راهبرد برابری فرصتها و امکانات در عدالت سیاسی با تاکید بر قرآن کریم

محورهای موضوعی : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

سیدکاظم سیدباقری ¹

1 - پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

تاریخ دریافت : 1396/10/19 تاریخ پذیرش : 1396/12/20 تاریخ انتشار : 1397/03/01

کلید واژه: داوری عادلانه, رقابت سیاسی, عدالت سیاسی, قدرت سیاسی, برابری فرصت,

چکیده مقاله :

چکیده در عدالت سیاسی، مسائل مهمی چون توازن، اعطای حقوق سیاسی، رعایت قانون، مشارکت فعالانه و آزادانه افراد، حق بیان، حق انتقاد، تشکیل اجتماعات، حق انتخاب‌شدن و حق انتخاب‌کردن، برای شهروندان به رسمیت شناخته می‌شود و امور در نسبت با قدرت، به‌تناسب در جای خود، قرار می‌گیرد. پرسش اصلی نوشتار حاضر بررسی برابری فرصت‌ها و امکانات، به عنوان یکی از راهبردهای دستیابی به عدالت سیاسی با تأکید بر آیات و منطق قرآن کریم است و در فرضیه با توجه به تمهیداتی نظری مانند برابری در موقعیت‌های اجتماعی، آفرینش برابر انسان‌ها و حق‌داری آنان، برای دستیابی به برابری فرصت‌ها و امکانات، می‌توان راهکارهایی مانند قدرت سیاسی مشروع، حذف امتیازات سیاسی، قضاوت عادلانه، توزیع دادگرانۀ امکانات و فرصت‌ها و ایفای حقوق شهروندان را مورد توجه قرار داد و معیار برابری فرصت را در سه مرحلۀ قبل، هنگام و پس از کسب قدرت سیاسی رصد کرد تا بسترهای رسیدن جامعه به عدالت سیاسی فراهم شود. پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است.

چکیده انگلیسی:

Abstract In political justice, the debate is about balancing, granting political rights, observance of law and the desired distribution of power among citizens, with the presence of this value, the active and free participation of individuals, the right to expression, the right to criticize, the formation of associations, the right to vote and the right to elect, It is provided to the citizens and the affairs are in proportion to the power, in proportion to their place. The main question of this paper is to examine the equality of opportunities and opportunities as one of the strategies for achieving political justice, with emphasis on the verses and logic of the Holy Qur'an, and in the hypothesis of the theoretical means such as equality in social situations, creation against human beings. These findings can be noted that for the implementation and achievement of the strategy of equality of opportunities and facilities, components such as the presence of legitimate power, the negation of privileges and judgment, and the law is equal, influential and fundamental, and can provide a platform for society to reach political justice. This research is based on descriptive-analytical method.

منابع و مأخذ:

1. قرآن کریم


2. ابونصر فارابی (1961). فصولالمدنی. تحقیق: م. دنلوپ.


3. آشوری، داریوش (1373). دانش‌نامه سیاسی. چاپ سوم، تهران: نشر مروارید.


4. آشوری، محمد (1383). حقوقبشرومفاهیممساوات،انصافوعدالت. تهران، انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.


5. بشیریه، حسین (1371). میزگرد برابری‌ و نابرابری. فصل‌نامهنامه‌فرهنگ،‌ سال 2، شماره 3.


6. التمیمی، محمد الآمدی (1366). غررالحکمودررالکلم. قم: مکتب الإعلام الإسلامی.


7. حر عاملى، محمد بن حسن (1422). وسائلالشیعه. بیروت: دارالاحیاء.


8. راولز، جان (1378). نظریهعدالت. ترجمه محمد کمال سروریان و مرتضی بحرانی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.


9. رویمر، جان (۱۳۸۲). برابریفرصت. ترجمه محمد خضری، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.


10. سید قطب (1379) عدالتاجتماعیدر اسلام. ترجمه محمدعلی گرامی و سید هادی خسروشاهی، چاپ بیست و پنجم، تهران: انتشارات کلبه شروق، مرکز بررسی‌های اسلامی.


11. شیخ صدوق (۱۴۱۳). کتابمنلایحضرهالفقیه. تصحیح: علی اکبر غفاری، چاپ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی.


12. شیخ طوسی (1418). تهذیب‏الأحکام. تهران: انتشارات صدوق.


13. صلیبا، جمیل (1370). فرهنگفلسفی. تهران: نشر حکمت.


14. طباطبائی، محمد حسین (1417). تفسیرالمیزان. الطبعه الاولی، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.


15. فیض کاشانى، ملا محسن (1415). ‏تفسیرالصافى. تحقیق: حسین اعلمى‏، چاپ دوم، تهران: انتشارات الصدر.


16. فیض‌الاسلام، سید علی نقی (1377). ترجمهوشرح‌نهج‌البلاغه، خطبه‌ها، نامه‌ها و سخنان‌ کوتاه‌ امیرالمؤ‌منین(ع). تهران‌: انتشارات‌ فیض‌الاسلام.


17. قرطبی، محمدبن احمد (١٣۶۴). الجامع لاحکام القرآن. چاپ اول، تهران: ناصر خسرو.


18. الکلینی (1371). الکافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.


19. متقى هندى (1979). کنزالعمال. بیروت: مؤسس‍ة الرسالة.


20. مطهری، مرتضی (1373). بیستگفتار. تهران: انتشارات صدرا.


21. مطهری، مرتضی (1378). یادداشت‌هایاستاد مطهری. چاپ اول، تهران: انتشارات صدرا.


22. مطهری، مرتضی (1403). بررسیاجمالیمبانیاقتصاد اسلامی. تهران: نشر حکمت.


23. مک لین، ایان (1387). فرهنگعلومسیاسیآکسفورد. ترجمه حمید احمدی، تهران: نشر میزان.


24. مهیار، رضا (1371). فرهنگ أبجدی عربی- فارسی. قم: بی نا.


25. نیلی، مسعود، غنی‌نژاد، موسی (۱۳۸۶). اقتصادوعدالتاجتماعی. چاپ دوم، تهران: نشر نی.