معرفی نسخه خطی «تحریر ترجمه درّالنّثیرفی النصیحه و التحذیر»

محورهای موضوعی : زبان و ادب فارسی

فاطمه حاجی قاسملو ¹ (دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی، خوی. ایران)
آیت شوکتی(نویسنده مسئول) ² (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خوی. دانشگاه آزاد اسلامی خوی. ایران)
مجتبی صفرعلیزاده ³ (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی، خوی. ایران)

تاریخ دریافت : 1399/09/22 تاریخ پذیرش : 1399/10/15 تاریخ انتشار : 1399/12/01

کلید واژه: نسخه خطی, تصحیح, دبیراعلم, تحریر ترجمه درّالنّثیر,

چکیده مقاله :

نسخ خطّی از مهمّ‌ترین ارکان فرهنگی بشر و نشانگر تاریخ و تمدّن یک سرزمین و وسیلۀ تعمّق و ژرف‌نگری در شناسنامۀ ملّی ایران است که موجب رونق و غنای پیشینه‌ی علمی، ادبی و تاریخی و... میشود. دبیر اعلم فرزند رئیس محمّد منشی از سخنوران و نویسندگان قرن 14، خوشنویس، شاعر و نویسنده عصر قاجار، است. تحریر ترجمه درّالنّثیر ، یکی از چند آثار قلمی وی می‌باشد. این اثر در ادب تعلیمی، شامل16 حکایت به زبان حیوانات است که هر کدام مشتمل بر یک یا چند اصل اخلاقی است که دبیراعلم در اثنا یا در پایان به آن میپردازد. روش کار در این جستار بر مبنای مطالعه کتابخانه‌ای، توصیفی و تحلیلی و اسنادی می‌باشد. بررسی تضامین در این اثر بازگوی این امر است که وی به آثاری نظیر کلیله و دمنه، گلستان، مثنوی و... نظر داشته است. در اثر فوق هر حکایت ابتدا به زبان عربی و سپس به زبان فارسی قید شده است. از بررسی بخش عربی و فارسی حکایت چنین بر می‌آید که حجم حکایات در قسمت فارسی طولانی‌تر است؛ دبیراعلم با تسلطی که به مباحث ادبی و حکمی دارد به بسط داستان پرداخته است.

چکیده انگلیسی:

Manuscripts is one of the most important cultural elements of human being and represents a country`s history and civilization and it is a means of reflection into the national identity card of Iran which causes prosperity of scientific, literary and historical background and etc. Dabira-e-Alam, son of president Mohammad Munshi is one the speakers of eleventh century and a calligrapher, poet and writer of Qajar era. Transcription of Dorrolnnasir translation Is one of several of his literary works. This work includes 16 anecdotes in educational literature in the animal languages. Each contains one or more moral principles that Dabira-e-Alam deals with them during or at the end of the anecdotes. Work method in this research is based on library, descriptive and analytical and documentary study. The study of the purports in this work shows that he has contemplated on works like Kelileh and Demneh, Golestan, Masnavi and etc. In the aforesaid work each anecdote has been stipulated first in Arabic and then to Persian. Examining the Arabic and Persian parts of the anecdote, it appears that the volume of anecdotes in the Persian part is longer; Dabira-e-Alam has developed the story with his mastery of literary and incorporeal topics