بررسی عملکرد گندم با استفاده از مدل AquaCrop تحت تنش خشکی در منطقه سیستان

محورهای موضوعی : فناوری های تولید پایدار

احمد مهربان ¹ (دانشیار، گروه مهندسی کشاورزی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران)
سید مهدی جوادزاده ² (استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، ,واحد ایرانشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ایرانشهر، ایران)

تاریخ دریافت : 1402/02/04 تاریخ پذیرش : 1402/03/30 تاریخ انتشار : 1402/03/30

کلید واژه: عملکرد, گندم, مدل Aqua Crop,

چکیده مقاله :

امروزه مدل های شبیه ساز رشد گیاهان زراعی عامل مهم ارزیابی عملکرد گیاهان محسوب می‌شوند. یکی از انواع این مدل‌ها، مدل AquaCrop است. بدین منظور آزمایشی در سال 1400-1399 بر روی گندم رقم هامون به منظور شبیه سازی برخی پارامترهای رشد در سیستان انجام گرفت. داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز برای اجرای مدل عبارتند از: موقعیت مکانی، اطلاعات هواشناسی، اطلاعات خاکشناسی، عملیات زراعی (مدیریتی) که برای واسنجی و اعتبار یابی مدل مورد استفاده قرار گرفت. پس از جمع آوری داده‌ها شبیه سازی عملکرد پتانسیل و عملکرد قابل دسترس و تعیین شکاف عملکرد گندم با استفاده از مدل AquaCrop انجام شد. عملکرد واقعی مزارع گندم از مرکز تحقیقات کشاورزی منطقه حاصل گردید. در این تحقیق با استفاده از مدل عملکرد پتانسیل گندم در منطقه شبیه سازی شد و با محاسبه عملکرد قابل حصول و واقعی بدست آمده از نتایج، شکاف عملکرد منطقه برای گندم تعیین شد. نتایج نشان داد که عملکرد پتانسیل (عملکرد شبیه سازی شده توسط مدل تحت شرایط اپتیمم)، قابل حصول (عملکرد بدست آمده در آزمایش مزرعه‌ای و شرایط مطلوب ) و واقعی (میانگین عملکرد بدست آمده توسط کشاورزان منطقه) به ترتیب 5830، 3640 و 2750 کیلوگرم در هکتار است. در بین عوامل محدود کننده مورد بررسی مشخص شد که آبیاری مهمترین عامل محدود کننده عملکرد گندم در منطقه محسوب می‌شودو همچنین مشاهده گردید که عوامل مدیریتی منجر به 2/15درصد کاهش عملکرد گندم نسبت به عملکرد پتانسیل شده است. لذا می‌توان نتیجه‌گیری کرد که با شناسایی عوامل مؤثر در شکاف عملکرد، می‌توان با بهینه سازی آن‌ها، عملکرد گندم در منطقه سیستان را به میزان قابل توجهی افزایش داد.

چکیده انگلیسی:

Crops growth simulation models are important tools for evaluating effects yield of crops. One of these models is the AquaCrop model. This model can simulate productivity, yield, water requarment and water use efficiency undr condition of water limitation. research was carried out in order to simulation of some paremeters of crops growth undr condition of different water regimes on wheat (Hamoon varyity)in Sistan region at 2020-21 In this research climate, soil characteristics, plant characteristics and crop cultivation management are from major inputs for model. Place situation, climatic data, soil data, management data are necessary data and information for running model of AquaCrop. After gathering data, simulation of potential yield, attainable yield and yield gap determination of wheat was done with AquaCrop model. Region wheat farms actual yield obtained from Zabol Agriculture Researches Center. results of simulation by AquaCrop model showed that model simulates biomass and seed yield well. results of research showed that potential yield (yield simulated by model in optimum condition), available yield (yield obtained in field experiments in optimum condition of management) and actual yield (yield average obtained by region farmers) was equal to 5830, 3640 and 2750 kg/ha respectively. Between limited and decreased factors under study was determined that irrigation is the most important limited factor of wheat yield in region Management factors were introduced as the second limited factor of yield. So that led to decrease of 15.2% wheat yield relation to potential yield. At the last can to recognize effective factors in yield gap, and optimizing them, can fill this wheat yield gap in region.