توافق و عدم توافق در زمینه مؤلفه‌های هویت ملی و تلویحات آن در نظام آموزش و پرورش ایران

محورهای موضوعی : پژوهش در برنامه ریزی درسی

مهدی لقمان نیا ¹ , احمد خامسان ² , طیبه احمدی یگانه ³

1 - ستادیار گروه روان‌شناسی، واحد چابهار، دانشگاه آزاد اسلامی، چابهار، ایران
2 - 2استادیار گروه روان‌شناسی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران
3 - 3مربی گروه روان‌شناسی، واحد چابهار، دانشگاه آزاد اسلامی، چابهار، ایران‌

تاریخ دریافت : 1396/07/25 تاریخ پذیرش : 1396/07/25 تاریخ انتشار : 1391/06/01

کلید واژه: مؤلفه‌های هویت ملی, نظام آموزش و پرورش, اهداف نظام آموزشی, هویت ملی, تحلیل محتوا, هویت,

چکیده مقاله :

با توجه به اهمیت هویت ملی، به لحاظ وحدت و انسجام ملی و با توجه به نقش آموزش و پرورش در جامعه پذیری، لازم است به تعمیق هویت ملی در این نظام اهمیت زیادی داده شود. هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان توافق و عدم توافق در مورد مؤلفه‌های هویت ملی و تلویحات آن در نظام آموزش و پرورش ایران است. روش تحقیق از نوع فراتحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای است. همه کتاب‌ها و پایا‌ن نامه‌های مرتبط با هویت ملی به عنوان جامعه آماری و نمونه برابر با جامعه آماری در نظر گرفته شد. نتایج داده‌های حاصل از 43 کتاب و 46 پایان‌نامه نشان داد که در پایان نامه‌ها، 38 مؤلفه برای هویت ملی مشخص شده که از این تعداد 79/65% تنها یک یا دو بار تکرار شده است. در کتب مرتبط با موضوع نیز، 48 مؤلفه آورده شده که از این تعداد 83/70% از مؤلفه‌ها تنها یک بار تکرار شده است. این پراکندگی در مؤلفه‌ها نشان داد که بر خلاف تصور رایج، میان مؤلفه‌های هویت ملی در ایران توافق کلی وجود ندارد و هر یک از صاحب نظران از دیدگاه خود مؤلفه‌هایی را در نظر گرفته‌اند. همچنین بررسی مؤلفه‌های هویت ملی در اهداف نظام آموزش و پرورش نمایانگر این بود که مؤلفه‌ها در کتاب‌های درسی فاقد یکپارچگی بوده، همه جنبه‌ها را در بر نمی‌گیرد. نتایج بررسی پژوهش‌های انجام شده پیرامون هویت ملی در کتاب‌های درسی سه مقطع نیز نشان داد که ذکر مؤلفه‌ها بدون استفاده از منبع خاص و با توجه به نظر شخصی بوده است. بنابراین پیشنهاد می‌شود تا در پژوهش‌ها جهت تعیین مؤلفه‌های هویت ملی با نگرشی فرا رشته‌ای اقدام شود.

چکیده انگلیسی:

It is essential for National identity (NI) to be given utmost importance in order to deepen and internalize it in educational systems.Thus,this research investigated the components of Iranian NI and its implications for Iranian educational system. In addition, a review on researches is presented and studied. This was a meta-analytical research and the data were collected through library method. 43 books and 46 dissertations and theses were analyzed.Thirty eight components were identified in theses and dissertations. 79.65% of the components were repeated only once or twice. In the related books, 48 components were named for NI. 70.83% of the components were repeated only once.The differences on the components of NI showed there was not an agreement on the components of Iranian NI. Also, the review of components of Iranian NI in the educational objectives showed there is a lack of sufficient collectivity and integrity.These results show insufficient attention paid to components of Iranian NI in educational objectives.The objectives need to be revised.In addition, the results of a survey on the research about NI in schools' textbooks, showed the components were selected based on personal taste rather than scientifically reliable criteria. The results show a meta-disciplinary and comprehensive approach is needed to determine the components of NI.