تحلیل استعاره ی مفهومی سخن در قصاید خاقانی
رضا جمشیدی
1
(دکتری ادبیات فارسی از دانشگاه اراک)
کلید واژه: سخن, مجادله, استعاره ی مفهومی, مناقشه, خاقانی,
چکیده مقاله :
چکیده استعاره در سال های اخیر و در نظریه ی شناختی ، معنا و مفهوم جدیدی پیدا کرده است که از آن تحت عنوان استعاره ی مفهومی یاد کرده می شود . طبق این نظریه استعاره فقط در سطح واژگان ، جملات یا حتّی در زبان نیست بلکه در ذهن ، رفتار و اعمال افراد یک جامعه و به شکل ناخود آگاه نمود پیدا می کند . بنابراین یکی از کارکرد های اساسی این نوع استعاره ، تبیین و بررسی طرز فکر و اعمال و رفتار انسان ها در جامعه ای است که در آن زندگی می کنند . از این رهگذر ما در این مقاله به بررسی استعاره ی مفهومی سخن در قصاید خاقانی که یکی از مهم ترین شعرای قرن ششم می باشد ، پرداخته ایم تا ریشه ی مناقشات و منشأ مجادلات او با شعرای هم عصرش را در یابیم. در این تحقیق مشخّص شد که خاقانی سخن را به مثابه مُلک ، معجزه و سحر ، عروس دوشیزه ، رقابت ، مروارید ، خوراکی و درخت می داند که نوعی خود برتر بینی و یگانه انگاری در ذهن خاقانی باعث مجادلات و بد اخلاقی های او با شعرای دیگر گردیده است.
چکیده انگلیسی :
In recent years, and in the theory of knowledge; metaphor has found a new meaning, that it is mentioned as the "conceptual metaphor". According to this theory, not only metaphor studies at the level of words, sentences or even at language level but also it studies in the mind, behavior and actions of individuals in a society and it reflects unconsciously. So explanations and study of thoughts, actions and human’s behavior in a society In which they live; is one of the essential functions of this type of metaphor. Thereby in this article we examine the conceptual metaphors of speech in Khaghani‘s odes who Is one of the most important poets of the sixth century; In order to find the cause of many disputes, controversy and conflicts in his contemporary poets .t was found that Khaghani knows speech as property, miracles and magic, maiden bride, competition, pearls, food and tree .That a Kind of superiority and uniqueness in Khaghani‘s mind causes his controversies and immorality with other poets.
_||_
