«اُستن این عالم ای جان غفلت است»
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
احمدرضا یلمه ها
1
(دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دهاقان، دانشیار گروه ادبیات فارسی، دهاقان، ایران)
کلید واژه: مولانا, عرفان, متون عرفانی, سهوالقلب, مثنوی معنوی, ذکر, غفلت, نسیان,
چکیده مقاله :
در بیشتر متون عرفانی غفلت با مفهومی منفی نگریسته شده و آن را همواره به عنوان اولین گام سقوط سالک و عامل دوری از مسیر سلوک می‌دانند. صوفیان غفلت را حجابی عظیم دانسته که سالک طریقت در مسیر سلوک با آن مواجه می‌شود . حجابی در مسیر راه بیگانگان و نااهلان عشق که مولد و مورث شقاوت و فلاکت است. تا آنجا که معتقدند غفلت مهمترین عامل حسرت در روز قیامت و یکی از خانمان سوزترین مصیبت‌های انسانی، عامل گمراهی و انحراف از صراط مستقیم و دوری از درگاه باری است . نکتة قابل تأمل که اساس این پژوهش نیز بر آن استوار است آن است که مولانا بر خلاف دیگر عرفا، غفلت را ستون و اساس دنیای مادی دانسته و معتقد است که این غفلت برای قوام و پایداری این جهان ضروری و بایسته است و عامل عمارت و آبادانی دنیای مادی است . مفهومی که مولانا با تحلیل و تمثیل در پی اثبات آن است و در دیگر متون عرفانی و صوفیانه بدان اشاره نشده است
In the majority of mystical literature texts, ignorance is considered with a negative concept and has always been considered as the first step of the mystic's downfall and the cause of deviating from the spiritual journey. Sufis take ignorance as a huge cover which the Tariqa devotee come up with on the path of spiritual journey, a coverage on the way of strangers and non-lovers generating and inheriting wickedness and misery. As far as they believe, ignorance is the most significant cause of envy in the Judgment Day Resurrection and one of the devastating calamities of human being, cause of deviation from the right path and refraining from the Almighty. The point of reflection upon which this paper is prepared is the fact that Mowlana as opposed to other mystics takes ignorance as the pillar and basis of the materialistic world and believes that this ignorance is necessary and adequate for the survival and sustainability of this world and makes it developed. What Mowlana tries to prove through allegory and assimilation is what is not mentioned in other mystical and Sufi literature.
