نقد زیباشناختی شعر آیینی عاشورایی قیصر امین‌پور

محورهای موضوعی : ادبیات فارسی

مظاهر زمانی نعمت‌سرا ¹ , محمدرضا زمان‌احمدی ²

1 - دانشجوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی اراک، اراک، ایران. (نویسنده مسؤول)
2 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، گروه زبان و ادبیات فارسی، اراک، ایران.

تاریخ دریافت : 1396/04/19 تاریخ پذیرش : 1396/06/07 تاریخ انتشار : 1396/04/01

کلید واژه: شعر معاصر, aesthetics, زیباشناسی, شعر عاشورایی, modern poetry, شعر آیینی, نقد شعر, Poem Critigue, Ritual Poem, Ashura Poem,

چکیده مقاله :

پیوند واقعه‌ عاشورا با روح فرهنگ و اندیشه ایرانی، شعر آیینی عاشورایی را از اعتبار و اهمیت فراوانی برخوردار کرده است. واقعه‌ کربلا و مسایل آیینی عاشورایی از محورهای اصلی شعر قیصر امین‌پور است که از این رو در زمره برجسته‌ترین شاعران آیینی عاشورایی محسوب می‌شود. پژوهش حاضر به نقد زیباشناختی شعرهای عاشورایی قیصر امین‌پور در سه محور نوگرایی، تصویرپردازی و گفتمان علمی دانشگاهی پرداخته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد قیصر امین‌پور شعر عاشورایی را از افراطی‌گری و قیاس و کلیشه برداری دور ساخته است و به اصلاح جریان نوگرایی در شعر آیینی عاشورایی پرداخته است و با حفظ حریم و حرمت واقعه‌ کربلا، برکنار از ارایه تصویرهای تکراری و کلیشه‌ای، تصویرهایی نو را که حاصل تجربیات شاعرانه خود اوست ارایه داده است و نیز با رویکرد عقلانی انتقادی و زیباشناختی، گفتمان علمی دانشگاهی را به حوزه شعر آیینی عاشورایی کشانده و ضمن پرهیز از عامه‌گرایی، با ارایه شعر ناب در این حوزه، در تغییر رسالت هنری این نوع شعر کوشیده و آن را دستخوش تحولی چشم‌گیر و ماندگار کرده است.

چکیده انگلیسی:

The linkage of Ashura event with Iran" s culture and thought has made these poems highly important. The event of Ashura and  the poems on it form the basic axis of Aminpour's poems, making him an important figure in this respect. The present research tries to criticize his Ashura related poems from the perpective of modernism, images and scientific discourse. The findings indicate that Aminpour Ashura related poems distant from extremism, analogy and stereotypes and modified the trend of modernism in these poetical codes. He has rendered new pictures based on his owm experiences and has applied a rational , critical and scientific approach in Ashura - centered poems while avoiding populism and creating a spectacular change in this respect.

منابع و مأخذ:

منابع و مآخذ

1ـ احمدی، بابک. ساختار و تأویل متن. تهران: مرکز، چاپ چهارم، 1370.

2ـ امین­پور، قیصر. آینه­های ناگهان. تهران: معراج، چاپ اول، 1372.

3ـ ــــــ ــــــــ . مجموعه کامل اشعار قیصرامین­پور (1385ـ1359). تهران: انتشارات مروارید، چاپ هفتم، 1390.

4ـ ـــــ ــــــــ . منظومه ظهر روز دهم. تهران: سروش، 1387.

5ـ ـــــ ــــــــ . گل­ها همه آفتابگردانند. تهران: گلشن، چاپ هشتم، 1386.

6ـ روزت، ای. روان‏شناسی تخیل. ترجمه اصغر الهی و پروانه میلانی. تصحیح محمد روشن. تهران: گوتنبرگ، 1371.

7ـ ریچاردز، آی.ا. فلسفه بلاغت. ترجمه‌ علی محمدی­آسیابادی. تهران: قطره، 1382.

8ـ شفیعی کدکنی، محمدرضا. صور خیال در شعر فارسی. تهران: آگه، چاپ سوم، 1366.

9ـ فرکلاف، نورمن. تحلیل انتقادی گفتمان. ترجمه جمعی از مترجمان. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها، 1379.

10ـ قاسمی‌پور، قدرت‌اله. درآمدی بر فرمالیسم در ادبیات. اهواز: رسش، 1386.

11ـ موسوی گرمارودی، علی، «نگاهی به شعرهای آیینی قیصر امین­پور ـ بخش اول ـ درآمیختن عشق و