تاریخ البیهقی والتّغییر الصّوتی والدلالی لمفردات العربیة فیه

محورهای موضوعی : النقد الادبي

محمد جنّتی فر ¹ (أستاذ مساعد بجامعة آزاد الإسلامیة فی قم، إیران.)
علی رضا محمد رضائی ² (أستاذ مساعد بجامعة طهران – بردیس قم، إیران.)
نیرة نظرریا ³ (ماجستیرة فی اللغة العربیة وآدابها بجامعة آزاد الإسلامیة فی قم، إیران.)

تاریخ دریافت : 1391/02/11 تاریخ پذیرش : 1391/08/08 تاریخ انتشار : 1391/08/08

کلید واژه:

چکیده مقاله :

لقد کانت دراسة العلاقات التّاریخیة والثقافیة للغة والآداب القومیة فی علاقاتها باللّغة والآداب عند الشعوب الأخری من القضایا المهمة والمنظورة منذ القدم. إنّ مجالات هذا التأثیر المتبادل یمکن أن تتناسب مع قضایا اجتماعیة وثقافیة ودینیة وأدبیة ولغویة مختلفة. تتناول هذه المقالة المجال اللغوی ولاسیما مجال التعامل بین اللغتین العربیة والفارسیة. إن اللغة العربیة باعتبارها لغة المبدأ (الأصل) جعلت أسالیب اللغة المقصودة أی اللغة الفارسیة ولاسیما فی مجال المفردات تواجه تحولات وأزمات، کما تتناول هذه الدراسة بأسلوب وصفی- تحلیلی وتاریخی التغییرات الصوتیة والدلالیة للمفردات العربیة فی تاریخ البیهقی، وهذا الموضوع یمکن أن یکون مفیداً ونافعاً لبحوث علم اللغة ومقارنتها.

چکیده انگلیسی:

The fifth century (lunar calendar) is considered significant in the matters of historical aspects. It is the  time in which dependent governments rose and little by little tried to free themselves from Arab governance. But it meant that governance of Turks and Mongols were arriving. At that unsteady time that the political Iranian governments were facing, the historians were obliged to hold another responsibility and among them, Abolfazl Bayhaqi rose with his famous history so-called History of Beihaghi and he is at the top ranking.      Presence of a body such as Risalat (Commission) and Clerical office implies that the social and administrative layers. Bayhaqi not only tried to use Arabic language just for public and conscious aspects of usage but because of his language environment he had to use Arabic language in all language levels, inevitably. Study of History of Bayhaqi by itself and also regarding such social and cultural circumstances in brief are all the factors clearing this issue. But beside this unconscious use which is considered as that era’s language suitability, Bayhaqi himself who was a great Arabic knower and well-grounded clerk has used the proverbs, poems and narrations at their place. 

منابع و مأخذ:

آذرنوش، آذرتاش. 1354ش. راههای نفوذ فارسی در فرهنگ وزبان عرب جاهلی. تهران: انتشارات توس.  

آذرنوش، آذرتاش. 1374ش. راههای نفوذ زبان فارسی در فرهنگ وزبان عربی. تهران: انتشارات پرتو.

اشرف صادقی، علی. 1386ش. «تاثیر نظام آوایی عربی در نظام آوایی فارسی». خبرگزاری فارس. صفحة فرهنگی وحوادث. شماره 8603280095.

امام شوشتری، محمّد علی. 1347ش. فرهنگ واژگان فارسی در زبان عربی. تهران: انتشارات خوارزمی.

بهار، محمّد تقی. 1369ش. سبک شناسی. تهران: أمیر کبیر.

بیهقی، أبوالفضل محمّد بن حسین. 1380ش. تاریخ بیهقی. بر اساس نسخة دکتر فیاض وادیب نیشابوری ودکتر غنی. تهران: نشر هیرمند.

بیهقی، أبوالفضل. 1373ش. تاریخ بیهقی. به تصحیح دکتر خطیب رهبر. تهران: انتشارات مهتاب.

بیهقی، أبوالفضل. 1383ش. تاریخ بیهقی. تصحیح دکتر علی أکبر فیاض. مشهد: دانشگاه فردوسی.

پاکیزه خو، طوبی. 1383ش. «رابطه متقابل عربی وفارسی». کیهان فرهنگی. شماره 219.

چراغی، علی. 1371ش. «آموزش زبان عربی ضرورتی برای زبان فارسی». مجلة تطویر تعلیم المعارف الإسلامیة. تهران. شماره34.

حسینی کازرونی، أحمد. 1384ش. معجم تاریخ بیهقی. تهران: انتشارات زوار.

حلبی، علی أصغر. 1381ش. تأثیر قرآن وحدیث در ادبیات فارسی. تهران: نشر سمت.

خواند میر، غیاث الدّین بن همام الدّین. 1355ش. دستور الوزراء. تهران: نشر إقبال.

 رازی، فریده. 1366ش. فرهنگ زبان عربی در فارسی معاصر. تهران: انتشارات مرکز.

روان پور، نرگس. 1368ش. گزیده تاریخ بیهقی. تهران: مرکز بنیاد.

زیدان، جرجی. 1992م. تاریخ آداب اللّغة العربیة. بیروت: دار ومکتبة الحیاة.

شمیسا، سیروس. 1378ش. مختصری در سبک شناسی. تهران: انتشارات فردوسی.

صفوی، کوروش. 1367ش. گزیده ای تاریخی در زبان فارسی. تهران: نشر مرکز.

فرشید ورد، خسرو. 1373ش. عربی در فارسی. تهران: دانشگاه تهران.

وکیلی، نازنین. 1377ش. «رابطه درس عربی با زبان فارسی». تهران: اولین همایش زبان عربی.

یاحقی، محمّد جعفر. 1373ش. دیبای خسروانی. تهران: انتشارات جامی.