تحریف معنوی، تحدّی و جاودانگی قرآن از منظر مثنوی مولوی

محورهای موضوعی : عرفان اسلامی

صدیقه اسفندیاری ¹ , محمد رضا شایق ² , محمدرضا ابویی ³

1 - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.
2 - استادیار گروه معارف اسلامی،واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران. نویسنده مسئول: [e-mail]
3 - استادیار گروه معارف اسلامی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.

تاریخ دریافت : 1400/02/18 تاریخ پذیرش : 1400/04/29 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: مثنوی مولوی, challenge, تحریف معنوی, تحدّی, جاودانگی قرآن, Spiritual distortion, immortality of the Quran, Rumi's Mathnavi,

چکیده مقاله :

قرآن کریم کتاب هدایت و مایه رحمت و بشارت برای مسلمانان است. در طول تاریخ آیات و مضامین قرآنی ابزاری هنری و منبعی الهام‌بخش برای شاعران و ادیبان بودهاست. در مثنوی مولوی، استفاده، استشهاد و استمداد از مضامین و داستان های قرآنی چنان وسیع و پربسامد و متنوع است که فهم اکثر مطاوی مثنوی جز با شناخت مفاهیم قرآنی یا ممکن نیست و یا در صورت امکان، همه جانبه و کامل نمی‌تواندباشد. البته در مقابل، شناخت برخی حقایق باطنی و معنوی قرآن نیزبا کتاب مولوی ممکن‌تر به نظرمی‌رسد. پژوهش حاضر که با روش توصیفی – تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای صورت گرفته است، نشان می دهد مولوی درمثنوی در موارد متعدّدی به تحدّی قرآن پرداخته و مبارزه طلبی و عدم تحریف آن را به زبان نرم و لطیف عرفانی آراسته و تلطیف نموده و ردمی کند و گاه با زبانی ستیهنده و تند به دشمنان ومنکران قرآن می تازد. در کنار همه این موارد نباید فراموش کرد که بازتاب گسترده آیات قرآن کریم در مثنوی مولوی رابطه مستقیمی با جاودانگی این کتاب آسمانی دارد؛ , مولوی با انعکاس آیات قرآن کریم در مثنوی خود سبب جاودانگی این اثر و انتقال مفاهیم آن به نسل های آینده شده است و در نهایت نمود بارز آیات و مفاهیم و داستان های قرآنی در مثنوی مولوی به خوبی نشان می دهد که این شاعر به نوبه خود نقشی در جاودانه ساختن مفاهیم قرآن کریم و انتقال آموزه های آن به مردم ادوار تاریخی بعد از خود دارد.

چکیده انگلیسی:

The Holy Quran is a book of guidance and a source of mercy and good news for Muslims. Throughout history, verses of Quran and themes have been an artistic tool and a source of inspiration for poets and writers. In Rumi's Mathnavi, the use, martyrdom and recourse of themes and stories of Quran is so wide and varied that it is either not possible to understand most of the Mathnavi except by knowing the concepts of Quran or, if possible, it cannot be comprehensive and complete. On the contrary, it seems more possible to know some esoteric and spiritual truths of the Quran with Rumi's book. In the present study, which has been done by descriptive-analytical method and using library resources, examples of spiritual distortion of the Quran in Rumi's Mathnavi, the poet's challenge in his Mathnavi with the Holy Quran and its meanings and finally the immortality of the Quran in Mathnavi Is mentioned. The results indicate that the spiritual distortion of the Quran in Mathnavi is in the context of the story of not prostrating to the devil, the cases of defiance with the Quran are more than the cases of distortion and finally the clear manifestation of verses of Quran, concepts and stories in Rumi's Mathnavi shows well. This poet, in turn, has a role to play in perpetuating the concepts of the Holy Quran and transmitting its teachings to the people of later historical periods.