بررسی و طبقه بندی مثل‌ها در جلد سوم و چهارم کلیدر

محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی

ناهید داود بیگی ¹ , عباس کی منش ² , آذر دانشگر ³

1 - دانش آموختة کارشناسی ارشد، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
2 - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

تاریخ دریافت : 1395/12/09 تاریخ پذیرش : 1396/06/20 تاریخ انتشار : 1396/08/01

کلید واژه: ساختار, مثل, structure, proverb, کلیدر, inventiveness, Meaning, Kalidar, خلق و ابداع, معنایی, لحن و ریشه, tone and root,

چکیده مقاله :

ضرب المثل ها یکی از ابزارهای بلاغی به شمار می‌روند که همپای کنایه‌ها، تمثیل‌ها و مثالک ها در غنا بخشیدن به زبان فارسی نقشی بسزا ایفا می‌کنند. استفاده از این مواد و مصالح زبانی در میان عامه، رایج‌تر از سایر بخش‌های جامعه است. خاستگاه تجربی، انتقال شفاهی، سهولت آموزش، ایجاز (واژگان اندک، معانی بسیار)، می‌تواند از جملة علل توجه جامعة زبانی عامه به این ابزارها باشد. در فضای روستایی رمان کلیدر، بهره جویی از مثل‌ها و سایر ابزارهای زبانی عامه، رفتار طبیعی و غریزی زبان تلقی می‌شود و شخصیت‌ها در استفاده از این توانش های بالقوة زبان تصنع به خرج نمی‌دهند. در این مقاله سعی بر این است تا ارتباط مثل را با جامعة زبانی رمان کلیدر بررسی شود و سپس ضرب المثل های مستخرج از دو جلد این اثر را براساس معیارهایی چون، خلق و ابداع، ساختار، معنا و مقصود، لحن و ریشه دسته بندی گردد. حاصل پژوهش نمایانگر آن است که اغلب مثل‌های کلیدر ریشه در تجربه‌های عمومی و شخصی مردم دارد که به سبب تکرار و تجربه به زبان منتقل شده و پس از تکرار زبانی، فراگیر و عمومی گشته است.

چکیده انگلیسی:

Proverbs are among the rhetorical tools like allusions, allegories, and anecdotes giving the Persian language its richness. Employing these language structures is more prevalent among the public than other classes of the society. Its experimental origins, oral means of transfer, ease of teaching, brevity (few words with a lot of meanings) can be some of the reasons for these tools to grab the public’s attention. In a rural environment, as found in the novel Kalidar, using proverbs and other tools used by the public are considered natural language and the characters do not display artifice when employing this powerful language ability. In the introduction to this study, the writer has tried to define the proverb and point out its connections to the language used in Kalidar and then categorize the proverbs extracted from these two volumes according to factors such as inventiveness, structure, meaning and intention, tone, and root to show the variety of proverbs used in Kalidar.