حقوق مالی زن در تمدن‌های کهن و ادیان توحیدی
محورهای موضوعی : تاریخ و باستان شناسیزینب سودی 1 , فریبا حاجی علی 2
1 - دانشگاه الزهرا(س) تهران، گروه مطالعات زنان، تهران، ایران.
2 - دانشگاه الزهرا(س) تهران، گروه فقه و حقوق، تهران، ایران.
کلید واژه: ادیان توحیدی, حقوق مالی, تمدن‌های کهن,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر بررسی حقوق مالی زن در تمدن های کهن و ادیان توحیدی است. جامعه پژوهش حقوق مالی ثبت شده در تمدن های دوره باستانی و ادیان توحیدی می باشد. نمونه مورد بررسی حقوق مالی زنان در تمدن‌های پیشین، بعد از اسلام و ادیان توحیدی را شامل می‌شود. طرح پژوهش توصیفی است. برای گردآوری اطلاعات از روش اسنادی و کتابخانه ای استفاده شد. تحلیل داده ها به روش کیفی انجام شد. یافته های به دست آمده نشان داد، حقوق مالی زنان در ادوار مختلف تاریخی وضعیت با ثبات و مشخصی نداشته و از تمدنی به تمدن دیگر و در ادیان مختلف فراز و نشیب فراوانی داشته است.در تمدن‌های قبل از اسلام زنان از برخی حقوق بهره‌مند و از برخی هم محروم بوده‌اند. اما در ادیان توحیدی ازجمله یهود، زن با ازدواج مالکیت بر اموال خود را از دست می‌دهد. در مسیحیت هم زن و اموال او در تملک مرد بوده و زن هیچ تسلطی بر اموال خود نداشته است. اما با ظهور اسلام، استقلال اقتصادی و حق تملک زن بر دارایی‌هایش رسمیت یافت و نظام اقتصادی خانواده به‌گونه‌ای تدوین شد که از ابتدای تولد تا مرگ مرجع تأمین مالی زن وتمتع از اموالش کاملاً روشن و بر اساس انسانیت او مشخص شد. و با گذشت زمان زنان توانستند حقوق مالی و اقتصادی خود را متنا سب با شایستگی شان کسب کنند.
The aim of this study was to investigate the financial rights of women in ancient civilizations and monotheistic religions. The research population was the registered financial rights in the civilizations of ancient times and monotheistic religions. The studied sample included women's financial rights in preceding civilizations, post Islam, and monotheistic religions. The research design was descriptive. Documentary and library methods were used to collect data. The data analysis performed qualitatively. The findings showed that women's financial rights in different historical periods was not stable and specified. And it differed from one civilization to other civilizations and in different religions, there were a lot of rises and falls. In pre-Islamic civilizations, women enjoyed certain rights and were deprived of some. But in monotheistic religions, including Judaism, a woman loses her property by marriage. In Christianity, both the woman and her property were owned by the man, and the woman had no control over her property. But with the emerge of Islam, women's economic independence and the right to own property became official and the economic system of the family was formulated in such a way that from the beginning of birth to the death of the woman, the source of financing for the woman and the enjoyment of her property became very clear and determined by her humanity. And over time, women had been able to secure their financial and economic rights.
- قرآن کریم.
- امین، سیدحسن. (1386). تاریخ حقوق ایران. تهران: دایرة‌المعارف ایران‌شناسی.
- آیت‌اللهی، زهرا. (1388). زن و خانواده. تهران: شورای فرهنگی اجتماعی زنان.
- بابائی، باقر. (1377). روابط مالی زوجین در کنوانسیون رفع کلیه اشکال تبعیض علیه زنان و مقایسه آن با حقوق ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته حقوق خصوصی، دانشگاه امام صادق، قم.
- چگینی، شکوفه. (1391). حقوق اقتصادی زن در اسلام. مشهد: آفتاب.
- حسینی مقدم، عسکری. (1393). مطالعه تطبیقی حقوق زن-در ادیان و مکاتب، حقوق ایران و کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان. تهران: بیّنه.
- حیدری، حسن، یوسف، ابراهیمی نسب. (1389). جایگاه زن درگذر تاریخ و سیری در حقوق آن. نشریه علمی زن و فرهنگ، 2(5)، 84-71.
- خزعلی، انسیه. (1388). تصویر عصر جاهلی در قرآن. تهران: امیرکبیر.
- دِروش نوبلکور، کریستیان. (1913). زن در عصر فراعنه و اسرار تمدن مصر باستان. ترجمه دکتر عباس آگاهی. (1385). تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
- شیرودی، مرتضی. (1384). نگاهی به‌جایگاه زن در عصر باستان، اسلام، غرب و جمهوری اسلامی. فصلنامه مربیان، 5(180)، 118-95.
- طباطبایی، محمدحسین. (1392 ه ق). تفسیر المیزان. ترجمه سید محمدباقر همدانی. (1363). جلد 18، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- عبدالعظیم محمد، شریف.. زن در اسلام، مسیحیت و یهودیت. ترجمه مهدی گل جان. (1388). قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
- عطاش، عبدالرضا. (1392). جایگاه حقوقی زن در قرآن کریم. نشریه علمی زن و فرهنگ، 4(16)، 110-103.
- عظیم زاده اردبیلی، فائزه، خسروی، لیلا. (1388). مطالعه تطبیقی حقوق زنان از منظراسلام و غرب. تهران: مرکز امور زنان و خانواده.
- علیزاده، فروغ. (1391). زن در ایران باستان. تهران: شورآفرین.
- مهدوی راد، محمدعلی، فتاحی زاده، فتیحه. (1380). مبانی شخصیت زن از دیدگاه اسلام. فصلنامه علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا، 11(40)، 223-198.
- مطهری، مرتضی. (1378). مجموعه آثار شهید مطهری. جلد 19، تهران: صدرا.
_||_