صورة الخمرة فی شعر مصطفی وهبی التّل (عرار) ومدی تأثّرها من رباعیات الخیام
محورهای موضوعی : النقد الادبي
هومن ناظمیان
1
(أستاذ مشارک فی اللغة العربیة وآدابها بجامعة خوارزمی، طهران، إیران)
حسین ابویسانی
2
(أستاذ مشارک فی اللغة العربیة وآدابها بجامعة خوارزمی، طهران، إیران)
صغرا فلاحتی
3
(أستاذة مشارکة فی اللغة العربیة وآدابها بجامعة خوارزمی، طهران، إیران)
راضیه مسکنی
4
(طالبة مرحلة الدکتوراه فی اللغة العربیة وآدابها بجامعة خوارزمی، طهران، إیران)
کلید واژه: الخمرة, التشبیه, الأردن, الرباعیات, الصورة,
چکیده مقاله :
یعتبر مصطفی وهبی التل المعروف بـ"عرار" (1899–1949م) من أبرز شعراء الأردن. تأثَّر عرار أشدّ التاثّر بفلسفة الخیام فی رباعیاته وقد نسج الأشعار علی منواله. حتی أنّه یمکننا القول إنّ عملیة فهم واستیعاب مضامینه الشعریة تصعب وتعسر علی الأذهان دون الترکیز علی فلسفة الخیام واستیعاب شعره. لکنّ السؤال هنا هل تأثُّر عرار بالخیام ینحصر فی مضامینه الشعریة فقط أو أنّه یتجلّی فی صوره الشعریة أیضاً. بناءً علی هذا إنّ البحث یسعی إلی دراسة تحلیلة مقارنة بین صور عرار والخیام الشعریة علی أساس المنهج الفنی حتّی یتعین مدی تأثره من الرباعیات أو إبداع الشاعر فیه ونظراً إلی أنّ موضوع الخمریات یعتبر من أهمّ المواضیع لدی الشاعرین، فإنّ البحث یتمحور علی دراسة صورة الخمرة عندهما. والنتائج التی تمّ التوصل إلیها فی هذه المقالة تشیر إلی أنّ عرار لم یتأثّر بالصور الشعریة لدی الخیام بل لقد حاول فی معظم الأحیان أن تکون فلسفة الخیام مجرد مصدر إلهام تنفتح به صوره الشعریة.
Mustafa Wahbi al-Tall, known as ͑Arār(1899-1949 AD) is one of the great poets of Jordan. He is known as the 'Father of Jordan contemporary poetry'. When ͑Arār received a versified translation ofthe rubāʿiyāt-e-Khayyām (Quatrains of Khayyam), he became interested in and fond of them, and composedKhayyām-type poems. So, we can say that it is too difficult to understandhis poems and mastering his poetic themes without understanding philosophy and thoughts of Khayyām. In order to determine the degree of poet's reliance on his poetic ability in creating new images, the article tries to have a technical look in his khamryyāt (wine poems). Similie, metaphor, hyperbole and so on are the most important devices which are investigated in the article. The results of the research show that there is no traces of the influence of imaginary pictures of Khayyām on Arār and the so called influence is due to the traces of Khayyam's philosophical thoughts in Arār poems.
ابن منظور. (2005م). لسان العرب. مراجعه وتدقیق: یوسف البقاعی وابراهیم شمس الدّین ونضال علی. بیروت: مؤسسه الأعلمی للمطبوعات.
براهنی، رضا. (1380م). طلا در مس (3ج). طهران: زریاب.
بورنامداریان، تقی. (1374ش). سفر در مه (تاملی در شعر احمد شاملو). طهران: زمستان.
الجرجانی، عبدالقاهر. (1988م). اسرار البلاغة فی علم البیان. الطبعة الأولی. بیروت: دار الکتب العلمیة.
خیام، عمر. (1378ش). رباعیات. با تصحیح، مقدمه وحواشی: محمد علی فروغی وقاسم غنی، ویرایش جدید: بهاء الدین خرمشاهی. الطبعة الثانیة. طهران: نشر ناهید.
دشتی، علی. (1377ش). دمی با خیام. الطبعة الثانیة. طهران: اساطیر.
شفیعی کدکنی، محمد رضا. (1372ش). صور خیال در شعر فارسی. الطبعة الأولی. طهران: آگاه.
شمیسا، سیروس. (1374ش). بیان ومعانی. طهران: فردوس.
فاضلی، مهبود. (1387ش). «نظام فکری خیام». فصلیة پژوهشهای ادبی. السنة الخامسة. العدد 20. صص 89-61 .
علی ربابعه، بسام. (1381ش). «تلاشهای شاعر بزرگ اردن (عرار) در قلمرو ادبیات فارسی». مجلة کلیة الآداب والعلوم الإنسانیة بجامعة طهران. الخریف والشتاء. صص 170-155.
ـــــــــ . (1383ش). «خیام در ادبیات معاصر اردن با تکیه بر آثار شاعر بزرگ اردن عرار». اطروحة دکتوراه. جامعة طهران.
مفتاحی، محمد. (1384ش). «نگاهی به استعاره های شعر امروز». مجلة آزما. العدد 38. صص 31-32.
الملثّم، البدوی. (2009م). عرار شاعر الأردن. الطبعة الأولی. الأردن: الأهلیة للنشر والتوزیع.
الناعوری، عیسی. (1980م). الحرکة الشعریة فی الضفة الشرقیة من المملکة الأردنیة الهاشمیة. الأردن: الأهلیة للنشر والتوزیع.
وهبی التل، مصطفی. (1998م). دیوان عشیات وادی الیابس. تحقیق: زیاد الزعبی. الطبعة الثانیة. بیروت: المؤسسة العربیة للنشر والتوزیع.
ــــــــ . (1990م). ترجمة رباعیّات عمر الخیّام. تحقیق: یوسف بکّار. الطبعة الأولی. بیروت: دار الجیل.
یوسفی، غلامحسین. (1388ش). چشمه روشن (دیداری با شاعران). ط 12. تهران: علمی.
_||_
