maktabah Al-A’alām Al-Eslāmi

Ibn Kathir, Esmāïl Ibn Amr, (1998), “Tafsir Al-Quran Al-Azim”, 1^st ed., researched by Muhammad Hussein Shams Al-Din, Beirut, Dar Al-Kutub Al-Elmiyyah

Ibn Manzour, Muhammad Ibn Mokrem, (1993), “Lisān Al-Arab”, Beirut, Dār Al-Sāder

Ibn Hishām, Abd Al-Malek Ibn Hishām, (no date), “Al-Sirah Al-Nabaviyyah Ibn Hishām”, revised by Ābiyari Ebrāhim, Saqqā Mustafā, Shebelli Abd Al-Hafiz, Beirut, Dār Al-Ma’arafah

Abu Hātam, Sahl Ibn Muhammad Ibn Othmān Ibn Yazid Al-Jashmi Al-Sajestāni, (no date), “Qāmūs Al-Azdād”, Beirut, Dār Al-Kutub

Abu Hilāl Al-Askari, (1991), “Al-Forūq Al-Loqaviyyah”, 1^st ed., researched by Mo’assessah Al-Nashr Al-Eslami, arranged by Al-Sheikh Bayt Allāh Bayāt/Mo’jam Al-Forūq Al-Loqaviyah Al-Hāvi Li Kitāb Abi Hilāl Al-Askari wa Joz’e Min Kitāb Al-sayyed Nūr Al-Din Al-Jazā’eri, Mo’assessah Al-Nashr Al-Eslāmi Al-Tābe’ah Li Jamā’ah Al-Modarresin Bi Qom Al-Mosharrafah

Al-Borzi, Parviz, (2008), “basics of textual linguistics”, Tehran, Amir Kabir

Irwani Najafi Morteza and Shah Pasand, Elaheh, (2012), “a criticism of the theory of gradual banishment of wine”, holy Quran teachings, Fall and Winter, no.14

Bahonar Muhammad Javad, (1993), “culture of Islamic revolution”, anonymous, Islamic culture promotion office

Bruno, Frank, (no date), “dictionary of psychological terms”, Tehran, Bina

Boqavi, Hussein Ibn Masūd, (1999), “Ma’ālem Al-Tanzil fi Tafsir Al-Quran”, researched by Abd Al-Razzāq Al-Mahdi, Beirut, Dār Al-Ehyā’a Al-Torath Al-Arabi

Belazari, Ahmad Ibn Yahyā, (1959), “Ansāb Al-Ashrāf”, researched by Muhammad Hamidollāh, Egypt, Dār Al-Ma’āref

Pakatchi, Ahmad, (2013), “text criticism”, Tehran, Imam Sadeq (PBUH) University

Paktachi, Ahmad, (2013), collection of chapters on the history of Holy Quran Interpretation”, 1^st ed., arranged and edited by Muhammad Janipour, Tehran, Imam Sadeq (PBUH) University

Tha’alabi Neishābūri, Ahmad Ibn Ebrāhim, (2001), “Al-Kashf wa Al-BAyān An Tafsir Al-Quran”, researched by Abu Muhammad Ubn Ashūr, Beirut, Dār Al-Ehyā’a Al-Thorāth Al-Arabi

Jassās, Ahmad Ibn Ali, (1994), “Ahkām Al-Quran”, Beirut, Dār Al-Kutub Al-Elmiyyeh

Jawhari, Al-Sahāh, Ahmad Abd Al-Qafūr Al-Attar, (1986), “Al-Rābe’ah”, Lebanon, Beirut, Al-Qāherah, Dār Al-Elm Lil Malāïn

Haidari, Sayyed Ali Naqi, (1991), “Usūl Al-Istinbat fi Usul Al-Fiqh wa Tārikh Bi Oslūb Jadid”, Qom, management council of the seminary

Khalil Al-Farāhidi, (1989), “Kïtab Al-Eyn”, 2^nd ed., Al-Doctor Ebrāhim Al-Sāmerrāï, Al-Sadr, Al-Hijrah

Khomeini, Ruhollah Musavi, (1993), “Sahifey-e-Noor”, Ministry of Islamic Guidance

Dehkhoda, Ali Akbar, (1995), “Dehkhoda Dictionary”, Tehran, Tehran University

Rāqeb-e-Esfahāni, Abu Al-Qāsem Hussein Ibn Muhammad Ibn Fazl, (1996), “Al-Mofradāt”, translated and researched by Dr. Sayyed Gholam Reza Khosravi Hosseini, 2^nd ed., Tehran, Mortazavi

Rajabi, Mahmoud, (2005), “method of interpreting the Holy Quran”, Qom, Seminary and University Research Center

Rezaï, Esfahāni, Muhammad Ali, (2014), “logics of Holy Quran Interpretation (1)”, 3^rd ed., Qom, international Al-Mustafa center for translation and publication

Rezaï, Esfahāni, Muhammad Ali, (2015), “logics of Holy Quran Interpretation (4)”, 2^nd ed., Qom, international Al-Mustafa center for translation and publication

Rafiï, Ali and Hassan Abdollahi, (2015), “semantics of the term ‘ignorance’ in the holy Quran”, seasonal journal of Quranic studies, (20):129-149

Zobaidi, Mortaza, Muhammad Ibn Muhammad and Firouz Abadi Muhammad Ibn Ya’aqoub, (1993), “Tāj Al-Arūs Min Jawāher Al-Qāmūs”, researched by Shiri, Ali, Beirut, Dār Al-Fekr

Zamakhshari, Mahmūd Ibn Amr, (1986), “Al-Kashāf An Haqā’eq Qawāmez Al-Tanzil”, revised by Muhammad Abd Al-Salām Shahin, 3^rd ed., Beirut, Dār Al-Kitāb Al-Arabi

Sorush, Abd Al-Karim, (1995), “theoretical narrowing and expanding of the canonical regulations”, Tehran, Cultural Serāt Institution

Saïdi Rawshan, Muhammad Baqer, (2011), “language of the holy Quran and its issues”, Qom, seminary and university research center, Samt

Samarqandi, Nasr Ibn Muhammad, (1995), “Bahr Al-Olūm”, researched by Mohebb Al-Din Abu Saïd Amr Ibn Qarameh Al-Amravi, Beirut, Dār Al-Fekr

Sayyāh, Ahmad, (no date), “comprehensive great Arabic-Persian Dictionary”,

Saiwati, Jalāl Al-Din, (1983), “Al-Dorr Al-Mansūr Fi Al-Tafsir Bi Al-Ma’athūr”, library of Ayatollah Mar’ashi Najafi

Shaker, Muhammad Kazem, (2004), “basics and methods of interpretation, Qom, global center for Islamic sciences

Shawkani, Muhammad Ibn Ali, (no date), “Nil Al-Awtār min Ahadith Sayyed Al-Akhbār”, Beirut, Dār Al-Jil

Sadeghi Tehrani, Muhammad, (1987), “Al-Forqan fi Tafsir Al-Quran Bi Al-Quran wa Al-Sonnah”, 2^nd ed., Qom, Islamic culture publication institution

Tabatabaï, Sayyed Muhammad Hussein, (1996), “Al-Mizan fi Tafsir Al-Quran”, 5^th ed., Qom, Islamic Publication Office of the society of Qom’s seminary teachers

Tabarsi, Fazl Ibn Hassan, (1995), “Majma’a Al-Bayān fi Tafsir Al-Quran”, 1^st ed., Tehran, Dār Al-Osweh

Tabari, Muhammad Ibn Jarir, (1991), “Jāme’e Al-Bayān fi Tafsir Al-Quran (Tafsir Al-Tabari)”, Beirut, Dār Al-Ma’arefah

Tusi, Muhammad Ibn Hassan, (2009), “Al-MAbsūt fi Fiqh Al-Emāmiyyeh”, 3^rd ed., researched by Sayyed Muhammad Taqi Kashfi, Tehran, Al-Maktabah Al-Mortazaviyeh Li Ehyā’a Al-Āthār Al-Ja’afariyyah

Tusi, Muhammad Ibn Hassan, (2004), “Talkhis Al-Shāfi”, introduction by Hussein Bahr Al-Ulūm, Qom, Mohebbin

Abd Al-Rahmān Ibn Muhammad, (1987), “Diwān Al-Mobtada’a wa Al-Khabar fi Tārikh Al-Arab wa Al-Barbar wa Min Āserhom Man Zavi Al-Sha’an Al-Akbar”, 2^nd ed., researched by Khalil Shahādah, Beirut, Dār Al-Fekr

Adnani, Muhammad, (no date), “Mo’jam Al-Aqlāt”, Beirut, Maktabah Al-Lobnan

Amid, Hassan, (1993), “Amid dictionary”, Tehran, Amir Kabir

Ayyashi, Muhammad Ibn Mas’oud, (2002), “Kitab Al-Tafsir”, researched by Sayyed Hashem Rasuli Mahallati, Tehran, Elmiyyeh

Fakhr Razi, Muhammad Ibn Amr, (1999), “Mafatih Al-Qaib”, 3^rd ed., Beirut, Dār Al-Ehyā’a Al-Torath Al-Arabi

Firouz Abadi, Muhammd Ibn Ya’aghoub, (1994), “Al-Qāmūs Al-Mohit”, 1^st ed., Beirut, Dār Al-Kutub Al-Elmiyyeh

Qa’eminiya, Ali Reza, (2012), “cognitive semantics of the holy Quran”, 1^st ed., Qom, Islamic culture and thought research center

Ghoreshi Bonabi, Ali Akbar, (1993), “dictionary of the holy Quran”, Tehran, Dār Al-Kutub Al_Eslamiyyeh

Qartabi, Muhammad Ibn Ahmad, (1986), “Al-Jame’e Al-Ahkam Al-Quran”, Tehran, Naser Khosrow

Kolaini, Muhammad Ibn Ya’aghoub, (1986), “Al-Kafi”, revised by Ali Akbar Ghaffari, Tehran, Dār Al-Kutub Al-Eslamiyyeh

Mo’addab, Sayyed Reza, (2000), “Mofradat-e-Quran (a lexicological research on the holy Quran”, Qom, Ahsan Al-Hadith

Mostafavi, Hassan, (1982), “Al-Tahqiq fi Kalemāt Al-Quran”, Tehran, the foundation for book translation and publication

Mohseni, Manuchehr, (1985), “preparatory works for studying society”, Tehran, Pajuhesh Yar Company

Ma’arefat, Muhammad Hadi, (2001), “Quranic sciences”, Tehran, Samt

Najafi Khomeini, Muhammad Javad, (1977), “easy interpretation”, 2^nd ed., Tehran, Eslmāmiyyeh

Nasr Hamed, Abu Zaid, (1994), “conceptualization of Al-Nas”, 2^nd ed., Beirut, Al-Markaz Al-Thaqāfi

Wa’ezi, Ahmad, (2012), “theory of text interpretation”, Qom, seminary and university research center