بررسی تطبیقی سوگند و نیایش در شاهنامة فردوسی و ایلیاد و ادیسة هومر

محورهای موضوعی : فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

حجتالله اسماعیل نیا گنجی ¹ (دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد قائمشهر دانشگاه آزاد اسلامی،قائم شهر، ایران.)
رضا فرصتی جویباری ² (دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر)
حسینعلی پاشا پاسندی ³ (استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد قائم شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائم شهر، ایران.)

تاریخ دریافت : 1396/07/03 تاریخ پذیرش : 1396/10/15 تاریخ انتشار : 1396/11/01

کلید واژه: ادبیات تطبیقی, سوگند, ایلیاد, ادیسه, نیایش,

چکیده مقاله :

بی‌تردید مقولة سوگند و نیایش، امری است که پیشینة آن، همزاد آفرینش آدمی است و در ژرفای جان و فطرت بشر ریشه دارد. کاربرد سوگند و نیایش در شاهنامه و ایلیاد و ادیسه، بیانگر این موضوع است که انسان‌ها در طول تاریخ سرشت و فطرت واحدی داشتند و همواره در مواجه با مشکلات و سختی‌ها دست به دامان نیرو‌هایی ماورای طبیعی شده‌اند .بهترین راه شناخت اشتراکات و افتراقات فرهنگ‌های مختلف، مقایسه دیدگاه‌های افراد و آثار ادبی آنان در یک موضوع واحد ادبی است تا چگونگی انعکاس و تجلّی آن وجوه نمایانده شود و این، همان چیزی است که امروزه از آن به عنوان ادبیّات تطبیقی نام برده می‌شود. این رشته می‌تواند به شناخت وحدت ادبیّات ملل مختلف، کمک کند و در واقع این اقدام، بزرگ ترین خدمتش به ادبیّات جهانی خواهد بود، و زمینه ساز گفتگو تمدّن‌ها و بشردوستی نوین است. این جستار با رهیافتی، توصیفی- تحلیلی به بررسی سوگند و نیایش در حماسة معروف ایرانی و یونانی می‌پردازد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که حماسة هومراز لحاظ معتقدات دینی و باورهای مذهبی در مراحل اولیّة تکامل اندیشگی بشری قرار دارد، در حالی‌که شاهنامه از بینش کامل‌تر و پخته‌تری در این زمینه برخوردار است.