Evaluation of short term rainfall analysis methods (Case Study: Shahrekord station)

محورهای موضوعی : Irrigation and Drainage

حسین صمدی بروجنی ¹ , کیومرث عماد ² , روح الله فتاحی ³

1 - دانشگاه شهرکرد، گروه سازه‌های آبی
2 - دکتری عمران، بخش زیرساختهای پژوهشکده حمل و نقل.
3 - استادیار، دانشگاه شهرکرد، گروه مهندسی آب.

تاریخ دریافت : 1390/03/23 تاریخ پذیرش : 1390/06/12 تاریخ انتشار : 2011/09/01

کلید واژه: استان چهارمحال و بختیاری, Short duration Rainfall, Intensity-Duration, Chaharmahal va Bakhtiyari Province, بارندگی کوتاه مدت, شدت-مدت,

چکیده مقاله :

Determination of maximum rivers flow resulted from surface runoff in watersheds without adequate hydrometric records is based on rainfall-runoff models. The short duration rainfalls are one of the basic elements to apply these models. The access to quantitative and intrinsic worth storm data is restricted around the word and in Iran too. There are several empirical and statistical methods to estimate short duration rainfalls based on more common rainfall records such as daily and monthly precipitations. In this study the recorded rainfall hyetographs on Shahrekord station within Chaharmahal va Bakhtiari province were used to evaluate the suggested regional equations and SCS recommended curves containing ratios of short duration rainfall and 24 hours of maximum rainfall. The results showed that short rainfalls should be over estimated by both SCS curves and regional empirical equations. Although as the ratios method is easier to use, the SCS curves can be modified for each region by available storm data and used as an acceptable method. Results also showed that in order to apply Ghahraman-Abkhazar relationship for Shahrekord region, this relationship should be multipled by a correction coefficient of 0.7136. Finally a new logarithmic relationship was developed for estimating of the IDF for Shahrekord station.

چکیده انگلیسی:

    برآورد حداکثر دبی جریان‌های سطحی ناشی از رواناب برای حوزه‌های آبریز فاقد داده‌های طولانی مدت هیدرومتری، مبتنی بر مدل‌های بارش- رواناب است. داده‌های بارش‌های کوتاه مدت از مهمترین اطلاعات مورد نیاز در استفاده از این قبیل مدل‌هاست. در بسیاری از نقاط دنیا و از جمله ایران داده‌های کیفی و کمی ثبت شده مناسبی از بارش‌های کوتاه مدت در اختیار نیست. روش‌های متعددی جهت برآورد بارش‌های کوتاه مدت بر اساس سایر داده‌های باران سنجی از قبیل بارش‌های روزانه و ماهیانه پیشنهاد شده است. در این تحقیق با استفاده از رگبارهای ثبت شده در ایستگاه سینوپتیک شهرکرد، واقع در استان چهارمحال و بختیاری، روابط منطقه ای برآورد بارش‌های کوتاه مدت و روش نسبت بارش‌های کوتاه مدت به حداکثر بارش 24 ساعته مورد مقایسه قرار گرفته است. نتایج نشان داد نسبت‌های استخراج شده از منحنی­هایSCS   و روابط منطقه­ای موجب برآورد دست بالا می­گردند. با توجه به سادگی استفاده از روش  نسبت‌ها، می­توان پس از استخراج نسبت‌های پیشنهادی SCS  برای منطقه مورد نظر، از این روش به عنوان روشی قابل قبول استفاده نمود. همچنین نتایج نشان داد با اعمال ضریب اصلاحی 7136/0 در روابط قهرمان آبخضر، مقادیر "شدت- مدت- فراوانی" رگبارها را برای منطقه شهرکرد با خطای مطلق 4 درصد بدست آورد. در نهایت یک رابطه لگاریتمی با ضریب تعیین 98/0 برای تهیه منحنی­های "شدت-مدت- فراوانی" ایستگاه شهرکرد ارائه شد. 

منابع و مأخذ:

- قهرمان، ب. (1375). رابطه به روز شده شدت-مدت–تناوب بارندگی در ایران با استفاده از باران یک ساعته ده ساله. مجله دانش کشاورزی 6 : 13-30 .

- قهرمان، ب و آبخضر، ح.  (1383).  اصلاح روابط  شدت- مدت – تناوب بارندگی در ایران. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی (2)8: 1-13 .

- قهرمان، ب و سپاسخواه، ر.  (1369). تخمین باران  یکساعته ده ساله  برای تعیین روابط  شدت- مدت – تناوب بارندگی در ایران مجموعه مقالات سومین کنگره بین المللی راه و ساختمان ایران، دانشکده مهندسی دانشگاه شیراز 5: 35-53 .

- مرکز تحقیقات منابع آب دانشگاه شهرکرد، (1388). پهنه­بندی مناطق سیل­خیز از دیدگاه هواشناسی در استان چهارمحال و بختیاری، گزارش طرح تحقیقاتی شماره 85B1T4P26(HYD)، حمل و نقل وزارت راه و ترابری.

- وزیری،ف. (1371). تعیین روابط منطقه ای بارندگی‌های کوتاه مدت در ایران. دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، تهران.

- Bell, F.C. (1969). Generalized rainfall depth- duration-frequency relationships. J. Hydraulic Div., ASCE 95(1), pp.311-327.

- Berhanu, Sh. (2008). Rainfall Intensity Intensity-Duration Duration-Frequency Analysis for Selected Parts of Eastern Oromia,  Nile Regional Workshop, Addis Ababa, Ethiopia.

- Bobee, B. and Ashkar, F. (1991). The Gamma Family and Derived Distribution Applied Hydrology. Water Resource Pub. Littleton, Colorado, USA.

- Chow, V.T., Maidment, D.R. and Mays, L.W. (1988). Applied Hydrology, McGraw-Hill.

- Ghahreman, B. (1995). A general dimentionless rainfall depth-duration-frequency  relationship. Iran Agric. Res. 14, pp.217-235.

- Nhat, L. M., Tachikawa, Y., Seyama, T. and Takada, K. (2007). A simple scaling characteristic of rainfall in time and space to derive intensity duration frequency relationship. Annual Journal of Hydraulic Engineering, JSCE. Vl.5; pp.73-87.

- Raiford, J.P. (2004). Rainfall depth-duration-frequency relationships for NC, SC, and GA. Master Thesis, Clemson University, Clemson, SC, pp. 213.

- Raiford, J. P., Aziz, N. M., Khan, A. A. and Powell, D. N. (2007). Rainfall Depth-Duration-Frequency Relationships for South Carolina, North Carolina, and Georgia. American Journal of Environmental Sciences 3 (2), pp.78-84.

- Young, C.B. and McEnroe B.M. (2002). Precipitation frequency estimates for the Kansas City metropolitan area. Sponsored by Kansas City Metro Chapter of American Public Works Association, University of Kansas.