بررسی حکم لهو و لعب از منظر مذاهب خمسه

محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق

معصومه پورشبانان نجف آبادی ¹ (دانشجوی دکتری، گروه الهیات، فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.)
محمدعلی حیدری ² (استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران)
مسعود راعی ³ (دانشیار، گروه حقوق بین‌الملل، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران)

تاریخ دریافت : 1399/08/19 تاریخ پذیرش : 1399/10/10 تاریخ انتشار : 1399/10/01

کلید واژه: مذاهب خمسه, لعب, لهو,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر بررسی حکم لهو و لعب از منظر مذاهب خمسه شامل شافعی، مالکی، حنبلی و حنفی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد احکام لهو و لعب در میان مذاهب پنج گانه دارای تفاوت‌ها و تشابهاتی به دلیل استدلال‌های مختلف این مذاهب با یکدیگر می‌باشد. در مذهب شیعی دلیل حرمت این مهم رجوع به قرآن، اجماع، احادیث و روایات شیعی از ائمه(ع) است. مطلق لعب و سرگرمی‌ها در اهل سنت حرام نیست، بلکه برخی مصادیق لعب ذاتاً حرام، برخی مکروه و برخی مباح است.

چکیده انگلیسی:

The purpose of the present study is to conduct a survey about Lahv and La’ib (diversion and amusement) from the view of the five denominations including Shāfi’ī, Mālikī, Hanbalī, and Hanafī. The method of study was descriptive analysis and the results showed that the rules about Lahv and La’ib in the five denominations have similarities and differences due to the difference of argumentation in those religious schools. The reason for the prohibition of Lahv and La’ib in Shi’ism is with the reference to the Qur’ān, Consensus (Ijma’), Ahādīth, and Shi’ite narratives from Imams (s). The whole range of plays and amusements are not absolutely forbidden in Sunnism, but rather some of their instances are inherently Haram (forbidden) while some other instances are Makrūh (detestable) and Mubāh (permitted).

منابع و مأخذ:

قرآن کریم

ابن فارس (بی‌تا). معجم مقاییس اللغه. قم‏: مکتب الاعلام الاسلامی، ج2.

اسعدی، حسن (۱۳۷۲). دو مشکل مهم جهانی در آستانه قرن بیستم. تهران: سپهر.

انصاری، محمدعلی (بی‌تا). الموسوعه الفقهیه. قم: موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، ج31.

بحرانی، یوسف بن احمد (بی‌تا). حدائق الناضره. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.

بخاری، محمد (1407ق). صحیح البخاری. تحقیق مصطفى دیب البغا. بیروت: دار ابن کثیر الثالثة، ج4.

بهجت، محمدتقی (1386). استفتائات از محضر‌‌ آیت‌الله بهجت. قم: موسسه فرهنگی و هنری البهجه، ج4.

تبریزی، جواد (1385). استفتائات جدید. قم: نشر سرور، ج2.

جزیری، عبدالرحمن (بی‌تا). الفقه علی المذاهب الاربعه. بیروت: دار احیاء التراث العربی، ج2.

خامنه‌ای، سید علی (1392).اجوبة الاستفتائات. تهران: موسسه ‌انتشارات‌ امیرکبیر، شرکت ‌چاپ ‌و نشر بین‌الملل.

خمینی، سید روح‌الله (۱۴۱۵ق). مکاسب‌ محرمه. تهران: بی‌نا، ج1.

خوانسارى، حاج سید احمد بن یوسف (1355). جامع المدارک فی شرح المختصر النافع. تهران: مکتبة الصدوق، چاپ دوم.

طبرسی، فضل بن حسن (1384). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران: ناصر خسرو، چاپ هشتم ، ج7.

عاملی نجفی، سید محمدجواد (1226ق). مفتاح الکرامة. بی‌جا: بی‌نا، ج8.

عبدالعزیز الحمد، حمد بن‌ عبدالله‌ (بی‌تا). شرح زاد المستقنع. بی‌جا: بی‌نا.

غزالی طوسی، ابوحامد محمد (1359). ترجمه احیاء علوم الدین. تهران: بنیاد فرهنگ ایران، ج2.

فاضل لنکرانی، محمد (۱۴۱۶ق). اجوبة السائلین. بی‌جا: بی‌نا.

فیومی،  احمد بن محمد بن علی (1414ق). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی. قم: دار الهجره.

قرشی، سید علی اکبر (1378). قاموس قرآن. تهران: دار الکتب الاسلامیه، ج7.

کشناوی، أبی بکر بن حسن (بی‌تا). أسهل المدارک شرح إرشاد السالک فی مذهب إمام الأئمه مالک لجامعه. بی‌جا: بی‌نا، ج1.

مکارم شیرازی، ناصر ‏(1371). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیة، ج11.

موسوی، سیدیحیی (1395). حکم استعمال مواد مخدر در مذاهب خمسه و حقوق موضوعه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز.

موصلی حنفی، عبدالله بن محمود بن مودود (1984م). الاختیار لتعلیل المختار. بی‌جا: دارالدعوه، ج1.

میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن (1385). فی تحقیق الغناء. قم: بوستان کتاب.

نجفی، محمدحسن (1404ق).جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. بیروت: دار إحیاءالتراث العربی، چاپ هفتم، ج22.

نوری، ابوتراب (1331ق). سفرنامه قارونیه. تهران: بی‌نا، ج2.

‌یوسفی مقدم، محمدصادق (۱۳۹۱). پژوهش در غناء. قم: نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.