بازتاب تجربه‌های دینی- عرفانی در دیوان حافظ (با تکیه بر نظریۀ سویین برن)
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
معصومه صادقی
1
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران.
sadeghi2002@yahoo.com)
کلید واژه: کشف و شهود, دیوان حافظ, Mystical Experiences, تجربۀ عرفانی, تئوری برن, Hafiz Divan, Sween Bern’s theory, exploration and intuition,
چکیده مقاله :
دین و عرفان قدمتی وصف‌ناشدنی در زندگی بشر دارند. در صد سال اخیر نگاه‌های تکمیلی و انتقادی صاحب نظران به این مقولات، منجر به ایجاد حوزه‌های اختصاصی مطالعاتی در دانشگاه‌ها شده و طرفداران ویژه‌ای پیدا کرده است. جهت تعیین صحت و سقم بسیاری از نظریه ها لازم است از آن به شکل کارآمدتری استفاده شود. سویین برن یکی از صاحب‌نظران در حوزۀ تجربه‌های دینی و عرفانی است. براساس تئوری او تجربه‌های عرفانی عرفا در پنج گروه قرار می‌گیرند. از آنجا که حافظ یکی از برجسته‌ترین عرفای این مرز و بوم است، در این پژوهش تلاش شده با تکیه بر نظریۀ برن، تجربه‌های عرفانی موجود در دیوان این شاعر استخراج و دسته‌بندی شود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد بسیاری از تجربه‌های عرفانی مطرح شده در دیوان حافظ در چارچوب نظریۀ برن قرار می‌گیرد. موارد اندکی نیز وجود دارد که نیاز به بازتعریف دارد.
Religion and mysticism have affected the human life for long. Within the last few centuries, the supplementary and critical out looks of the experts to these issues have been led to establishing specific fields at universities and some researchers have considered them. These theories should be applied more efficiently in order to determine their accuracy and reliability. Based on Sween Bern’s theory, the mystical experiences of the mystics are classified in five groups. Since Hafiz has been recognized as one of the most prominent Iranian figures in mysticism. In this research, the Sween Bern’s theory has been applied to extract and classify the mystical experiences from Hafiz Divan. The findings of this research indicate that the considered mystical experiences in Hafiz Divan are placed in the frame of Sween Bern’s theory. However, few points need to be explained
_||_
