مطالعة لایة نحوی زبان در برخی از لالایی‌های زبان فارسی: بررسی ساخت جمله
محورهای موضوعی : زبان و ادب فارسی
سیده مریم فضائلی
1
(دانشگاه فردوسی مشهد)
کلید واژه: زبان فارسی, Persian language, lullabies, ادبیات عامه, Popular literature, لایة نحوی, لالایی‌ها, Syntactic layer,
چکیده مقاله :
لالایی ها یکی از انواع ترانه ها هستند که در حوزة ادبیات عامه جای میگیرند. یکی از ابعاد ساختاری لالایی ها بررسی ویژگی های نحوی آن ها است. پژوهش حاضر با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با هدف بررسی انواع جملات تشکیل دهندة لالایی ها ازنظر ساده و مرکب بودن و نیز تعداد اجزای جملات در 93 لالایی فارسی انجام شد. نتیجة آزمون آماری کای دو که با استفاده از نرم افزار SPSS21 به دست آمد، نشان می دهد که در لالایی های موردبررسی، میان فراوانی جملات ساده و مرکب تفاوت معنادار وجود دارد؛ به صورتی که بسامد جملات ساده به طور معناداری بیشتر از جملات مرکب است. از بعد تعداد اجزای جمله، جملات سه جزئی و یک جزئی به ترتیب با 46% و 26% بیشترین و کمترین میزان بسامد را در لالایی های مورد بررسی داشته اند. نتیجة آزمون آماری کای دو نشان دهندة این است که در لالایی ها جملات سه جزئی به طور معناداری بیشتر از جملات یک جزئی کاربرد داشته اند. بسامد زیاد جملات ساده متناسب با نوع لالایی است؛ زیرا در این نوع از ادبیات عامه از آنجایی که مخاطبان لالایی ها کودکانی هستند که در حال فراگیری زبان هستند، انتظار بر این است که از ساختارهای نحوی استفاده شود که جملاتی کوتاه و ساده و متشکل از فقط یک فعل باشند تا پردازش و درک آنها برای کودکان ممکن باشد. همچنین، فراوانی زیاد جملات ساده به دلیل ویژگی ریتمیک لالایی ها است و اینکه این ویژگی موجب می شود تا لالایی ها غالباً در جملات ساده و کوتاه سه جزئی بیان شوند. افزون براین، به دلیل اینکه لالایی ها جنبة عامیانه دارند و سرایندگان آن ها نیز غالباً مادرانی با سطح سواد پایین هستند و در کلام عامیانه سعی می شود که از پیچیدگی گفتاری کاسته شود تا کلام روان تر باشد و انتقال مطلب سریع تر صورت گیرد، در لالایی های موردبررسی شاهد وقوع فراوان جملات ساده و کوتاه سه جزئی هستیم.
Lullabies are one type of songs which fall in the realm of popular literature. One of structural aspects of Lullabies are their syntactic properties. Current research has done by descriptive-analytic research method. The goal is examining of types of sentences in 93 lullabies based on be simple or compound and number of sentences parts. Chi-square test obtained using SPSS21 software, shows there is significant difference between frequencies of simple and compound sentences. That is, frequencies of simple sentences are more than compound sentences significantly. From number of sentence components, three components sentences and one component ones with 46% and 26% have the highest and lowest frequencies in lullabies respectively. Based on Chi-square test, in lullabies, three components sentences have been used more than one component ones significantly. High frequency of simple sentences is appropriate to the lullaby, because in this type of popular literature audiences of lullabies are children who are learning language and it is expected that are used syntactic structure with short and simple sentences and consisting of only one verb in order to processing and understanding them be possible for children. Also, high frequency of simple sentences is due to rhythmic characteristic of lullabies. So this property cause lullabies often told into simple and short three components sentences. Furthermore lullabies have of folk aspect and their speakers are mothers with low level literacy. In folk speech is tried to reduced speech complexity in order to be more fluid. So, in the examined lullabies there are short and simple three components sentences.
_||_
