حجاب جان
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
فائزه جنیدی
1
(دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران)
کلید واژه: نور و ظلمت, غشاوت, غین, نفس, رین, حجاب,
چکیده مقاله :
حجاب در اصطلاح صوفیه به معنی هر چیزی است که انسان را از حق و حقیقت دور می دارد . صوفیه با تأثر از حدیث نبوی که بین خدا و انسان حجاب های زیادی از نور و ظلمت قرار دارد ؛ حجاب ها را در دو دسته نور و ظلمت می گنجانند و می گویند از آنجا که انسان ترکیبی از ظلمت جسم و نور روح است پس حجاب هایی چون شهوات و صفت های ناپاک حجاب ظلمت جسم اند و کشف و شهود و حیرت و ... می توانند حجاب نور روح باشند. زمانی که سالک با بیداری نفس لوامه، به آگاهی می رسد، ابتدا از خودی خود و نفس خود شکایت می کند و همین مقدمهی حجاب های نوریه است. حجاب مراتبی دارد چون مُهر و ختم دل، رین ، صدأ ، غشا و غین که اصلی ترین منبع شناخت آنها قرآن است و تفسیرها و تأویل هایی که عرفا از آن آیات دارند. سالک باید ابتدا با غلبه بر نفس اماره حجاب های مال و جاه و تقلید و معصیت را از میان ببرد تا آماده هدایت گردد . سپس با آشنایی با عالم روح و انشراح قلبش به دقایقی خواهد رسید که اگر در بند آنها بماند، باز هم در حجاب خواهد بود و نتیجه این که با شناخت حجاب ها انسان به شناخت خود نزدیک تر می گردد به ویژه حجاب های نور که ارزش خلیفة اللهی انسان را تأیید می کنند و آنچه در نهایت در دست است این است که همواره بین انسان و خدا حجاب ها باقی است .
Veil in Sufism is defined as anything that makes you estranged from Truth and Reality. With reference to prophetic sentence indicating that there are many veils of Light and obscurity, Sufism classifies veil into two categories: Light and obscurity. They maintain that since human being is a combination of obscurity of body and Light of soul, thus veils such as lusts and impure attributes exemplify body’s veils of obscurity and intellectual intuition, Perplexity etc. could exemplify Soul’s veil of Light. Awakening the self-reproaching soul, a mystic disciple develops a sense of awareness. Afterwards, he first airs his grievances against his ego and self and this is the beginning of the veils of Light. Veil has some stages such as Mohr (seal), Khatme Del (seal of heart), Rayn (veil of disbelief and error over the heart), Sada’, Qasha’, Qayn (thin veil) that are known mostly by the Quran and mystics’ interpretations of Its Verses. At first, a mystic disciple must remove the veils of wealth, dignity, blind following, and sin by overcoming his concupiscent soul until he becomes ready for guidance. Then, becoming familiar with spiritual word and the Expansion of his heart, he experiences some moments with which if he satisfies, he is again veiled. In conclusion, knowing the veils, man nears to knowing himself, especially, knowing the veil of Light that verifies his attribute of being Allah’s vicegerent. And at last, what is available is that there are always some veils between man and God.
