سمیت حاد و اثرات زیرکشندگی اسانس روغنی عصاره‌گیری شده از Piper nigrum و Artemisia khorassanica روی Trogoderma granarium (Col.: Dermestidae)

محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایان

سیاوش تیرگری ¹ (گروه حشره شناسی، دانشکده علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، تهران، ایران)
علیرضا رحیم زاده ² (گروه حشره شناسی، دانشکده علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، تهران، ایران)
سهراب ایمانی ³ (گروه حشره شناسی، دانشکده علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، تهران، ایران)
یعقوب فتحی پور ⁴ (گروه حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/12/20 تاریخ پذیرش : 1399/04/12 تاریخ انتشار : 1399/06/01

کلید واژه: chemical composition, سمیت تنفسی, پارامترهای جدول زندگی, اسانس روغنی, Essential oil, واژه‌های کلیدی: لمبه‌ی گندم, محتوای شیمیایی, Key Words: Khapra beetle, toxicity effect, life table parameter,

چکیده مقاله :

لمبه‌ گندم، Trogoderma granarium Everts (Coleoptera: Dermestidae)، یک آفت جدی غلات از قبیل گندم می‌باشد. در مطالعه‌ی حاضر، اثرات کشندگی و زیرکشندگی اسانس‌های روغنی Piper nigrumL. و Artemisia khorassanica Podl. برعلیه لاروهای سن اول T. granarium بررسی شد. برای مطالعه‌ی اثرات زیرکشندگی، لاروهای سن اول در معرض غلظت LC30 هر اسانس قرار گرفتند و پارامترهای حشرات زنده مانده بررسی شد. Artemisia khorassanica (LC50: 39.88 μl/liter air) سمیت تنفسی بالاتری برای T. granarium در مقایسه با P. nigrum (LC50: 71.46 μl/liter air) داشت. به‌علاوه، اثرات کشندگی A. khorassanica (LT50: 13.51 h) سریع‌تر از P. nigrum (LT50: 15.75 h) بود. تفاوت‌های معنی‌داری در دوره‌های لاروی و شفیرگی در تیمارهای اسانس در مقایسه با کنترل مشاهده شد. به‌علاوه، در معرض قرارگیری با غلظت زیرکشنده اسانس‌های تست شده به‌طور معنی‌داری بقای مراحل نابالغ، طول دوره‌ی بالغین و زادآوری را کاهش داد. نرخ خالص تولیدمثلی (R0)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) به‌طور معنی‌داری توسط اسانس‌های تست شده تحت تأثیر قرار گرفتو کمترین آن‌ها در حشرات در معرض با A. khorassanica مشاهده شد. مطابق با یافته‌های ما، هردوی اسانس‌های تست شده، مخصوصاً A. khorassanica، برای کنترل مؤثر T. granarium در انبارها مفید هستند.

چکیده انگلیسی:

The Khapra beetle, Trogoderma granarium Everts (Coleoptera: Dermestidae), is a serious pest of cereal grains such as wheat. In the present research, the lethal and sublethal effects of essential oils (EOs) from Piper nigrum L. and Artemisia khorassanica Podl. were determined against 1st instar larvae of T. granarium. To study the sublethal effects, 1st instar larvae were exposed to the LC30 of each EO, and the life table parameters of the surviving insects were assessed. Artemisia khorassanica (LC50: 39.88 μl/liter air) had higher fumigant toxicity for T. granarium when compared to P. nigrum (LC50: 71.46 μl/liter air). Furthermore, the insecticidal effects of A. khorassanica (LT50: 13.51 h) were faster than P. nigrum (LT50: 15.75 h). Significant differences in the larval and pupal durations were observed in the EO treatments when compared to the control. In addition, the exposure to sublethal concentration of the EOs tested significantly reduced immature survival rate, adult longevity and fecundity. The net reproductive rate (R0), intrinsic rate of increase (r) and finite rate of increase (λ) was significantly affected by EOs tested being lowest in the insects exposed to A. khorassanica. According to our findings, both EOs tested, especially A. khorassanica, are useful for the effective control of T. granarium in warehouses.