انسجام متنی در ترجمه بهرامپور از قرآن کریم(مطالعه موردی: ترجمه سوره زلزال)
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی
سید محمدحسن موسوی فخر
1
(مربی گروه الهیات و معارف اسلامی دانشگاه ولایت، ایرانشهر، ایران)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
صاحبنظران حوزه ترجمه بر این اعتقادند که میزان انسجام با میزان مبدأگرایی و مقصد گرایی مترجم ارتباطی تنگاتنگ دارد. بدین معنی که هر قدر ترجمه، محتوایی، تفسیری و توضیحی تر باشد، نسبت به ترجمه های مقید به متن مبدأ، تحت اللفظی و وفادار، دارای انسجام بیش‌تری است. در همین راستا، ترجمه استاد ابوالفضل بهرامپور از قرآن کریم ترجمه ای معادل و معنایی است که امتیازات لغوی، نحوی و بلاغی بارز و برجسته ای دارد؛ ولی از منظر انسجام و یکپارچگی، تا کنون محور سؤال و پژوهش قرار نگرفته است. از جمله سوره های کوچک قرآن، سوره "زلزال" است که کیفیت بالای انسجام در این سوره توسط برخی صاحبنظران به اثبات رسیده است. بر همین اساس، هدف اساسی این مقاله، ارزیابی موردی انسجام در ترجمه فارسی سوره یادشده به قلم ابوالفضل بهرامپور بر مبنای نظریه نقش گرا و نظام مندِ هلیدی و حسن 1985م و با اعتماد به روش توصیفی- تحلیلی و آماری است.
Scholars in translation field believe that there is a close relationship between cohesion status and mother – language and target language oriented translator. It means that the more descriptive, explanatory and content – based the translation is the more cohesion the translation has rather than literal and loyal translation. Thus translation of Holy Quran by Abolfazl Bahrampour is semantic and meaning – based translation which is of remarkable lexical, syntactic and rhetorical privileges; but are not researched and studied from cohesion and coherency viewpoint. Zelzal Surah is one the short Surahs which is of high quality in cohesion and coherence from scholars’ point of view. Accordingly, the main goal of the present article is the case assessment of cohesion in translation of abovementioned Surah translated by Abolfazl Bahrampour based on Halliday and Hasan theory and trusting descriptive – analytical and statistical method.
آقا گلزاده، فردوس. 1385ش، تحلیل گفتمان انتقادی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
بهرامپور، ابوالفضل. 1387ش، ترجمهفارسیقرآنکریم، چاپ سوم، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
هلیدی و حسن. 1393ش، زبان، بافت و متن، ترجمه مجتبی منشیزاده و طاهره ایشانی، تهران: نشر علمی.
کتب انگلیسی
Halliday, M. A. K. and Ruqaiya Hasan. (1976), Cohesion in English. London: Longman.
مقالات
امرائی، محمّدحسن و همکاران. 1396ش، «ارزیابی مقایسهای انسجام در سوره علق و ترجمه آن از حداد عادل بر اساس نظریه هلیدی و حسن»، دوفصلنامه علمی- پژوهشی پژوهشهای ترجمه در زبان و ادبیات عربی دانشگاه علامه طباطبایی، دوره 7، شماره 16، صص 149- 119.
انصاری نیا، زری و انسیه خزعلی. 1396ش، «رویکردهای زبانی در تحلیل گفتمان مناظره امام رضا(ع) با ابوقره صاحب شبرمه(مطالعه موردی کلام الهی)»، فصلنامه لسان مبین، سال هشتم، دوره جدید، شماره بیست و هشتم، تابستان 1396، صص27 -1.
ایرانزاده، نعمت الله و کبری مرادی. 1393ش، «بررسی شعر «یادداشتهای شعر جاودانگی» قیصر امین پور بر اساس نظریه نقشگرایی هلیدی»، متن پژوهی ادبی، سال 19، شماره 5، پاییز، صص 22-7.
ایشانی، طاهره. 1393ش، «تحلیل مقایسهای عوامل انسجام در دو غزل حافظ و سعدی و تأثیر آن بر انسجام متن»، فصلنامه علمی- پژوهشی زبانپژوهی دانشگاه الزهرا، سال ششم، شماره 10، بهار، صص 35-9.
پاشا زانوس، احمد و مریم نبیپور. 1396ش، «عوامل انسجام در سوره زلزال(بر اساس نظریه هلیدی و حسن)»، پژوهشنامه معارف قرآنی، سال 8، شماره 30، پاییز، صص 101-81.
سارلی، ناصر قلی و طاهره ایشانی. 1390ش، «نظریه انسجام و هماهنگی انسجامی و کاربست آن در یک داستان (قصه نردبان)»، فصلنامه زبان پژوهی دانشگاه الزهرا(س)، شماره 4.
فلاح، غلامعلی و صدیقه پوراکبر کسمایی. 1391ش، «نقش عوامل ربط غیر زمانی در انسجام متن»، فصلنامه زبان و ادبیات فارسی، سال 20، شماره 73، پاییز، صص 152-72.
قوامی، بدریه و لیدا آذرنوا. 1392ش، «تحلیل انسجام و هماهنگی در شعری کوتاه از شاملو»، فصلنامه زبان و ادب فارسی دانشکده ادبیات و زبان های خارجی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، شماره 15.
لطفیپور ساعدی، کاظم. 1371ش، «درآمدی بر سخن‌کاوی»، مجله زبان‌شناسی، سال 9، شماره 1، صص 122-109.
_||_
