اثربخشی نکوهش دنیاگرایی در تربیت افراد با محوریت تمثیلات کتاب کافی و قرآن کریم

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی

فرشته دارابی ¹ (گروه معارف اسلامی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
عباس اشرفی ² (دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی)
محمد حسین بیات ³ (استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی)
عنایت الله شریفی ⁴ (دانشیار گروه معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی)

تاریخ دریافت : 1398/03/26 تاریخ پذیرش : 1398/03/26 تاریخ انتشار : 1398/03/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

تربیت قرآن کریم، انبیاء و اولیاء مبتنی بر اصل مهم انسان‌ساز دنیاگریزی است.ائمه(ع) با نگرشی روان‌شناسانه و حکیمانه به دنیا، در قالب تمثیل‌هایی تصاویری زیبا و در عین حال هشداردهنده از آن به سالکان کوی ارائه می‌دهند که به راستی تحسین‌آمیز و تأمل‌برانگیز هستند. قطعاً این نوع نگرش تنها از معصومین(ع) ساخته است؛ زیرا تنها ایشان تربیت‌یافته مکتب الهی و صاحب سر خدایی می‌باشند. ائمه(ع) آنچنان دنیا را به نقد می‌کشند و زوایای نهفته آن را بر ملا می‌سازند که آدمی سخت به شگفت می‌آید. ایشان جهان را با همه بزرگی و پهناوری‌اش خرد و ناچیز می‌انگارد و با تعابیری حیرت‌آور از آن یاد می‌کنند. در توصیف و تبیین چهره پشت پرده آن، تمثیلاتی نیکو به کار می‌گیرند. از این رو پژوهش حاضر برای یافتن تمثیلات دنیاگریزی در لسان معصومین(ع)، کتاب کافی را محور پژوهش قرار دادند؛ زیرا کتاب کافی جامع‌ترین و معتبرترین کتاب روایی عالم تشیع می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

Education in Holy Quran, by Messengers and Prophets is based on an important principle: secularism. Imams offer beautiful and informative images in the form of examples with psychological approach to the seekers of the path. This type of attitude is of Innocents undoubtedly; since they are the only educated ones at Divine School. Imams criticize the world and unwrap its hidden aspects in a way that human wonders. They consider the great world so tiny and insignificant and talk about it with surprising interpretations and apply nice examples to express and describe the other face of world. Thus the present research studies Al Kafi book to find and discover the samples about secularism from Imams’ viewpoint. Because Al Kafi is the most comprehensive and valid in Shiite’s world.

منابع و مأخذ:

قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.

نهج البلاغه، ترجمه جعفر شهیدی.

برومند، مهدی. 1380ش، شیوه‌های تعلیم و تربیت در قرآن و سنت، رشت: کتاب مبین.

حر عاملى، محمد بن حسن. 1409ق، وسائل الشیعه، قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام.

حکمت، علی اصغر. 1361ش، امثال قرآن، تهران: بنیاد قرآن.

حکیمى، محمدرضا. 1380ش، الحیاة، ترجمه احمد آرام، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى.

سبحانی، جعفر. 1379ش، الامثال فى القرآن الکریم، قم: مؤسسه الصادق(ع).

صدر الدین شیرازى، محمد بن ابراهیم‏.1383ش، شرح أصول الکافی‏، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى‏.

طباطبایى، سید محمد حسین‏.1374ش، المیزان فى تفسیر القرآن‏، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.

طبرسى، فضل بن حسن. 1360ش، مجمع البیان فى تفسیر القرآن‏، ترجمه گروه مترجمان‏، تهران: انتشارات فراهانی.

طوسی، محمد بن حسن. ۱۴۱۷ق، الفهرست، تحقیق جواد قیومی، بی‌جا: نشر الفقاهة.

عطار نیشابوری، فرید الدین محمد. 1384ش، منطق الطیر، به تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: سخن.

کوپر، جین. 1386ش، فرهنگ مصور نمادهای سنتی، ترجمه ملیحه کرباسیان، تهران: فرهنگ نشر نو.

کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق‏.1407ق، الکافی، به تحقیق على اکبر غفارى و محمد آخوندى، تهران: دار الکتب الإسلامیه.

مازندرانى، محمد صالح بن احمد. 1382ش، شرح الکافی- الأصول والروضة، به تحقیق ابوالحسن‏ شعرانى، تهران: دار الکتب الإسلامیه.

مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى. 1404ق، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول‏، به تحقیق هاشم‏ رسولى محلاتى، چاپ اول، تهران: دار الکتب الإسلامیه.

محمدی ری شهری، محمد. 1384ش، میزان الحکمة، قم: دار الحدیث.

مطهری، مرتضی. 1385ش، مجموعه آثار، تهران: صدرا.

مولوی، جلال الدین محمد. 1363ش، کلیات شمس، تصحیحات و حواشی از بدیع الزمان فروزانفر، تهران: امیرکبیر.

مولوی، جلال الدین محمد. 1386ش، مثنوی معنوی، حواشی و تعلیقات از جلال الدین همایی، تهران: انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.

میدانی، احمد بن محمد. 1366ش، مجمع الامثال، مشهد: آستان قدس رضوی.

نجاشی، احمد بن علی. ۱۴۱۶ق، رجال النجاشی، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.

 

مقالات

تاواراتانی، ناهوکو. پاییز 1383ش، «سمبل «مار» در متون کلاسیک ادبیات فارسی»، متن‌پژوهی ادبی، دوره 8، شماره 21، صص160-147.

رحیمی، امین و زهرا موسوی و مهرداد مروارید. زمستان1393ش، «نمادهای جانوری نفس در متون عرفانی با تکیه بر آثار سنایی، عطار و مولوی»، متن‌پژوهی ادبی، سال18، ش 62.

 

Holy Quran, translated by: Naser Makarem Shirazi.

Nahjolbalagheh: Translated by Jafar Shahidi.

Boroumand, Mehdi, Methods of Teaching in the Qur'an and Sunnah, Rasht: Mobin's Book, 2001.

Tavaratani, Nahokou, the symbol of "the snake" in the classic texts of Persian literature, literary scholarship, Autumn 2004, Volume 8, Issue 21, pp. 160-147

Hagh Fatmani, Mohammad ibn Hassan, Waseel al-Shi'a, Qom: Al-ibnat Al-ibat1989 AD.

Hekmat, Ali Asghar, Proverbs of the Quran, Tehran: The Quran Foundation, 2003.

Hakimi, Mohammad Reza, Al Haya, Translator: Ahmad Aram, Tehran: Islamic Culture Publishing House, 2001.

Rahimi, Amin; Zahra Mousavi; Mehrdad Pearl; Immortals of the soul in mystical texts based on Sana'i, Attar and Rumi's works, Literary Literature, 18, 62, Winter 2014.

Sobhani, Ja'far, al-Emtasal al-Qur'an al-kerim, Qom: Al-Sadeq Institute (AS), 2000.

Sadr al-Din Shirazi, Mohammad ibn Ebrahim, Describing Ōusel al-Kafi, Tehran: Institute for Cultural Studies and Research, 2004,.

Tabatabaei, Seyyed Mohammad Hussein, Alizizan, Tafsir al-Quran, Qom: The Office of Islamic Publishers, the Society of Teachers of Qom Seminary, 1995.

Tavassari, Fazl ibn Hassan, Assembly of the Fifth Quran, Translator: Translators Group, Tehran: Farahani Publication, 1981.

Tusi, Mohammad ibn Hasan, Alphisthe, Javad Qayumi, Bijah, Al-Bukhayeh Publishing, 1991 AH

Attar Neishabouri, Farid al-Din Mohammad, Logic-al-Tayyur, Correction: Mohammad Reza Shafiee Kodkani, Tehran: Sokhan, 2005.

Cooper, Jane, Illustrated Dictionary of Traditional Symbols, Translator: Maliheh Karbassian, Tehran: Nouvel Culture, 2007.

Clinic, Mohammed ibn Ya'qub ibn Ishaq, Al-Kafi, Research: Ali Akbar Ghafari and Mohammad Akhundi, Tehran: Dar al-Kabul al-Islamiyah, 1407.

Mazandaran, Mohammad Saleh ibn Ahmad, Explanation of Al-Kafi-Al-Aqus and Al-Roush, Investigating: Abolhassan Shoorani, Tehran: Dar al-Kabul al-Islamiyah, 1382.

Majlesi, Mohammad Baqer bin Muhammad Taghi, Muara al-Qoulli, Aqrah Al-Rasul, Inquiry: Hashim Rasouli Mahallati, Tehran: Dar al-Kabul al-Islamiyah1984, First edition.

Mohammadi Reeshri, Mohammad, Amir al-Hekmeh, Qom: Dar al-Hadith, 2005

Motahari, Morteza, Collection of Works, Tehran: Sadra2006.

Rumi, Jalal al-Din Muhammad, Kelayat Shams, Corrections and Margins: Badie-e-Zaman Foruzanfar, Tehran: Amir Kabir1984.

Rumi, Jalal al-Din Muhammad, Spiritual Masnavi, Edges and Followers: Jalal al-Din Hamaei, Tehran: Publications of the Society of Cultural and Performing Arts, 2007.

You know, Ahmad ibn Muhammad, Assembly of Emmaal, Mashhad: Astan Quds Razavi1987. ajashi, Ahmad ibn Ali, Rijal al-Janashi, Qom, Al-Nasr al-Islami Institute, 1996.