بررسی سرکشی وزیران و موبدان در شاهنامه با استفاده از داده‌کاوی
محورهای موضوعی : فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی
لیلا قربانی قره تپه
1
(دانشجوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحدمشهد؛)
کلید واژه: شاهنامه, داده‌کاوی, موبدان, سرکشی, وزیران, نرم‌افزار وکا, تحلیل جامعه آماری,
چکیده مقاله :
یکی از ویژگی های مشترک بسیاری از شخصیّت های شاهنامه سرکشی ونافرمانی است. دلایل و انگیزه‌های این سرکشیها و نیز فرجام کار سرکشان با یکدیگر تفاوت دارد .در این میان نافرمانی وزیران و موبدان از اهمیّت ویژه‌ای برخوردار است. چرا که این دو گروه همواره به عنوان عناصر قدرتمند و قدرت آفرین جامعه نقش تعییین‌کننده‌ای در امور کشور داشته‌اند. هم چنین با توجّه به اعتقاد تاریخی ایرانیان باستان مبنی بر فریضه‌بودن اطاعت و اهریمنی‌بودن نافرمانی از شاه، این سرکشیها در برابر شاه قابل تأمّل می‌نماید. در این مقاله با استفاده از روش داده‌کاوی و استفاده از نرم‌افزار وکا به بررسی آماری جامعة وزیران و موبدان و تحلیل نتایج حاصل از آن پرداخته‌‌ایم. براین‌‌اساس دریافتیم که سرکشی در میان موبدان بیشتر از وزیران وجود داشته و نیز موبدان متمرد خوش‌فرجام‌تر از وزیران نافرمان بوده‌اند. در مقابل اختلاف آماری اندکی میان وزیرانِ مطیع ِخوش‌فرجام و وزیرانِ مطیعِ بدفرجام وجود دارد. و این حاکی از قدرت بالای پیشوایان مذهبی و هم چنین نوعی وزیرستیزی در میان شاهان ایران باستان است
