شناسایی زنبورهای پارازیتویید شفیره‌های زمستان‌گذران شب‌پره خوشه‌خوار انگور Lobesia botrana (Denis & Schiffermüller) (Lep., Tortricidae) تاکستان‌های ارومیه

محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایان

غلامعلی اکبرزاده شوکت ¹

1 - مربی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، آذربایجان غربی، ارومیه

تاریخ دریافت : 1388/12/08 تاریخ پذیرش : 1390/02/21 تاریخ انتشار : 1390/06/01

کلید واژه: پارازیتویید, parasitoid, Ichneumonidae, ارومیه, Pteromalidae, Orumieh, واژه‌های کلیدی: خوشه‌خوار انگور, Key words: grape berry moth,

چکیده مقاله :

در این بررسی پارازیتوییدهای شفیره شب‌پره خوشه‌خوار انگور Lobesia botrana (Denis & Schiffermüller) که به عنوان مهمترین آفت تاکستان‌های ارومیه شناخته می‌شود طی سال‌های 1383 تا 1385 جمع‌آوری و شناسایی شد و پتانسیل آن ها در کنترل بیولوژیک در سال‌های 1384 و1385 ارزیابی گردید. جمع‌آوری شفیره‌های آفت از اواسط مهرماه شروع و تا اواخر فروردین ماه (خروج حشرات کامل آفت)، در فواصل زمانی متناسب با فصل از باغات انگور فاقد برنامه کنترل شیمیایی در ایستگاه تحقیقات باغبانی کهریز، ادامه یافت. نمونه‌های هر نوبت تا خروج حشرات کامل آفت و پارازیتوییدها درون ظروف پرورش جداگانه در دمای 2±25 درجه سلیسیوس و رطوبت نسبی حدود 50 درصد در آزمایشگاه نگهداری شدند. زنبورهای پارازیتویید خارج شده از شفیره‌ها شناسایی و فراوانی نسبی آن ها تعیین شد. میزان پارازیتیسم طبیعی بر اساس تعداد پارازیتویید و شب پره‌های خارج شده محاسبه و روند خروج آن ها طی دو سال متوالی مورد بررسی قرار گرفت. شش گونه زنبور پارازیتویید شامل: Itoplectis tunetana (Schmiedeknecht)، Pimpla sp.nr confinis Kasparyan، Pimpla arcadica Kasparyan، Dicaelotus inflexus Thomson متعلق به خانواده Ichneumonidae و گونه‌هایPteromalus puparum (L.) و Homoporus sp. متعلق به خانواده Pteromalidae شناسایی شد. گونه‌های D. inflexus ، P. confinisو P. arcadica برای فون حشرات ایران جدید بوده و وقوع کلیه پارازیتوییدها از روی شفیره‌ شب‌پره خوشه‌خوار انگور برای اولین بار گزارش می‌شود. میانگین میزان پارازیتیسم نسل زمستان گذران دو سال80/2 ± 6/20 درصد بر آورد شد که در نوبت‌های نمونه‌برداری از حداقل 13 تا حداکثر 42 درصد متغیر بود.

چکیده انگلیسی:

In this study the parasitoids occurring on pupa of (GBM) Lobesia botrana (Denis & Schiffermüller) which is the most serious pest of grape in Orumieh vineyards, was collected and identified during 2004-2006 and their potential in natural biologic control was assessed in 2005 and 2006 years. Pupae of grape berry moth were collected from under loosen barks of insecticide-free vineyards of Kahriz horticulture station from early October until mid April (emergence of GBM adults in nature) and reared in containers at 25±2°C 50% relative humidity in laboratory. Emerged adult parasitoid were identified and their relative abundance was determined. Rate (%) of parasitism for L. botrana pupa was calculated as the number of parasitoids over the total amou of emerged parasitoids and moths, and their emergence trend was discussed according to 2005 and 2006 years data. Six parasitoid species including: Itoplectis tunetana (Schmiedeknecht), Pimpla arcadica Kasparian, Pimpla sp.nr confinis Kasparyan and Dicaelotus inflexus Thomson belonging to Ichneumonidae and Pteromalus puparum(L.) and Homoporus sp. belonging to Pteromalidae were reared from grape berry moth pupae. The species P. arcadica, P. confinis and D. inflexus are new for insect fauna of Iran and the occurrence of all parasitoids on GBM pupa are reported for the first time. Pupal parasitism ranged from 13 to 42 percent in various sampling occasions with an average of 20.6 ± 2.80 percent for two years.