بررسی اصطلاحات عرفانی در خمسه امیرخسرو دهلوی
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
نورماه جمعه پور
1
(دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد گچساران، دانشگاه آزاد اسلامی، گچساران، ایران.)
جواد کبوتری
2
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد دهدشت، دانشگاه آزاد اسلامی، دهدشت، ایران. نویسنده مسئول:
javadkabutari@yahoo.com)
محمد شفیعی
3
(استادیار گروه گروه فقه و مبانی اسلامی، واحد گچساران، دانشگاه آزاد اسلامی، گچساران، ایران.)
کلید واژه: عرفان, mysticism, خمسه, اصطلاحات عرفانی, Amir Khosrow Dehlavi, میرخسرو دهلوی, Quintet, Mystical Exressions,
چکیده مقاله :
آمیختگی عرفان به ادبیات فارسی باعث غنای هرچه بیشتر زبان و ادبیات فارسی شده، استفاده وافر شاعران عارف و عارفان شاعر از این موضوعات و مفاهیم عرفانی توانسته است راهگشای جویندگان این مسیر و باعث حفظ و نگهداری این سرمایه‌های گران بها شود. شناخت صحیح و معرّفی شاعران و اندیشه‌های آنان با توجّه به آثاری که از خود بر جای می گذارند انجام می شود. امیرخسرو دهلوی مشهور به سعدی هند و طوطی هندوستان از شاعران و عارفان فارسی زبان دهلی است و از شاعران پرکار ادبیات فارسی در داخل و در شاخة برون مرزی(به خصوص شبه قاره) به حساب می آید. او اشعار و مثنوی‌های فراوانی از خود به یادگار گذاشته است. اما خمسة این شاعر توانا با توجه به زبردستی شاعر و اینکه از نظر محققان بهترین نظیره پرداز نظامی می باشد، شایستة بررسی و تحقیق است. از آنجا که امیرخسرو در سایة نظام الدین اولیا از بزرگان مشایخ چشتیه مشرب عرفانی خود را طی کرده است، و از بهترین مریدان شیخ خود بود، آراء و افکار و دیدگاه‌های عرفانی او می تواند در شناساندن بهتر عرفان عملی راهگشا باشد. در این مقاله سعی شد اصطلاحات و مطالب عرفانی که بیشتر مورد توجه امیرخسرو دهلوی واقع شده اند مورد بررسی قرار گیرد.
Blending of mysticism with Persian literature have enriched the language ever after. Enormous use of mystical concepts and subject by mystics and mystical poets have paved the way for researchers and have protected such valuable assets. Accurate knowledge and introduction of poets and their thoughts occurs out of their works they have left behind. Amir Khosrow Dehlavi, known as Indian Saadi and Indian Parrot, is a mystical poet of Persian speaking in Delhi, India, and is famous for his hardworking poetry works domestically and overseas, especially in Indian peninsula. He has left numerous poems and couplets behind. But his quintet poems due to his dexterity and the fact that he is among the best verse theoreticians, it is worth studying. Since Amir Khosrow had his learning on mysticism under the supervision of Nezamuddin Owlia, a chief of Cheshtiyeh Sheikhs, and used to be the best follower of his Sheikh, his mystical viewpoints and perspectives can guide us on a better understanding of practical mysticism. This paper tries have a survey on the expressions and mystical points that mostly noticed by Amir Khosrow Dehlavi.
_||_
