نوستالوژی هبوط و بازتاب آن در دیوان حافظ
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
زیبا اسماعیلی
1
(استادیار دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.)
علی عین علیلو
2
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران)
کلید واژه: ادبیات عرفانی, نوستالوژی, حافظ, هبوط,
چکیده مقاله :
Normal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-theme-font:minor-fareast; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Arial; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} >«نوستالوژی» اصطلاحی است که از پزشکی وارد روان‌شناسی شده سپس جای خود را در ادبیات رمانتیک وغنایی باز کرده است. این حس در تمامی انسان‌ها به صورت غریزی وجود دارد و زمانی ظاهر می‌شود که فرد از گذشته پر اقتدار خود فاصله بگیرد. نوستالژی در آغاز ورود به ادبیات فقط شامل احساس این جهانی افراد بود، اما طولی نکشید که با طرح مسأله«هبوط» حضرت آدم، بُعد متافیزیکی نوستالژی نیز خود را آشکار کرد. هبوط حس دلتنگی برای وطن غیر مادّی است که از آغاز خلقت با آدمیان بوده و در تمامی آثار هنری خود را نشان داده است. شعر یکی از ابزار‌هایی است که هنرمندان برای نشان دادن این حسرت از آن استفاده می‌کنند. شاعرانِ عارف در بیان این حسّ روحانی آثار بی‌بدیلی را از خود به جا گذاشته‌اند. حافظ شیرازی نیز درغزلیّات خود، عالی‌ترین مفاهیم را در حوزه نوستالوژیِ هبوط خلق کرده است. این مقاله از دو قسمت تشکیل شده است. در قسمت نخست به معرفی نوستالوژی به مفهوم عام و نوستالوژی هبوط پرداخته شده است و قسمت دوم مقاله اختصاص به اندیشه‌های حافظ در خصوص نوستالوژی هبوط دارد. بخش اخیر نشان می‌دهد که شرح اشتیاق و مهجوری و چاره‌گری برای رسیدن به جایگاه نخستین، بر بسیاری از غزلیات خواجه سایه انداخته است.
Nostalgia is a word that came into psychology terminology from medicine, finding its place in romantic and lyrical literature. This is a sensation that exists in the instincts of every man. It appears when the person stays away from his or her power in the past. At the advent of its inception in literature, nostalgia included merely the global sensation of the person, but it didn't last long before the idea of ''descent" found its way into the metaphysical nostalgia. Descent is a missing feeling for the non-materialistic home that existed ever since the creation of man, which has revealed itself in any work of art. Poetry is an instrument by which artists try to show their envy. Mystic poets have left unparalleled work of art to express such a spiritual sensation. Hafiz created the most excellent concepts in the field of descent nostalgia in his sonnets. This paper is prepared in two sections. The first section deals with an introduction into nostalgia in general and the nostalgia of descent. The second section, then, illustrates Hafiz's notions over the nostalgia of descent. The latter section shows that the expression of ambition and separation and solution to reach the first position has overshadowed a large number of Hafiz's sonnets
