بررسی پیامدهای امنیتی جذب سرمایه‏گذاری مستقیم خارجی در جمهوری اسلامی ایران

محورهای موضوعی : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

شهرام سعادتمند ¹ (دانشجوی دکتری، دانشکده علوم انسانی، واحد شهرضا، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرضا، ایران.)
حسین احمدی ² (استادیار، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، واحد شهرضا، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرضا، ایران)
مسعود همت ³ (استادیار، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، واحد شهرضا، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرضا، ایران.)

تاریخ دریافت : 1401/09/19 تاریخ پذیرش : 1401/10/22 تاریخ انتشار : 1401/10/01

کلید واژه: توسعه اقتصادی, امنیت ملی, سرمایه‌گذاری خارجی, تجارت خارجی, سیاست اقتصادی, تحریم‌های اقتصادی,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر بررسی پیامدهای امنیتی جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. روش توصیفی- تحلیلی بوده و بر این فرضیه‌ تأکید دارد که در کنار مزایای ورود و جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشور، پیامدهای امنیتی ناشی از به‌کارگیری سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، از مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر میزان جذب سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی در جمهوری اسلامی ایران بوده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که با اعمال مدیریت موثر و برنامه‌ریزی‌های دقیق توسط دستگاه‌های اجرایی و نیز بهره‌گیری از دیپلماسی اقتصادی کشور، علاوه بر کاهش نگرانی‌های امنیتی، جذب سرمایه‌گذاری مستقیم ‌خارجی می‌تواند موجبات افزایش امنیت ملی و اقتدار کشور را نیز فراهم نماید.

چکیده انگلیسی:

The purpose of the present research is to study security consequences of attracting foreign direct investment to the Islamic Republic of Iran. The research method is descriptive-analytic and it emphasizes on the hypothesis that in addition to the advantages of attracting foreign direct investment to the country, the security consequences of this issue are among some of the most effective factors on how much foreign direct investments are attracted to the Islamic Republic of Iran. The research results reveal that efficient management and accurate planning by the executive organizations and the economic diplomacy in the country would moderate security concerns and thus attracting foreign direct investment can foster national security and solidarity in the country.

منابع و مأخذ:

قرآن کریم.

ابلاغیه سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، (1392). قابل دسترس در: https://farsi.khamenei.ir

انصاری، احمدرضا (1372). سرمایه‌‌های فیزیکی خارجی و روش‌های جذب آن. تهران: نشر وزارت اقتصاد.

بهکیش، محمدمهدی (1395). اقتصاد ایران در بستر جهانی شدن. تهران: نشر نی، چاپ ششم.

پوراسماعیلی، علیرضا؛ شیروی، عبدالحسین (1392). امنیت ملی در حقوق سرمایه‌گذاری خارجی. حقوق خصوصی، دوره43، شماره 3.

تودارو، مایکل (1377). توسعه اقتصادی در جهان سوم. بی‌جا: نشر موسسه عالی پژوهش در برنامه‌ریزی و توسعه، چاپ ششم.

جعفری، انوش (1391). ابعاد امنیت ملی. تهران: نشر کتاب آوا.

چشمه‌نور، مرتضی (1401). امنیت در قرآن با رویکردی تفسیری تبیینی. تهران: نشر دانشگاه عالی دفاع ملی.

خسروی، مرتضی (1396). امنیت در قرآن. تهران: دانشگاه دفاع ملی؛ انتشارات بهار.

خمینی، سید روح‌الله (1379). صحیفه نور. تهران: موسسه حفظ آثار امام خمینی، ج 10.

دهدار، فرزین (1386). نقد و بررسی قانون تشویق و حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.

روحانی، حسن (1389). امنیت ملی و نظام اقتصادی ایران. تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.

ژویارد، پاتریک؛ کارو، دومینیک؛ فلوری، تیبو (1367). مباحثی از حقوق بین‌الملل اقتصادی. ترجمه محمد امامی تلارمی. تهران: نشر وزارت اقتصاد.

سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران (1392). مجموعه مقالات تأمین منابع مالی و سرمایه‌گذاری خارجی. بی‌جا: نشر ماهواره.

سلمان خاکسار، عبدالحمید (1390). امنیت ملی اصول و تحولات مفهومی. تهران: دانشگاه دفاع ملی.

شهابی، سهراب؛ فرهی، فریده، (1374). ملاحظات امنیتی و سیاست خارجی. سیاست خارجی، سال9، شماره1.

شیرغلامی، خلیل (1400). سیاست همسایگی جمهوری اسلامی ایران: مبانی اقتصادی. سیاست خارجی، 35(3).

ضیایی، سید یاسر؛ ملت، محمدرضا (1399). گردش سرمایه در حقوق بین‌الملل. حقوق اقتصادی، سال 27، شماره 17.

فراهانی، مریم (1391). اثر نااطمینانی و ریسک بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران. رساله دکتری. دانشگاه اصفهان.

فیروزآبادی، سید حسن (1391). پایدارسازی امنیت و امنیت پایدار در اسلام. تهران: نشر دانشگاه دفاع ملی.

کنزنشتاین، پیتر (1391). فرهنگ امنیت ملی. ترجمه محمدهادی سمتی. تهران: نشر پژوهشکده مطالعات راهبردی.

کاظمی، هاجر (1384). سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران بعد از 1992با تاکید بر سرمایه‌گذاری مستقیم اروپایی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روابط بین‌الملل، وزارت امور خارجه.

ماندل، رابرت (1377). چهره متغیر امنیت ملی. ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی. تهران: نشر پژوهشکده مطالعات راهبردی.

میرویسی، علیرضا (1393). حقوق سرمایه‌گذاری خارجی در چارچوب معاهده دوجانبه سرمایه‌گذاری. تهران: نشر پردیس.

وارسته، سعدالله (1395). سرمایه‌گذاری خارجی و تاثیر آن بر اقتصاد کشور میزبان. تهران: نشر نیاز دانش.

Bath, V. (2013). National security and Chinese Investment policy. Harvard Busines Law Review.

Dunning, J.H. & Sarianna, M.L. (2008). Multinational Enterprises and the Global Economy. Second, Cheltenham UK and Northampton USA. Edward Elgar poblishing Limited.

Glauco, D. & Kevin, L. (2004). Foreign Direct Investment and Its Determinants, A look at the past, A view to the future. In: Foreign Investment in developing countries, by H.S.Kehal. London: Palgrave, Macmillon ltd. Available at:   
https://link.springer.com/content/pdf/bfm:978-0-230-55441-2/1.pdf

Morgan. T.H. & Oldenski, L. (2013). Foreign Direct Investment in the United States: Benefits, Suspicions and risk with special attention to FDI from China (Vol 100). Peterson Institute for International Economics.