اسطوره اژدها کشی در اوستا و متون حماسی

محورهای موضوعی : فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

رضا اشرف زاده ¹ (استاد زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد)
مهدخت شاه بدیع زاده ² (مدرس دانشگاه)

تاریخ دریافت : 1395/11/11 تاریخ پذیرش : 1395/11/11 تاریخ انتشار : 1395/08/01

کلید واژه: تاریخ, اسطوره, حماسه, گرشاسپ, history, epic, Mythology, Garshasb,

چکیده مقاله :

اسطورۀ کشته شدن اژدها توسط گرشاسپ، یکی از نخستین روایات افسانۀ و حماسی اژدها کشی است که جنبه‌های اساطیری آن، در اوستا و هم در بسیاری از روایات متأخر حفظ شده است. بی گمان این کردار پهلوانی، منشاء شکل‌گیری بسیاری از افسانه‌های اژدها کشی در سنت حماسی ملی است و می‌توان آن را کهن الگویی به شمار آورد که اژدها کشی دیگر شهر یاران و پهلوانان بر پایۀ آن ساخته و پرداخته شده است. هر چند این عمل پهلوانی در گذر از اسطوره به حماسه، به منظور انطباق هر چه بیشتر با جهان فکری و اندیشه‌های ایران عهد اسلامی، تغییراتی را پذیرا شده است، شالوده و بنیان اساطیری خود را همچنان حفظ کرده و به‌صورت یک سنت پهلوانی تداوم یافته است.

چکیده انگلیسی:

Killing-dragon by Garshasb is, one of the first epic narrations ofdragon-killing that is mentioned both in Avesta and many other recenttexts. Undoubtedly, this heroic manner has formed many other dragonkillinglegends in our national epic tradition and it can be considered asan ancient pattern for them. Although this heroic manner- in conformitywith Islamic thoughts - has changed in passing from myth to epic, but it'smythological basis- as a heroic tradition- is preserved.

منابع و مأخذ:

 

1- آیدنلو، سجاد (1388)، از اسطوره تا حماسه، تهران: سخن.

2-ابن اسفندیار، بهاءالدین محمد (1389)، تاریخ طبرستان، تصحیح عباس اقبال، تهران: اساطیر.

3-اسدی توسی، بونصر علی بن احد (1317)، گرشاسپ‌نامه، تصحیح حبیب یغمایی، تهران: کتابفروشی بر وخیم.

4-اکبری مفاخر، آرش (1385)، روان انسانی در حماسه‌های ایرانی، تهران: ترفند.

5-اوستا (1374)، گزارش و پژوهش جلیل دوست خواه، 2 ج، تهران: مروارید.

6-ایرانشاه بن ابی الخیر (1370)، بهمن‌نامه، به کوشش جلال متینی، تهران: علمی.

7-بهار، مهرداد (1387)، پژوهشی در اساطیر ایران، تهران: آگاه.

8-بیهقی، محمدبن‌حسین، (1388)، تاریخ بیهقی، تصحیح محمدجعفر یاحقی و مهدی سیدی، 2 ج، تهران: سخن.

9-پورداوود،‌ابراهیم (1387)، فرهنگ ایران باستان، تهران: اساطیر.

10-       خالقی مطلق، جلال (1388)، بندهش، ترجمه‌ی مهرداد بهار، تهران: توس.

11-       دادگی، فرنبغ (1369)، بندهش، ترجمۀ مهرداد بهار، تهران: توس.

12-       روایت پهلوی (1367)، ترجمه مهشید میرفخرایی، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.

13-       فرزند بهمن یسن (1385)، ترجمه محمد تقی راشد محصل، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

14-       مهرآبادی، میترا، (1386)، سام‌نامه، تهران: دنیای کتاب.