بازتاب اوضاع اجتماعی کُردستان در داستان‌های ابراهیم یونسی.

محورهای موضوعی : زبان و ادب فارسی

هه لاله امینی ¹ , رضا صادقی شهپر ²

1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان؛ ایران
2 - دانشیار زبان و ادبیات فارسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران.

تاریخ دریافت : 1402/03/31 تاریخ پذیرش : 1402/11/14 تاریخ انتشار : 1403/03/12

کلید واژه: ابراهیم یونسی, کُردستان, اجتماع, داستان,

چکیده مقاله :

بسیاری از نویسندگان در داستان‌های خود به محیط بومی و جغرافیایی خاصی، توجّه ویژه‌ای داشته‌اند و تحوّلات اجتماعی آن منطقه را منعکس کرده‌اند. ابراهیم یونسی هم در داستان‌هایش زبان حال مردم کُردستان بوده، تحولّات و نابسامانی‌های این منطقه را نمایانده است. در این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است، نگارندگان کوشیده‌اند اوضاع اجتماعی کُردستان را از خلال رمان‌های شاخص ابراهیم یونسی نشان دهند. یونسی در رمان‌هایش از مسائل اجتماعی و سیاسی عصر پهلوی اوّل و دوم سخن گفته و کوشیده است از فقر و تنگ‌دستی مردم مرزنشین به‌ویژه روستاییان، بیکاری، فقر فرهنگی، فقر بهداشت و نبود امکانات رفاهی، دیدگاه غیر انسانی و تحقیرآمیز جامعۀ سنّتی نسبت به زنان، فساد مأموران دولت و چپاول مردم، خفقان سیاسی و اجتماعی، بی‌اعتمادی مردم به حکومت مرکزی، ریاکاری شیوخ محلّی، یأس و سرخوردگی فعالان سیاسی از فعالیت‌های حزبی و... پرده بردارد. واژگان کلیدی: ابراهیم یونسی، داستان، اجتماع، کُردستان.واژگان کلیدی: ابراهیم یونسی، داستان، اجتماع، کُردستان.

چکیده انگلیسی:

AbstractMany of authors have paid special attention to specific geographical environments in their narratives and reflected social and political developments in that region. Ebrahim Younisi (1926 _ 2011) born in "Baneh" Kurdistan, in his stories has indicated to the developments and disarraies in that region. In this research that is accomplished with descriptive-analytical method, the authors are trying to investigate social situation in Kurdish Areas in Ebrahim Younisi’s featured narratives. Younisi in his novels has spoken of social issues in Pahlavi | & || era and tried to disclose indigence of people that live at the borders especially villagers, unemployment, cultural poverty, lack of sanitary and welfare facilities, point of view of traditional society towards women and overriding many of their rights, corruption of administrative officers, injustice of the system of Lords and serfs, the political and social repression, people's distrust of the government, hypocrisy of local Sheikhs, despair...Key words: Ebrahim Younisi, Story, Society, Kurdistan.

منابع و مأخذ:

منابع
- امینی، هه‌لاله و رضا صادقی‌شهپر. (1399). «اقلیم‌گرایی در داستان‌های ابراهیم یونسی»، پژوهش‌های ادبی، سال هفدهم، شمارۀ 69، پاییز، صص 9-33.
- حاجی صادقی، امیر. (1383). یکی از ما: خاطرات و دیدگاه‌های استاد ابراهیم یونسی، تهران: کوچک.
- دست‌غیب، عبدالعلی. (1376). «گورستان غریبان: صحنه‌های اندوهبار زندگانی خلق»، گزارش، شمارۀ 83، دی، صص 66-72.
- سهراب‌نژاد، علی و فرزانه همتی. (1398). «نقد جامعه‌شناختی رمان گورستان غریبان اثر ابراهیم یونسی»، پژوهشنامۀ اورمزد، شمارۀ 48، پاییز، صص 85-102.
- شیخ‌الاسلامی مُکری، سوران و عبداللهی، رحیم. (1397). «بازتاب جامعه در گورستان غریبان»، در: شناخت‌نامۀ ابراهیم یونسی، صص 324-355.
- شیری، قهرمان. (1383). «ویژگی‌های اقلیمی در داستان‌نویسی کرمانشاه»، کتاب ماه ادبیات و فلسفه، شمارۀ 79، اردیبهشت، صص 54-65.
- لطیف‌پور، عبدالله و همکاران. (1396الف). «تقابل و تعامل خود و دیگری در رُمان مادرم دو بار گریست از ابراهیم یونسی»، ادبیات پارسی معاصر، دورۀ هفتم، شمارۀ 23، زمستان، صص 71-92.
- ــــــــــــــ. (1396ب). «منطق گفت‌وگویی و چندصدایی در رمان گورستان غریبان ابراهیم یونسی»، زبان و ادب فارسی، دورۀ نهم، شمارۀ 33، زمستان، صص 97-123.
- مالمیر، تیمور و نجم‌الدین رستم یونس. (1400). «نقد و تحلیل زندگی‌نامه‌نویسی ابراهیم یونسی در قالب رمان زمستان بی‌بهار»، پژوهشنامۀ نقد ادبی و بلاغت، دورۀ دهم، شمارۀ دوم، تابستان، صص 159-184.
- میرعابدینی، حسن. (1377). صد سال داستان‌نویسیِ ایران، سه جلد، ویراست دوم، تهران: چشمه.
- نظری، زینب و همکارن (1399) «بازتاب عناصر اقلیمی در داستان‌های ابراهیم یونسی»، مجله زبان و ادب فارسی، شماره241، ص 263-286.
- ورزنده، امید و سیّد شجاع نی‌نوا. (1397). شناخت‌نامۀ ابراهیم یونسی، تهران: نگاه.
- یونسی، ابراهیم. (1383). دلداده¬ها، تهران: پانیذ.
- ــــــــــــــ. (1382). زمستان بی¬بهار، تهران: نگاه.
- ــــــــــــــ. (1379). کج¬کلاه و کولی، تهران: پانیذ.
- ــــــــــــــ. (1372). گورستان غریبان، تهران: نگاه.
- ــــــــــــــ. (1377). مادرم دو بار گریست، تهران: ارمغان.
- Amini, Helaleh and Reza Sadeghishepar. (2019). "Climateism in Ebrahim Yunsi's stories", Literary Research, 17th year, No. 69, Fall, pp. 9-33.
- Haji Sadeghi, Amir. (1383). One of us: the memories and views of Professor Ebrahim Younesi, Tehran: Kuchach.
- Dast Ghaib, Abdul Ali. (1376). "Ghariban Cemetery: Sad Scenes of People's Life", Report, No. 83, Day, pp. 66-72.
- Sohrabnejad, Ali and Farzaneh Hemti. (2018). "Sociological criticism of the novel Gorestan Ghariban by Ebrahim Yunsi", Ormuzd Research Journal, No. 48, Fall, pp. 85-102.
- Sheikh al-Islami Mokri, Soran and Abdullahi, Rahim. (2017). "Reflection of society in Ghariban cemetery", in: Ebrahim Yunsi's identification, pp. 324-355.
- Shiri, hero. (1383). "Climatic features in Kermanshah's story writing", Book of the Month of Literature and Philosophy, No. 79, April, pp. 54-65.
- Latifpour, Abdullah and colleagues. (2016A). "Confrontation and interaction between self and other in the novel My mother cried twice by Ebrahim Yunsi", Contemporary Persian literature, 7th period, No. 23, Winter, pp. 71-92.
- (2016b). "Dialogue logic and polyphony in Ebrahim Yunsi's novel Graveyard of Strangers", Persian Language and Literature, 9th Volume, No. 33, Winter, pp. 123-97.
- Malmir, Timur and Najmuddin Rostam Yunus. (1400). "Criticism and analysis of Ibrahim Yunsi's autobiographical writing in the form of the novel Winter Without Spring", Journal of Literary Criticism and Rhetoric, 10th Term, 2nd Issue, Summer, pp. 159-184.
- Mirabedini, Hassan. (1377). One hundred years of Iran's story writing, three volumes, second edition, Tehran: Cheshme.
- Nazari, Zainab et al. (2019) "Reflection of climatic elements in the stories of Ebrahim Yunsi", Persian Language and Literature Magazine, number 241, pp. 263-286.
- Varzendeh, Omid and Sayyed Shuja Ninwa. (2017). Ebrahim Yunsi's identity card, Tehran: Negah.
- Yonesi, Ibrahim. (1383). Deldadeha, Tehran: Paniz.
- (1382). Winter without Spring, Tehran: Negah.
- (1379). Kaj-Kalah and Koli, Tehran: Paniz.
- (1372). Ghariban Cemetery, Tehran: Negah.
- (1377). My mother cried twice, Tehran: Armaghan.