نیایش و ستایش در مثنوی های عطّار (الهی نامه، اسرارنامه، منطق الطّیر و مصیبت نامه)
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
بهرام خوشنودی
1
(استادیارگروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه آزاد، آستارا، ایران.)
احمدرضا نظری چروده
2
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد، آستارا، ایران.)
بیژن ظهیری ناو
3
(دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل. ایران)
معصومه نظری چروده
4
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد آستارا، ایران.)
کلید واژه: مثنوی, نیایش, مناجات, عطّار, عرفان, ستایش,
چکیده مقاله :
Normal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-theme-font:minor-fareast; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Arial; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} >نیایش و ستایش معبود یکی از روحانیترین لحظههای زندگی هر مؤمن است. در همة ادیان آسمانی متناسب با تلقّی و درک مؤمنان از دین، شیوهها و شکلهایی برای راز و نیاز با معبود فراهم شده است. شاعران هم به عنوان دارندگان روحهای لطیف و حسّاس، در لابهلای اشعار خود، مناجاتهایی نغز و دلنشین گنجاندهاند که از لطیفترین فرازهای آثارشان است. مناجاتهای عطّار که در لابهلای مثنویهایش (الهینامه، اسرارنامه، منطقالطّیر و مصیبتنامه) پراکنده است، گاه از زبان شاعر و گاه از زبان شخصیتهای داستانهایش نقل شدهاند. بیپروایی و جسارت و صمیمیّتی که در این مناجاتهای عارفانه وجود دارد، به آنها عمق خاصّی بخشیده است. نگاه برخاسته از عمق جان عطّار که انواع لایههای گفتوگوی صمیمانه و خالصانه را با معبود شامل میشود، رنگ آسمانی به نیایشهایش میدهد.بنا به اعتقاد عطّار، دعوت خداوند بزرگ برای دعا و نیایش، افتخاری بزرگ برای نوع بشر است و حتّی در این راه، شور و شوقِ دعاکردن را نیز خودِ خداوند در آدمیان ایجاد میکند و برای انجام آن توفیق میدهد. درونمایة نیایشهای عطّار، ستایش خداوند بزرگ، عجز و عشقِ او نسبت به خدا و بیان درخواستهاست. مهمترین دعا و خواستة وی، سلامت نفس و سعادت آخرت است. از مجموع نیایشهای عطّار آشکار میگردد که او مؤمنی است با اعتقاد راستین که در سیر و سلوک عارفانه، پای از جادة شریعت بیرون ننهاده و در تصوّف جانب اعتدال را اختیار کرده است.
Normal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-theme-font:minor-fareast; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Arial; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} > Prayer and praise of God, is one of the most spiritual moment of every believer. In all religions, according to the believer's perception of the religion, some methods are prepared for mystery and need of God. The poets, whom have gentle and sensitive spirit, have fine and pleasant chant in their works, which are the most delicate of their works. praises in the Attar's Masnavies; Elahi-Nameh, Asrar-Nameh, Mantegh-o-Teyr and Mosibat-Nameh. Attar's chant, were scattered among the Masnavies, which are expressed through Masnavi's characters or even himself. Audacity, temerity and intimacy of his mystical chant, gave Attar's works a special depth. The pure spirit of Attar, which is existed in every layer of hearty and sincerely dialog with his God, blow a heavenly and pure spirit to his chant.Attar believed that the God's call for prayer and invocation is a great honor for human being; and even, God himself, gave the enthusiasm of prayer to his worshipers and help them. The theme of Attar's invocations is the praise of God, his love to God and expressing requests. The most important of his prayer is healthy oneself and happiness hereafter. By study of the Attar's invocations, it is realized that Attar is a believer who in the spiritual journey, does not exit from Shariat road, and in the Mysticism, he choose moderation.
