تهیة نقشه زون های لرزه ای گستره اصفهان با استفاده از داده های سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی
محورهای موضوعی : توسعه سیستم های مکانیمجتبی رحیمی شهید 1 , فریبا کارگران 2 , نیما رحیمی 3
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی مهندسی، دانشگاه یزد
2 - استادیار دانشکده علوم پایه، دانشگاه یزد
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی اقتصادی، دانشگاه تهران
کلید واژه: اصفهان, Remote Sensing, سنجش از دور, Isfahan, لرزه زمین ساخت, مغناطیس هوایی, زمین شناسی, لرزه خیزی, Seismotectonics, Aeromagnetic, Geological, seismicity,
چکیده مقاله :
اصفهان یکی از شهرهای مهم کشور از نظر اقتصادی، صنعتی، تاریخی و گردشگری می باشد. به علت اهمیت این شهر مطالعات لرزه خیزی و شناسایی گسل های فعال در این منطقه ضروری است. در این مطالعه وضعیت لرزه زمین ساخت و خطر زمین لرزه در نقشه 1:250000 چهارگوش شهر اصفهان مورد بررسی قرار گرفت. گسترة مورد مطالعه از طرف شمال شرق به طرف جنوب غرب شامل زون ایران مرکزی، زون سنندج – سیرجان و زون زاگرس مرتفع می باشد. به کمک تصاویر ماهواره ای، اطلاعات زمین لرزه های تاریخی و دستگاهی، نقشه های زمین شناسی، تکتونیکی و نقشه مغناطیس هوایی، گسل های بنیادی و فعال منطقه مشخص گردید و لرزه خیزی ناحیه مورد ارزیابی قرار گرفت. با توجه به اطلاعات موجود، نقشه لرزه زمین ساخت منطقه تهیه گردید که چهار زون لرزه ای در آن مشخص شد. نتایج نشان داد که لرزه خیزی منطقه از جهت شمال شرق به‌طرف جنوب غرب افزایش می یابد. تحلیل خطر لرزه ای گستره مورد مطالعه با استفاده از روش گوتنبرگ – ریشتر احتمال رخداد زمین لرزه های با بزرگی 5/5 تا 6 ریشتر را در منطقه در 100 سال آینده 100%، زمین لرزه های با بزرگی 5/6 ریشتر را 84% و زمین لرزه های با بزرگی 7 ریشتر را 46% پیش بینی کرده است.
Isfahan is one of the major cities in Iran in terms of population, economic and industrial growth, history, and tourism. Thus, seismicity and active fault identity are essential in this region. The current study examined the seismotectonics framework and earthquake hazard in 1:250000 scale map of Isfahan.The study area included the Northeast to the Southwest region, the Central Iran zone, the Sanandaj-Sirjan zone and the high Zagros zone. Using satellite images, historical and instrumental earthquake data, geological and tectonic maps and aeromagnetic map, the fundamental faults of the area and active seismic area were evaluated. Based on the available information, the seismotectonics map of the area was prepared and four seismic zones were distinguished. The results showed a significant intensification of seismicity from the Northeast to the Southwest direction. Seismic risk analysis in the study area using the Gutenberg-Richter law predicted the probability for an earthquake with a magnitude of 5.5 up to 6 on the Richter scale in the area during the next 100 years, 100 percent. The risk analysis of earthquakes with a magnitude of 6.5 on the Richter scale was 84 percent and the risk analysis of earthquakes with a magnitude of 7 on the Richter scale was 46 percent.
1. اسفندیاری، ف.، ع. غفاری گیلانده و خ. لطفی. 1393. بررسی توان لرزهزایی گسلها و برآورد تلفات انسانی ناشی از زلزله در مناطق شهری (مطالعة موردی: شهر اردبیل). مجله پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، 2(4): 17-36.
2. برگی، خ. 1384. اصول مهندسی زلزله، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، 572 صفحه.
3. حسنزاده، ر.، ا. عباسنژاد، ا. علوی و ا. شریفی تشنیزی. 1390. تحلیل خطر لرزهای شهر کرمان با تأکید بر کاربردGIS در ریز پهنهبندی مقدماتی درجه 2. فصلنامه علوم زمین. 21(81): 23-30.
4. دانشجو، ف. 1378. مبانی مهندسی زلزله و آنالیز ریسک، انتشارات دانش فردا، 200 صفحه.
5. دهقان منشادی، س. ه.، ن. میرزایی و م. اسکندری قادی. 1391. بررسی لرزه زمینساخت و لرزهخیزی منطقه اصفهان. مجله فیزیک زمین و فضا، 38(4): 1-22.
6. ریاضیراد، ز. و غ. جوان دولویی. 1387. بررسی لرزهخیزی و ساختار سرعتی ناحیه اصفهان بر اساس امواج پیکری. فصلنامه زمین، 3(4): 25-40.
7. زاهدی، م. 1357. نقشه زمینشناسی چهارگوش اصفهان با مقیاس 1:25000، سازمان زمینشناسی ایران.
8. ساسانی، ب.، م. میرزایی و م. ر. قیطانچی. 1388. برآورد خطر لرزهای استان مرکزی (ایران). فصلنامه زمین، 4(4): 57-65.
9. شاهپسند زاده، م. 1383. زلزلهخیزی و لرزه زمینساخت گستره استان گلستان، شمال خاور ایران. کنفرانس بینالمللی زلزله، 8 تا 10 دی ماه، دانشگاه شهید باهنر. کرمان.
10. عابدینی، م. و م. ح. فتحی. 1393. پهنهبندی حساسیت خطر وقوع زمینلغزش در حوزه آبخیز خلخال چای با استفاده از مدلهای چند معیاره، مجله پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، 2(4): 71-85.
11. قائد رحمتی، ص.، ا. خادمالحسینی و ط. سیاوشی. 1392. تحلیل میزان ریسکپذیری سکونتگاههای شهری استان لرستان از خطر زلزله. مجله جغرافیا و آمایش شهری – منطقهای، 3(9): 1-14.
12. محمودزاده، ح. ۱۳۸۵. ارزیابی و پهنهبندی درجه تناسب توسعه فیزیکی شهر تبریز با استفاده از GIS، همایش ژئوماتیک 85، 1 تا 2 اردیبهشت ماه. تهران، سازمان نقشه برداری کشور.
13. مهدویان، ع. 1392. پهنهبندی لرزهای استان گلستان. نشریه علوم زمین، 23(89): 165-174.
14. میرزائی، ن. 1381. پارامترهای مبنایی زمین‌لرزه‌های ایران، چاپ اول، انتشارات دانش نگار، 184 صفحه.
15. Ahmad AS, Saied P. 2004. Geological applications of Landsat Enhanced Thematic Mapper (ETM) data and GIS: mapping and structural interpretation in southwest Iran ZSB. International Journal of remote Sensing, 25(21): 4715-4727.
16. Ali SA, Rangzan K, Pirasteh S. 2003. Use of digital elevation model for study of drainage morphometry and identification stability and saturation zones in relations to landslide assessments in parts of the Shahbazan area, SW Iran. Cartography, 32(2): 71-76.
17. Ambraseys NN, Melville CP. 1982. A History of Persian earthquakes, Cambridge University Press, Cambridge, UK. 223 pp.
18. Chen P-F, Olavere EA, Wang C-W, Bautista BC, Solidum RU, Liang W-T. 2015. Seismotectonics of Mindoro, Philippines. Tectonophysics, 640: 70-79.
19. Chouliaras G, Kassaras I, Kapetanidis V, Petrou P, Drakatos G. 2015. Seismotectonic analysis of the 2013 seismic sequence at the western Corinth Rift. Journal of Geodynamics, 90: 42-57.
20. Feld C, Haberland C, Schurr B, Sippl C, Wetzel H-U, Roessner S, Ickrath M, Abdybachaev U, Orunbaev S. 2015. Seismotectonic study of the Fergana Region (Southern Kyrgyzstan): distribution and kinematics of local seismicity. Earth, Planets and Space, 67(1): 1-13.
21. International Institute of Earthquake Engineeringand Seismology (IIEES). 2014. Earthquake Data from Esfahan Station.
22. Kadinsky‐Cade K, Barazangi M. 1982. Seismotectonics of southern Iran: the Oman line. Tectonics, 1(5): 389-412.
23. Kayal J. 2014. Seismotectonics of the great and large earthquakes in Himalaya. Current science, 106(2): 188-197.
24. Pirasteh S, Ziaian H, Rizvi S. 2005. Comparative Study of OIF and Crosta Methods on ETM+ 2002: Using Remote Sensing Techniques in Arid and Semi-arid Environment Esfahan Iran. Indian Journal of Petroleum Geology, 14(1): 67
25. Pirasteh S. 2006. Channel profile for identification of unstable zones in Zagros mountain: Application of remote sensing and GIS. International Journal of Geoinformatics, 1(1): 69-78.
