ردّ آرای غُلّاة باتحلیل سیاقی روایات وارده از کتب حدیثی

محورهای موضوعی : فقه و تاریخ تمدّن

منصور پهلوان ¹ , اعظم آبدار ²

1 - استاد پژوهشکده نهج البلاغه
2 - پژوهشکده نهج البلاغه

تاریخ دریافت : 1398/03/03 تاریخ پذیرش : 1398/10/20 تاریخ انتشار : 1400/04/01

کلید واژه: تفسیر, روایات, سیاق, غُلّات,

چکیده مقاله :

برخی پژوهشگران به دنبال حقیقت نبوده و در پی عرضه‌ی سخن در نقاب حدیث هستند، آنها رأیی را برگزیده و آن را برای خویش، حجت ساخته و به دنبال مستمسکی برای موجّه جلوه دادن روایت، به دین هستند ومقصود حقیقی خویش را در قالب حدیث، بیان می‌کنند. پیدایش فرقه‌های مختلف، در جهان اسلام، به این‌گونه تفسیرهای نادرست از قرآن و حدیث باز می‌گردد، برای مثال: غُلّات، حدیث إذا عرفت فاعمل ماشئت را چنین تفسیر می‌کردند که چون به معرفت خدا رسیدی و به حقانیت اهل بیت پی‌بردی، می‌توانی حتّی به ارتکاب گناه، روی آوری و اهل بهشت شوی؛ این معنا را با احادیث دیگر و تفسیرهای نادرست خود از آنها تأیید و تأکید می‌کردند؛ امّا غلّات بدون توجه به سیاق کل روایات تنها عموم این اخبار را دستاویز اهداف خود قرار داده‌اند و قسمت تخصیص آن را نیاورده اند؛ این پژوهش سعی بر نقد و بررسی آرای غُلّات با تحلیل سیاقی به روایاتی که غلّات در جهت مصیب بودن رأی خود ارائه داده‌اند و با تکیه بر متن آیات قرآن دارد.