حساسیت سه مرحله رشدی مگس مینوز (Liriomyza sativae Blanchard (Dip.: Agromyzidae به حشره‌کش‌های بیورشنال در شرایط آزمایشگاهی
محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایانبنفشه اصغری طبری 1 , عزیز شیخی گرجان 2 , محمود شجاعی 3 , محمدظاهر رجبی 4 , آرزو یوسفی پرشکوه 5
1 - گروه حشره‌شناسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
2 - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، تهران
3 - گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
4 - سازمان حفظ نباتات، تهران
5 - موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، تهران
کلید واژه: مگس مینوز, بیورشنال, آبامکتین, سیرومازین, اسپینوساد, اکسی‌ماترین, Leafminers, cucumber, insecticide, Biorational, Abamectin, Cyromazine, Spinosad, Oxymatrine,
چکیده مقاله :
مگس مینوز سبزیجات یکی از آفات مهم خیار گلخانه‌ای در ایران می باشند. در سال های اخیر مصرف بی رویه آفت کش‌ها موجب افزایش جمعیت این آفت در گلخانه ها شده است. به منظور بررسی کارایی حشره کش های بیورشنال (Biorational) موثر در کنترل این آفت سه حشره کش سیرومازین، اسپینوساد و اکسی ماترین در شرایط آزمایشگاهی طی سال‌های 1385- 1386 مورد آزمایش قرار گرفت و با حشره کش آبامکتین به عنوان حشره کش رایج در کشور مقایسه شد. در شرایط آزمایشگاهی تاثیر حشره کش های سیرومازین با غلظت‌های75 و 150 میلی‌گرم بر لیتر اسپینوساد با غلظت‌های 48 و 96 میلی‌گرم بر لیتر، اکسی‌ماترین با غلظت‌های3 و 9 میلی گرم بر لیتر و آبامکتین با غلظت‌های12 و 24 میلی گرم بر لیتر (براساس ماده موثره) روی مراحل مختلف لاروی، شفیرگی و حشره کامل در قالب طرح کاملا تصادفی مورد آزمایش قرار گرفت. بررسی ها نشان داد حشره کش های اسپینوساد، اکسی ماترین و سیرومازین با بیش از 95 درصد مرگ و میر بیشترین تاثیر را روی مراحل مختلف لاروی (خصوصا سنین اولیه لاروی) داشتند درصورتی که آبامکتین در غلظت پایین (12میلی‌گرم بر لیتر) با میانگین 18/23 درصد کمترین تلفات را روی مرحله لاروی داشت. در آزمایشات به عمل آمده روی شفیره ها، اکسی ماترین (9 میلی‌گرم بر لیتر) با میانگین 9/51 درصد بالاترین تاثیر و اسپینوساد (48 میلی‌گرم بر لیتر) با میانگین 89/0 درصد کمترین تاثیر را داشتند. در زیست سنجی حشره کش ها روی حشرات کامل مگس مینوز، اسپینوساد (96 میلی‌گرم بر لیتر) با میانگین 1/92 درصد بیشترین و سیرومازین (150 میلی‌گرم بر لیتر) با 2/6 درصد کمترین تلفات را روی حشرات کامل داشته اند. همچنین مقایسه حساسیت مراحل مختلف رشدی مگس مینوز به حشره کش ها نشان داد که مرحله شفیرگی کمترین حساسیت (89/0-63/51 درصد) و سنین اولیه لاروی بیشترین حساسیت (18/23-100 درصد) را به حشره کش ها دارا می باشند. همچنین بین مراحل مختلف لاروی در غلظت بالا و پایین حشره کش ها از لحاظ درصد تلفات تفاوت معنی داری وجود نداشت. نتایج حاصل نشان داد که درحال حاضر حشره کش آبامکتین فرموله داخلی با غلظت توصیه شده روی مگس مینوز قادر به کنترل این آفت در ایران نمی باشد.
Leafminers of vegetables are the major pests of greenhouse cucumber in Iran. One of the reasons for repeated outbreaks of leafminer during recent years, is attributed to the vast application of some ineffective insecticides. The purposes of this project were to evaluate the efficacy of new biorational insecticides, cyromazine, spinosad and oxymatrine. The toxicities of these products were compared with abamectin as a conventional insecticide in Iran. Effectiveness of cyromazine (75, 150 mg/L), oxymatrine (3, 9 mg/L), spinosad (48, 96 mg/L) and abamectin (12, 24 mg/L) based on active ingredient were studied on the early larval instars (L1, 2), the third instar larvae (L3), the pupal stage and 2-day old adults of Liriomyza sativae in completely randomized design. The bioassay tests showed that spinosad, cyromazine and oxymatrine had more than 95% effectiveness and abamectin at low concentration had the least effectiveness (23.18%) on the early instar larvae. For the pupal stage, oxymatrine (9 mg/L) with 51.6% mortality and spinosad (48 mg/L) with 0.89% had the most and the least effectiveness respectively. Bioassay of adults showed that spinosad 96 mg/L with 92.1% mortality and cyromazine 75 mg/L with 6.2 % had the most and the least effectiveness respectively. Toxicity of the biorational insecticides on the developmental stages of L. sativae showed that larval and pupal stages were most (23.18-100%) and least (0.89-51.63%) susceptible to insecticides respectively. The low and high concentrations of each insecticide no significant effect on the larval stages. Laboratory trials revealed that abamectin formulated in Iran, could not control leafminer effectively in the greenhouses of Iran.
