تعیین رویشگاه بالقوه گون سفید (Astragalus gossypinus Fischer) در منطقة غرب اصفهان با تحلیل عاملی آشیان اکولوژیک

محورهای موضوعی : توسعه سیستم های مکانی

حامد سنگونی ¹ (دانشجوی دکتری علوم مرتع، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان)
حمیدرضا کریم زاده ² (دانشجوی دکتری علوم مرتع، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان)
محمدرضا وهابی ³ (استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان)
مصطفی ترکش اصفهانی ⁴ (استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان)

تاریخ دریافت : 1392/05/22 تاریخ پذیرش : 1393/01/20 تاریخ انتشار : 1393/06/01

کلید واژه: گون سفید, Astragalus gossypinus, تحلیل عاملی آشیان اکولوژیک, بیومپر, غرب اصفهان, Ecological niche factor analysis, Biomapper, West Isfahan,

چکیده مقاله :

گونه گیاهی گون سفید یکی از مهم ترین گیاهان مرتعی منطقه غرب اصفهان به شمار می رود که اهمیت زیادی در حفاظت خاک و حیات اقتصادی مردم منطقه دارد. با این وجود بهره برداری بیش از حد و فشار چرایی دام باعث تخریب رویشگاه های آن شده است. این پژوهش به منظور تعیین رویشگاه بالقوه این گونه در دو شهرستان لنجان و فلاورجان استان اصفهان جهت انجام عملیات بازکاشت و احیاء این گونه صورت پذیرفت. برای این منظور از داده های مکانی حضور این گونه به عنوان مکان های مناسب بالفعل برای رویش آن و بررسی شرایط محیطی (اقلیم، خاک و فیزیوگرافی) این مناطق جهت شناسایی نیازهای رویشگاهی آن استفاده شد. داده های خاک با استفاده از بررسی مطالعات پیشین و میانیابی نقاط مربوط به پروفیل های حفر شده تبدیل به نقشه های خاک شدند. اطلاعات اقلیمی و فیزیوگرافی هم با روش مشابهی تهیه و برای ورود به مدل نهایی آماده سازی شدند. با وارد کردن لایه های اطلاعاتی در مدل ENFA و با اعمال آنالیزهای آماری نرمال سازی و همبستگی در نرم افزار بیومپر، نقشه رویشگاه های بالقوه این گونه با استفاده از روش میانگین همساز ایجاد شد. نتایج حاصل از بررسی ها نشان می دهد که متغیرهای درصد سنگریزه، مقدار پتاسیم، رطوبت اشباع، هدایت الکتریکی و بارندگی سالانه مهم ترین عوامل در انتخاب زیستگاه گون سفید در منطقه مورد مطالعه می‌باشند. 25300 هکتار معادل با 16% از کل منطقه رویشگاه بالقوه گون سفید به شمار می رود. برای بررسی صحت این مدل از نمایه Boyce استفاده شد و میزان صحت مدل در این آزمون برابر با 2/85 درصد تعیین گردید.

چکیده انگلیسی:

Astragalus gossypinus Fischer is one of the most important range plants in west region of Isfahan, which is very critical for soil conservation and people's economic life. Nevertheless, the grazing pressure and overuses cause habitat destruction. This study has been done for determination of its potential habitat in Lenjan and Flavarjan parishes of Isfahan province. To achieve this purpose, spatial data of this specie's presence used as suitable places for its growth and the environmental condition (Climate, Soil & Physiographic) used for recognition of its habitat's necessities. Soil data turned to soil maps using antecedent studies and interpolating soil profile points. Climatic and physiographical data have been prepared as well and got ready to be imported to the ultimate model. By importing the information layers in ENFA model and using harmonic mean analysis in Biomapper software; the map of Astragalus gossypinus potential habitat has been created. The results show that gravel percentage, soil potassium, saturated moisture, electrical conductivity and annual precipitation are the most important factors in habitat choosing by Astragalus gossypinus in study area. 25300 hectares of the study site are potential habitat of Astragalus gossypinus which is 16 percent of the study site. To evaluate the verity of this model, Boyce's index has been used and model rectitude in this test was determined 85.2 percent.