نگرشی عرفانی- روانشناسی بر مفهوم فرافکنی در غزلیات شمس
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
ناصر کاظم خانلو
1
(استادیار دانشگاه پیام نور همدان)
نسرین بیرانوند
2
(دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی)
کلید واژه: توجیه, غزلیات شمس, مولوی, فرافکنی, روانشناسی شخصیت,
چکیده مقاله :
«فرافکنی» یکی از مکانیسمهای روانشناسی است که از طریق آن میتوان به ضمیر و درون هرکس پی برد و شناخت نسبی از شخصیت وی به دست آورد. در بین سخنوران و اندیشمندان بزرگ ایران زمین کمتر کسی را میتوان یافت که همانند مولانا جلال‌الدین محمد بلخی به جنبههای روانشناختی رفتار انسان توجه کرده باشد تا آن جا که در جای جای آثار منظوم و منثور او به ویژه در مثنوی معنوی و غزلیات شمس تحلیلهای روانشناسی و حتی برخی از مسائل و مفاهیم نوین این دانش نظیر «خودفریبی»، «توجیه»، «فرافکنی» و... به کرات مشاهده میشود. غزلیات شمس منبع عظیم روانشناسی است که ویژگیهای شخصیتی، علایق، نگرش و انگیزههای آفرینش اثر را همراه با عوامل آن منعکس مینماید. در این مقاله انعکاس یکی از مفاهیم جدید روانشناسی؛ یعنی «فرافکنی» در آثار مولانا، به خصوص در تمثیل‌های نمادین او، ردیابی شده و با استناد به شواهد متعدد، مدلل گردیده است و ضمن مشخص کردن مفهوم فرافکنی، منبع و سرچشمه فرافکنی و علل بروز آن در غزلیات شمس ذکر شده است.
"Projection" in psychology is one of the mechanisms through which we can realize and understand the mind and the relative recognition of his personality. Among poets and great thinkers of Iran, there are few people such as Maulana Jalaluddin Balkhi who could be found as the psychological aspects of human behavior is attended by him. All through his poetic and prose works, especially in the Masnavi and -the psychological analysis and even some knowledge of the issues and concepts such as "self-deception", "justification", "projection" and frequently viewed is.The Great sourcepsychology that personality traits, interests, attitudes and motivations withthe creation of its elementsreflect. One of the new concepts in this article reflect the psychology of the "projection" in his works, especially his iconic imagery, tracking and based on evidence, are reasonably determining the concept of projection, projection and causes along with the incidence listed.
