نسخة خطى مثنوی یوسف و زلیخا اثر غنایی از شعلة گلپایگانی
محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی
1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی - واحد فریدن - ایران
کلید واژه: manuscript, یوسف و زلیخا, شعله گلپایگانی, بازگشت ادبی, خمسه, نسخه‌خطی, Shole Golpaygani, Yusof and Zoleykha, Literary Recurrence, Pentameter,
چکیده مقاله :
امروزه ارزش و اهمیت نسخ خطی بر اهل دانش روشن است. این آثار ارزشمند پل ارتباطی میان زبان و فرهنگ دیروز با امروز هستند و تجربه های گران سنگ گذشته را به نسل های پسین انتقال می دهند. به همین دلیل تصحیح و احیای این نسخه ها از ارزش و اهمیت خاصی برخوردار است. یکی از آثاری که در این جستار آن را معرفی خواهیم کرد، نسخة خطی منظومی است عاشقانه، با نام یوسف و زلیخا از ملا مهدی گلپایگانی متخلّص به شعله که در نیمة دوم قرن دوازدهم می زیسته است. شعله شاعری مثنوی سرا بوده که در اشعارش به نظامی توجه خاصی داشته و به تأثیرپذیری از او خمسه ای سروده است. یکی از مثنوی های پنجگانة او همین یوسف و زلیخا اوست که تعداد ابیات آن به 4700 بیت بالغ می شود.از این مثنوی کلاً شش نسخه باقی مانده است. شعله در این اثر غنایی قبل از پرداختن به اصل داستان، ضمن اشعاری عرفانی و مذهبی در موضوعاتی همچون توحید، آفرینش جهان، خلقت آدمی، نعت پیامبر اکرم(ص) و ستایش امامان شیعه سخن گفته است. تلاش نگارنده بر آن است که با معرفی شعله، نقاب از چهره این شاعر گمنام بردارد.
Today, the worth and importance of manuscripts are really obvious for men of letters. These noteworthy works are linkage between prior language and culture and present language and culture that transfer rich past experiences to subsequent fosters. So, correction and revival of these works possess special worth and importance. One of this which will be introduced in this article is the manuscript of a poem named "Yusof and Zoleykha" by "Molla Mehdi Golpaygani" known as “ Shole “ who lived in second half of 12 th century. Shole was a masnavisora, who has had a special consideration to "Nezami Ganjavi" and also impressed by him ,he composed a pentameter. One of his quintuple poems is "Yusof and Zoleykha", as mentioned above containing over 4700 verses from which there are only six manuscripts. In this poem, he, before proceeding with genuine of the subject, has spoken of monotheism, creation of world , creation of human, praise of prophet and adoration of Shitte Imams in the form of mystical and religious poems. The writer seeks to reveal The teue feature of This unknown poet
- قرآن کریم، (1379). ترجمه الهی قمشه‌ای، مهدی، تهران: انتشارات الهادی.
- آقابزرگ، تهرانی (1975م). الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج 19، بی جا: انتشارات دارالاضواء.
- جهانبخش، جویا (1384). راهنمای تصحیح متون، تهران: میراث مکتوب.
- خیامپور، عبدالرسول (3913). «رسالهی یوسف و زلیخا»، در مجله ادبیات دانشگاه تبریز، شماره 52.
- دهخدا، علیاکبر (1310). امثال و حکم، تهران: پارمیس.
- شعله گلپایگانی، ملامهدی (1391). مثنوی یوسف و زلیخا، پایان نامه کارشناسی ارشد، اردشیراصلانی، قائم شهر: دانشگاه آزاد اسلامی.
- شمیسا، سیروس (1382). سبک‌شناسی شعر، تهران: فردوس.
- ــــــــــــــ (1386). نگاهی تازه به بدیع، تهران: نشر میترا.
- فروزانفر، بدیع الزمان (1385). احادیث و قصص مثنوی، تهران: امیرکبیر.
- مذهّبی، محمدتقی (1380). تذکرهالشعرایگلپایگان، قم: سلمان فارسی.
- نظامی گنجوی (1363). کلّیّات، تصحیح و تحشیه وحیددستگردی، ج سوم، تهران: علمی.
- هدایت، رضا قلیخان (1340). مجمع الفصحا، به کوشش مظاهر مصفا، تهران: امیرکبیر.
- همایی، جلالالدین (1370). فنون و بلاغت و صناعات ادبی، نشر تهران: هما.
