بررسی راز و رمز تشبیه در اشعار نادرپور

محورهای موضوعی : ادبیات فارسی

رسول‏ علی پناهیان ¹ (دانشجوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی اراک. (نویسنده مسؤول))
محمدرضا قاری ² (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، پروه زبان و ادبیات فارسی، اراک، ایران.)

تاریخ دریافت : 1396/10/04 تاریخ پذیرش : 1396/10/04 تاریخ انتشار : 1396/01/01

کلید واژه: شعر معاصر, تشبیه, صور خیال, simile, modern poetry, شعر نادرپور, Naderpoor poems, imageries,

چکیده مقاله :

در مباحث بیانی تشبیه به عنوان اولین عامل تصویرآفرین مورد توجه قرار گرفته است، تشبیه یکی از ارکان بلاغی است که سایر صورت های بلاغی نظیر: استعاره، مجاز، تشخیص و کنایه از آن نشأت می گیرند و می توان آن را ابتدایی ترین و ساده ترین نوع صور خیال شمرد. زیرا فهم آن برای ذهن از دیگر صور خیال راحت تر انجام می گیرد. نادرپور در مجموعه اشعارش به نحو مؤثر و کارآمدی از ابزارهای بلاغی بهره برده است. او به شیوه های گوناگون، با استفاده از تشبیه به ابلاغ پیام خود پرداخته و تشبیه را با تصاویر و هنرنمایی‌های ویژه‌ای همراه کرده است، در این پژوهش به منظور آشکار شدن اهمیت تشبیه و چگونگی کار برد این صنعت ادبی، به بررسی و تحلیل و تهیه آمار تقریبی انواع تشبیهات او پرداخته، تشبیهات شعری او را از رهگذر های مختلف از لحاظ طرفین حسی یا عقلی بودن، از نظر ارکان و... تقسیم‌بندی نموده، لطایف و ظرایف این تصویر هنری کاویده می‌شود.

چکیده انگلیسی:

In rhetorics simile is the first element to create pictures.Simile is one of the pillars of rhetorics and other rhetorical devices such as metaphor,metonymy,personification and allusion originates from it.It can be deemed as one of the simplest imageries since it can be understood more easily.Naderpoor has used the rhetorical devices more adequqtely in his poems.He has used simile to render his own message together with pictures and artistic ways.In the present article ,to clarify the importance of simile, an statistical analysis of his similes has been made.His poetical similes from the perspective of rationality or sensation are categorized and the subtleties of it is analysed.

منابع و مأخذ:

منابع و مآخذ

1ـ آشوری، داریوش و همکاران. پیامی در راه. تهران: طهوری، چاپ سوم، 1366.

2ـ احمدنژاد، کامل. فنون ادبی. تهران: انتشارات پایا، چاپ دوم، 1374.

3ـ ارسطو. فن شعر. ترجمه عبدالحسین زرین‌کوب. تهران: امیرکبیر، 1369.

4ـ باقی­نژاد، عباس. خیره در تصویر خود. ارومیه: ناشر دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه، چاپ اول، 1388.

5ـ بهمن­مطلق، یدالله، «تشبیه در شعر سپهری»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی، شماره 62، سال 16، 1387، 162ـ132.

6ـ پرهیزی، عبدالخالق. بیان، تهران: نشر زمان، 1385.

7ـ پورنامداریان، تقی. سفر در مه. تهران: نگاه، چاپ اول، 1381.

8ـ ـــــــــــ ، ــ . نگاهی به تصویر آفرینی در مرزبان نامه، هشتمین کنگره ایرانی، تهران: فرهنگستان ادب و هنر، 1357.

9ـ تجلیل، جلیل. معانی و بیان. تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چاپ پنجم، 1376.

10ـ تقوی، سیدنصرالله. هنجارگفتاردرفن معانی و بیان و بدیع. اصفهان: فرهنگ سرای اصفهان، 1363.

11ـ حسن­لی، کاووس. گونه‏های نو آوری در شعر معاصر ایران. تهران: ناشر نشر ثالث با همکاری انتشارات دبیرخانه شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی، چاپ اول، 1383.

12ـ رنجبر، احمد. بدیع. تهران: انتشارات اساطیر، چاپ اول، 1385.

13ـ ریچاردز، آی. ا. فلسفة بلاغت. ترجمه دکتر علی محمدی آسیابادی. تهران: نشر قطره، چاپ اول، 1382.

14ـ سلاجقه، پروین. در آمدی بر زیبایی‏شناسی شعر (معانی و بیان). تهران: انتشارات چکاد، چاپ دوم، 1378.

15ـ شفیعی‏کدکنی، محمدرضا. صور خیال در شعر فارسی. تهران: نشر آگه، چاپ پانزدهم، 1391.

16ـ شمیسا، سیروس. بیان. تهران: میتراف چاپ هشتم، 1386.

17ـ ـــــ ، ـــــــ . معانی و بیان. تهران: انتشارات فردوس، چاپ هشتم، 1383.

18ـ صادقیان، محمد علی. طراز سخن. تهران: مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، 1371.

19ـ صفا، ذبیح­الله. آئین سخن. تهران: انتشارات ققنوس، 1367.

20ـ علوی مقدم، محمد، اشرف‏زاده، رضا. معانی و بیان. تهران: انتشارات سمت، چاپ نهم، 1388.

21ـ عیدگاه طرقبه‏ای، وحید. کهن دیارا. تهران: انتشارات سخن، چاپ دوم، 1388.

22ـ کروچه، بندتو. کلیات زیبایی‏شناسی، ترجمه فواد روحانی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1344.

23ـ نادرپور، نادر. مجموعه اشعار. تهران: انتشارات نگاه، چاپ دوم، 1382.

24ـ همایی، جلال‌الدین. فنون بلاغت و صناعات ادبی. تهران: نشر هما، چاپ هفتم، 1370.