Study of Different Utilization of Arak Urban Wastewater Using the Analytic Hierarchy Process

محورهای موضوعی : Irrigation and Drainage

رضا جعفری نیا ¹ , جواد وروانی ² , مهدی فولادی پناه ³

1 - گروه مهندسی آب، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران.
2 - گروه آّبخیزداری، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران.
3 - گروه عمران، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران.

تاریخ دریافت : 1396/09/04 تاریخ پذیرش : 1396/12/14 تاریخ انتشار : 1397/01/20

کلید واژه: Irrigation, آبیاری, تصفیه خانه, analytic hierarchy process, Urban Wastewater, Wastewater treatment Plant, پساب شهری, تجزیه و تحلیل سلسه مراتبی,

چکیده مقاله :

The water crisis in arid and semi-arid areas causes more integrated studies regarding the utilization of urban wastewater. In this research, the analytic hierarchy process was conducted in 2014 according to the relative weight of criteria resulted from a questionnaire and a primary normal matrix. The results showed that the criteria including the quality of wastewater and benefit per cost were the most restrictive criteria that have the highest relative weight percentage as much as 22 and 21.5%, respectively. The other criteria were the public acceptance, government’s supportive policies potential of the area, and distance of feeding area with the water treatment plant with a percentage as much as 20.2, 14.6, 11.5, and 10.4%, respectively. The agricultural lands irrigation with the highest rank as much as 27.5% was preferred, which indicates that the use of Arak urban wastewater should be prioritized for agricultural irrigation. The second alternative is related to the rehabilitation and development of marginal pasture of Meighan Desert with a preference as much as 20% as the next priority. In addition, other utilization alternatives were the timberland and Greenwood, recharge of groundwater, and industry with a percentage as much as 18.7, 17.8, and 15.9%, respectively.

چکیده انگلیسی:

بحران آب در مناطق خشک و نیمه­خشک ایجاب می­کند که در زمینه کاربرد پساب­های شهری و استفاده از آن بررسی­های جامعی صورت گیرد. در این تحقیق با انجام فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در سال 1393 با توجه به وزن نسبی معیارها که پس از تکمیل پرسشنامه و تهیه ماتریس‌های اولیه، نرمال و نتایج حاصل از آن مشخص شد، بیشترین معیار محدودکننده، معیار کیفیت پساب و سپس نسبت سود به هزینه است که بالاترین درصد وزن نسبی به آنها اختصاص داده شد (22 و 5/21 درصد به ترتیب). معیارهای بعدی به ترتیب با ارجحیت 2/20، 6/14، 5/11 و 4/10 درصد به ترتیب شامل پذیرش مردمی، سیاست­های حمایتی دولت، پتانسیل منطقه نسبت و فاصله منطقه مصرف از تصفیه خانه اولویت بعدی قرار دارند. گزینه آبیاری اراضی کشاورزی با ارجحیت 5/27 درصد برترین رتبه را به خود اختصاص داد که نشان می‌دهد مصرف پساب شهری اراک باید برای استفاده در آبیاری اراضی کشاورزی در اولویت قرار گیرد. گزینه دوم نیز مربوط به احیاء و توسعه مراتع حاشیه کویر میقان با ارجحیت 20 درصد می­باشد. گزینه­های بعدی به ترتیب با ارجحیت 7/18، 8/17 و 9/15 درصد به ترتیب شامل جنگل و فضای سبز، تغذیه سفره های آب زیرزمینی و صنعت در اولویت­های بعدی قرار دارند.

منابع و مأخذ:

آزادگان، ب. (1390). کاربرد پساب تصفیه شده شهری و تأثیر آن بر کیفیت خاک جنوب تهران (شهر ری). پنجمین کنفرانس سراسری آبخیزداری و مدیریت منابع آب و خاک کشور،  10 و 11 اسفند، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

ترکیان، ف.، قادری، س.، اصفهانی، م.م.، شریفی، ع. و مشحون، ف. (1393). انتخاب بهترین گزینه برای تصفیه فاضلاب پژوهشگاه صنعت نفت با تکیه بر فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و نرم­افزار اکسپرت­چویس. مجله آب و فاضلاب، 2: 121-114.

جوزی، س.ع. و جعفری­نسب، ت (1393). بررسی آثار محیط زیستی ساخت­وساز پروژة مسکن مهرشهرستان محمودآباد مازندران. نشریه محیط­شناسی، (3)40: 619-603.  

داداشیان، م.، دشتی، ق.، حیاتی، ب. و قهرمان­زاده، م. (1394). کاربرد ترکیبی تحلیل سلسله مراتبی و تکنیک تاپسیس در تعیین ارزش وزنی معیارها و ارزیابی پایداری کشاورزی (مطالعه موردی: شهرستان­های منتخب استان آذربایجان­شرقی). نشریه دانش کشاورزی و تولید پایدار، (1)25: 157-145.

رحیمی، غ. (1385). ارزیابی عملکرد و بهبود مستمر سازمان، مجله تدبیر، 173: 44-41.

طالبی، ح. و روحانی، ز. (1393). انتخاب بهینه محل و نوع فرآیند جمع­آوری فاضلاب با تحلیل سلسله مراتبی چند معیاره، مطالعه موردی شهر ورزقان. مجله آب و فاضلاب، 5: 128-123.

عسگری، ع. و الباجی، م. (1396). بررسی امکان استفاده از پساب در کشاورزی(مطالعه موردی: پساب تصفیه­خانه فاضلاب شهری شهرکرد). نشریه پزوهش­های حفاظت آب و خاک، (2)24: 308-303.

غلامی تورانپشتی، م. و چراغی، س. ع. م. (1388). تعیین مصارف فاضلاب خروجی از تصفیه­خانه فاضلاب شهر یزد در بخش کشاورزی، دومین سمینار ملی جایگاه آب­های بازیافتی و پساب در مدیریت منابع آب، 28 مهر، مشهد، ایران.

فتایی، ا.، ترابیان، ع.، حسین­زاده، م.، عالیقدری، م. و حسین­زاده، ش. (1392). انتخاب فرآیند بهینه تصفیه فاضلاب شهری با استفاده از روش AHP (مطالعه موردی: شهرهای اردبی، ارومیه و تبریز). مجله سلامت و بهداشت، (3)4: 272-260.  

فلاحی، م. ر.، وروانی، ه.، غریب زاده، ا. و شجاعی، م. (1391). مدیریت استفاده از پساب­ها جهت احیاء مناطق بیابانی. اولین همایش ملی بیابان (مرکز تحقیقات بین­المللی بیابان)، 27 و 28 خرداد، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

قدسی­پور، س. ح. (1385). فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (چاپ پنجم). انتشارات دانشگاه امیر کبیر تهران، ایران.

کابوسی، ک. (1393). ارزیابی اثرات میان­مدت آبیاری با پساب تصفیه شده بر ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی خاک (مطالعه موردی: تصفیه­خانه فاضلاب شهر بندر گز). نشریه مدیریت اراضی، (2)2: 110-95.   

کریمی پاشاکی، م. ح. (1389). مدیریت بهینه منابع آب با استفاده از کاربرد پساب در تغذیه مصنوعی آب­های زیرزمینی. دومین سمینار ملی جایگاه آب­های بازیافتی و پساب در مدیریت منابع آب، 28 مهر، مشهد، ایران.

کمیته ملی آبیاری و زهکشی (1387). جنبه­های زیست محیطی استفاده از پساب­ها برای آبیاری. نشریه شماره 28.

Bedbabis, S., Ben Rouina, B., Boukhris, M., and Ferrara, G. (2014). Effect of irrigation with treated wastewater on soil chemical properties and infiltration rate. Journal of Environmental Management, 133: 145-150.

Da Fonseca, A.F., Jose´ Melfi, A., Monteiro, F.A., Montes, C.R., de Almeida, V.V., and Herpin, U. (2007). Treated sewage effluent as a source of water and nitrogen for Tifton 85 bermudagrass. Agric. Water Manage. 87, pp: 328-336.

Fernández D.S. and Lutz M.A. (2010). Urban flood hazard zoning in Tucumán Province, Argentina, using GIS and multi-criteria decision analysis, Engineering Geology, 111, pp: 90-98.

Jimenez, B. (2005). Treatment technology and standards for agricultural watershed reuse: A case study in Mexico. Irrigation and drainage, 54(1), pp: 22-33.

 Singh, P.K., Deshbhratar, P.B., and Ramteke, D.S. (2012). Effects of sewage wastewater irrigation on soil properties, crop yield and environment. Agricultural Water Management, 103: 100-104.

Vergili, I., Kaya, Y., Sen, U., Gönder, Z. B., Aydiner, C. (2012). Techno-Economic Analysis of Textile Dye Bath Wastewater Treatment by Integrated Membrane Processes under the Zero Liquid Discharge Approach. Resources, Conservation and Recycling, 58: 25-35.