مروری بر نقش پریلیپین در کبد چرب با رویکرد فعالیت بدنی

محورهای موضوعی : فعالیت بدنی و تندرستی

نفیسه صادقی ¹ , صالح رحمتی ²

1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
2 - دانشگاه آزاد واحد پردیس

تاریخ دریافت : 1402/08/22 تاریخ پذیرش : 1402/10/01 تاریخ انتشار : 1402/11/01

کلید واژه: لیپولیز, مصرف انرژی, تری گلیسرید, چربی, تمرین,

چکیده مقاله :

فواید فعالیت بدنی در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب به طور گسترده تأیید شده است. بیماری کبد چرب زمانی اتفاق می‌افتد که چربی بیش از حد در سلول‌های کبد انباشته می‌شود و منجر به التهاب و آسیب‌های بالقوه کبدی درازمدت می‌شود. پریلیپین، پروتئینی که در سلول‌های چربی یافت می‌شود، نقش حیاتی در تنظیم متابولیسم لیپید، از جمله ذخیره و تجزیه تری گلیسیرید دارد. ثابت شده است که تمرین بدنی منظم تأثیر مثبتی بر رابطه بین پری‌لیپین و کبد چرب دارد و محیط سالم‌تری برای کبد ایجاد می‌کند. فعالیت بدنی باعث افزایش بیان و فعالیت پریلیپین می‌شود. این پروتئین به آزادسازی تری گلیسیریدهای ذخیره شده از سلول‌های کبد کمک می‌کند و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا در طول فعالیت بدنی متابولیزه شوند و به‌عنوان سوخت مورد استفاده قرار گیرند. علاوه بر این، فعالیت بدنی لیپولیز را تحریک می‌کند، تجزیه چربی ذخیره شده به اسیدهای چرب آزاد که سپس می‌تواند برای تولید انرژی استفاده شود. افزایش فعالیت پریلیپین این فرآیند را تسهیل می‌کند و از تجمع بیش از حد تری گلیسیرید در سلول‌های کبدی جلوگیری می‌کند. فعالیت بدنی منظم مصرف انرژی را افزایش می‌دهد و به مدیریت وزن کمک می‌کند، زیرا اضافه‌وزن و چاقی عوامل خطر مهمی برای شروع و پیشرفت بیماری کبد چرب هستند. فعالیت بدنی با افزایش تجزیه و استفاده از چربی ذخیره‌شده در سلول‌های کبد، تأثیر مثبتی بر تعامل بین پری‌لیپین و کبد چرب دارد که مطالعه حاضر این ارتباطات را بررسی خواهد نمود.

چکیده انگلیسی:

The benefits of physical activity in individuals with fatty liver disease are widely acknowledged. Fatty liver disease occurs when an excessive amount of fat builds up in liver cells, resulting in inflammation and potential long-term liver damage. Perilipin, a protein present in fat cells, plays a crucial role in regulating lipid metabolism, including the storage and breakdown of triglycerides. It has been scientifically proven that regular physical exercise has a positive impact on the connection between perilipin and fatty liver, creating a healthier environment for the liver. Physical activity enhances the expression and activity of perilipin, aiding in the release of stored triglycerides from liver cells. This allows for their metabolism and utilization as fuel during physical activity. Furthermore, physical activity stimulates lipolysis, the process of breaking down stored fat into free fatty acids, which can then be utilized for energy production. By increasing the activity of perilipin, this process is facilitated, preventing excessive accumulation of triglycerides in liver cells. Regular physical activity also increases energy expenditure and assists with weight management, as overweight and obesity are significant risk factors for the development and progression of fatty liver disease. The present study aims to investigate the relationships between perilipin, fatty liver, and the positive effects of physical activity on these interactions.

متن کامل:



مروری بر نقش پریلیپین در کبد چرب با رویکرد فعالیت بدنی

 

 

عنوان کوتاه: تمرین، پریلیپین و کبد چرب

نفیسه صادقی 1، صالح رحمتی2 و *

1 کارشناسی ارشد، گروه فیزیولوژی فعالیت بدنی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار، گروه تربیت‌بدنی، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، پردیس، ایران

 

*نویسنده مسئول: دکتر صالح رحمتی

آدرس: گروه تربیت‌بدنی، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، پردیس، ایران.

کد پستی: 1658174583

شماره تماس: [phone]

پست الکترونیک: [e-mail]

ارکید: 1759-8751-0001-0000

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

A review of the role of perilipin in fatty liver with an exercise approach

 

Running head: Exercise, perilipin and fatty liver

 

 

 

 

Nafiseh Sadeghi1, Saleh Rahmati2, *

 

1MSc, Department of Exercise Physiology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

2Assistant Professor, Department of Physical Education, Pardis Branch, Islamic Azad University, Pardis, Iran. SR: [e-mail]; ORCID: 0000-0001-8751-1759

 

 

 

 

*Corresponding author: Saleh Rahmati

Department of Physical Education, Pardis branch, Islamic Azad University, Pardis, Iran.

Post Office Box: 1658174583

Tel: [phone], Fax: [phone]

Email: [e-mail]

ORCID ID: 0000-0001-8751-1759

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چکیده

فواید فعالیت بدنی در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب به طور گسترده تأیید شده است. بیماری کبد چرب زمانی اتفاق می‌افتد که چربی بیش از حد در سلول‌های کبد انباشته می‌شود و منجر به التهاب و آسیب‌های بالقوه کبدی درازمدت می‌شود. پریلیپین، پروتئینی که در سلول‌های چربی یافت می‌شود، نقش حیاتی در تنظیم متابولیسم لیپید، از جمله ذخیره و تجزیه تری گلیسیرید دارد. ثابت شده است که تمرین بدنی منظم تأثیر مثبتی بر رابطه بین پریلیپین و کبد چرب دارد و محیط سالم‌تری برای کبد ایجاد می‌کند. فعالیت بدنی باعث افزایش بیان و فعالیت پریلیپین می‌شود. این پروتئین به آزادسازی تری گلیسیریدهای ذخیره شده از سلول‌های کبد کمک می‌کند و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا در طول فعالیت بدنی متابولیزه شوند و به‌عنوان سوخت مورد استفاده قرار گیرند. علاوه بر این، فعالیت بدنی لیپولیز را تحریک می‌کند، تجزیه چربی ذخیره شده به اسیدهای چرب آزاد که سپس می‌تواند برای تولید انرژی استفاده شود. افزایش فعالیت پریلیپین این فرآیند را تسهیل می‌کند و از تجمع بیش از حد تری گلیسیرید در سلول‌های کبدی جلوگیری می‌کند. فعالیت بدنی منظم مصرف انرژی را افزایش می‌دهد و به مدیریت وزن کمک می‌کند، زیرا اضافه‌وزن و چاقی عوامل خطر مهمی برای شروع و پیشرفت بیماری کبد چرب هستند. فعالیت بدنی با افزایش تجزیه و استفاده از چربی ذخیره‌شده در سلول‌های کبد، تأثیر مثبتی بر تعامل بین پریلیپین و کبد چرب دارد که مطالعه حاضر این ارتباطات را بررسی خواهد نمود.

 

 

واژگان کلیدی: تمرین، تری گلیسرید، چربی، لیپولیز، مصرف انرژی

 

 

 

 

 

 

 

 

Abstract

The benefits of physical activity in individuals with fatty liver disease are widely acknowledged. Fatty liver disease occurs when an excessive amount of fat builds up in liver cells, resulting in inflammation and potential long-term liver damage. Perilipin, a protein present in fat cells, plays a crucial role in regulating lipid metabolism, including the storage and breakdown of triglycerides. It has been scientifically proven that regular physical exercise has a positive impact on the connection between perilipin and fatty liver, creating a healthier environment for the liver. Physical activity enhances the expression and activity of perilipin, aiding in the release of stored triglycerides from liver cells. This allows for their metabolism and utilization as fuel during physical activity. Furthermore, physical activity stimulates lipolysis, the process of breaking down stored fat into free fatty acids, which can then be utilized for energy production. By increasing the activity of perilipin, this process is facilitated, preventing excessive accumulation of triglycerides in liver cells. Regular physical activity also increases energy expenditure and assists with weight management, as overweight and obesity are significant risk factors for the development and progression of fatty liver disease. The present study aims to investigate the relationships between perilipin, fatty liver, and the positive effects of physical activity on these interactions.

 

Keywords: Exercise, triglycerides, fat, lipolysis, energy consumption.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه

بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)¹ به سرعت به‌عنوان یک نگرانی بهداشت جهانی در حال ظهور است و بخش قابل‌توجهی از جمعیت در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد (تنگ و همکاران 2023²). NAFLD که با تجمع بیش از حد چربی در کبد مشخص می‌شود، طیفی از شرایط از استئاتوز ساده تا استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH)³ را در بر می‌گیرد و در موارد شدید ممکن است به سیروز کبدی و کارسینوم کبدی پیشرفت کند (پاولز و همکاران 2022⁴). با توجه به افزایش شیوع و عوارض طولانی‌مدت بالقوه مرتبط با NAFLD، نیاز اساسی به کشف استراتژی‌های درمانی مؤثر برای کاهش تجمع چربی کبد و بهبود سلامت کبد وجود دارد. فعالیت بدنی از دیرباز به‌عنوان سنگ بنای سبک زندگی سالم شناخته شده است، با شواهد گسترده‌ای که اثرات مفید فعالیت بدنی را بر سلامت متابولیک و سلامت کلی نشان می‌دهد (واربوتون و همکاران 2006⁵). در سال‌های اخیر، علاقه فزاینده‌ای به درک تأثیر فعالیت بدنی بر پاتوژنز و پیشرفت NAFLD وجود داشته است. چندین مطالعه پتانسیل مداخلات فعالیت بدنی را در کاهش محتوای چربی کبد و بهبود عملکرد کبد در افراد مبتلا به NAFLD گزارش کرده‌اند. با این حال، مکانیسم‌های دقیق زیربنای این پیشرفت‌های ناشی از فعالیت بدنی تنها تا حدی شناخته شده است (وایتسنت و همکاران 2015⁶).

پریلیپین، یک پروتئین کلیدی که در متابولیسم لیپیدها دخیل است، به‌عنوان یک بازیکن بالقوه در تأثیرات فعالیت بدنی بر کبد چرب مورد توجه قرار گرفته است. پریلیپین عمدتاً در سلول‌های چربی یافت می‌شود و در تنظیم ذخیره و آزادسازی چربی نقش دارد (مس­سانچز و همکاران 2021⁷). با این حال، شواهد در حال ظهور نشان می‌دهد که پریلیپین همچنین ممکن است در متابولیسم لیپید کبد نقش داشته باشد (شارما و همکاران 2022⁸). مطالعاتی که به بررسی تأثیر فعالیت بدنی بر بیان و فعالیت پریلیپین در شرایط کبد چرب پرداخته‌اند، یافته‌های جالبی را به دست آورده‌اند که آن را به یک حوزه تحقیقاتی هیجان‌انگیز تبدیل کرده است (مس­سانچز و همکاران 2021).

هدف این بررسی ارائه یک مرور کلی از درک فعلی از تأثیر فعالیت بدنی بر پریلیپین در زمینه شرایط کبد چرب است. با کاوش در ادبیات موجود، هدف ما این است که نقش پریلیپین را در بهبودهای ناشی از فعالیت بدنی در تجمع چربی کبد و متابولیسم توضیح دهیم. علاوه بر این، مکانیسم‌های بالقوه‌ای را مورد بحث قرار خواهیم داد که از طریق آن فعالیت بدنی ممکن است بیان و فعالیت پریلیپین را تعدیل کند، بنابراین بینشی در مورد اهداف درمانی بالقوه برای مدیریت NAFLD ارائه می‌کند. به‌طور کلی، درک جامع از رابطه پیچیده بین فعالیت بدنی، پریلیپین و کبد چرب می‌تواند پیامدهای مهمی برای توسعه مداخلات مبتنی بر فعالیت بدنی برای پیشگیری یا درمان NAFLD داشته باشد.

 

کبد چرب و فعالیت بدنی

کبد چرب که به‌عنوان استئاتوز کبدی نیز شناخته می‌شود، وضعیتی است که با تجمع چربی اضافی در سلول‌های کبد مشخص می‌شود. این می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله چاقی، رژیم غذایی نامناسب، مصرف الکل، مقاومت به انسولین و برخی شرایط پزشکی باشد (ناسیر و همکاران 2015⁹). کبد چرب یک بیماری شایع است که میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد و در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به مشکلات جدی کبدی شود (میکل و همکاران 2021¹⁰).

فعالیت بدنی منظم به‌طور گسترده‌ای به‌عنوان یک جزء ضروری از یک سبک زندگی سالم شناخته شده است. نه‌تنها برای سلامت قلب و عروق، مدیریت وزن و قدرت عضلانی بلکه برای سلامت کبد نیز فواید زیادی دارد. فعالیت بدنی می‌تواند تأثیر مثبت قابل‌توجهی بر کبد چرب داشته باشد و ممکن است به جلوگیری از پیشرفت این بیماری کمک کند (نیستوریاک و همکاران 2018¹¹). برخی از اثرات فعالیت بدنی بر کبد چرب  در ادامه توضیح داده شده است.

کاهش وزن: فعالیت بدنی نقش مهمی در مدیریت وزن دارد و حفظ وزن سالم کلیدی در کاهش خطر ابتلا به کبد چرب یا معکوس کردن اثرات آن است. وقتی درگیر فعالیت بدنی هستیم، کالری می‌سوزانیم که می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. کاهش وزن اضافی می‌تواند به کاهش تجمع چربی در کبد و بهبود عملکرد کبد کمک کند (کوکس و همکاران 2017¹²).

بهبود حساسیت به انسولین: فعالیت بدنی منظم به افزایش حساسیت به انسولین کمک می‌کند، به این معنی که بدن در استفاده از انسولین برای تنظیم سطح قند خون کارآمدتر می‌شود. بهبود حساسیت به انسولین می‌تواند به کاهش ذخیره چربی در کبد کمک کند، زیرا مقاومت به انسولین ارتباط نزدیکی با ایجاد کبد چرب دارد (کلامپ و همکاران 2017¹³).

متابولیسم چربی تغییریافته: فعالیت بدنی می‌تواند بر روشی که بدن ما چربی‌ها را متابولیسم می‌کند تأثیر بگذارد. تجزیه چربی‌های ذخیره شده در بدن را تحریک می‌کند تا به‌عنوان انرژی استفاده شود. با انجام این کار، فعالیت بدنی می‌تواند به کاهش میزان چربی انباشته شده در کبد و کاهش خطر ابتلا یا بدتر شدن کبد چرب کمک کند (میکا و همکاران 2019¹⁴).

کاهش التهاب: کبد چرب اغلب با التهاب در سلول‌های کبد همراه است. ثابت شده است که فعالیت بدنی اثرات ضدالتهابی بر اندام‌های مختلف از جمله کبد دارد. فعالیت بدنی می‌تواند به کاهش سطح مولکول‌های پیش التهابی در بدن کمک کند که ممکن است به کاهش التهاب کبد مرتبط با کبد چرب کمک کند (کالکاترا و همکاران 2022¹⁵).

افزایش جریان خون کبدی: فعالیت بدنی باعث افزایش گردش خون در سراسر بدن از جمله کبد می‌شود. بهبود جریان خون به کبد به بهبود عملکرد آن کمک می‌کند و به دفع سموم و انتقال مواد مغذی ضروری کمک می‌کند. این افزایش جریان خون می‌تواند به معکوس شدن تجمع چربی در کبد کمک کند (شفبرد و همکاران 2019¹⁶).

به‌طور کلی، فعالیت بدنی منظم می‌تواند با کاهش وزن، بهبود حساسیت به انسولین، تغییر متابولیسم چربی، کاهش التهاب و افزایش جریان خون کبد، تأثیر مثبتی بر کبد چرب داشته باشد (وندر و همکاران 2018¹⁷).

 

پریلیپین و فعالیت بدنی

پریلیپین، پروتئینی که عمدتاً در سلول‌های چربی (سلول‌های چربی) یافت می‌شود، نقش مهمی در متابولیسم لیپید و ذخیره‌سازی درون این سلول‌ها دارد. به‌عنوان یک پوشش محافظ در اطراف قطرات چربی عمل می‌کند و دسترسی آنزیم‌های دخیل در تجزیه چربی را تنظیم می‌کند که به‌عنوان لیپولیز شناخته می‌شود. در نتیجه، پریلیپین در سال‌های اخیر به دلیل دخالت در تعادل انرژی و اختلالات متابولیکی مختلف از جمله چاقی و مقاومت به انسولین مورد توجه قرار گرفته است. این پروتئین همچنین موضوع مورد علاقه در درک تأثیر فعالیت بدنی بر عملکرد سلول‌های چربی بوده است (لاندوس و همکاران 2004¹⁸).

فعالیت بدنی منظم به دلیل اثرات مفید بر سلامت کلی از جمله مدیریت وزن، تناسب اندام قلبی عروقی و سلامت متابولیک به‌خوبی شناخته شده است. تغییرات ناشی از فعالیت بدنی در بافت چربی، محل اصلی ذخیره چربی، به‌طور گسترده مورد بررسی قرار گرفته است (کولنس و همکاران 2021¹⁹) و پریلیپین به‌عنوان یک بازیگر ضروری در این سازگاری ظاهر شده است.

یکی از اثرات قابل توجه فعالیت بدنی بر پریلیپین، فسفوریلاسیون آن است. فسفوریلاسیون ساختار پریلیپین را تغییر می‌دهد و منجر به افزایش لیپولیز و آزادسازی متعاقب آن اسیدهای چرب برای سوخت در طول فعالیت بدنی می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند که فعالیت بدنی حاد یا تمرینات استقامتی طولانی‌مدت سطوح فسفوریلاسیون پریلیپین را افزایش می‌دهد و باعث افزایش تحرک و استفاده از چربی‌های ذخیره شده می‌شود. این سازگاری به‌ویژه برای افرادی که قصد کاهش درصد چربی بدن را دارند مفید است (مورالس و همکاران 2017²⁰). علاوه بر این، تغییرات ناشی از فعالیت بدنی در بیان پریلیپین نیز مشاهده شده است. فعالیت بدنی منظم می‌تواند بیان پریلیپین را افزایش دهد که نشان‌دهنده نقش بالقوه در پیشگیری و درمان چاقی است. افزایش سطح پریلیپین در سلول‌های چربی، کارایی ذخیره‌سازی چربی را افزایش می‌دهد و خطر انبساط بافت چربی و اختلالات متابولیک بعدی مرتبط با چاقی را کاهش می‌دهد (شاو و همکاران 2012²¹).

رابطه بین پریلیپین و فعالیت بدنی فقط به بافت چربی محدود نمی‌شود. عضله اسکلتی، یکی دیگر از محل‌های اصلی استفاده از لیپیدها در طول فعالیت بدنی، همچنین تغییراتی را در سطوح پریلیپین و وضعیت فسفوریلاسیون پس از فعالیت بدنی نشان می‌دهد. اعتقاد بر این است که این سازگاری‌ها اکسیداسیون چربی عضلانی را افزایش داده و عملکرد فعالیت بدنی را بهبود می‌بخشد (مورالس و همکاران 2017).

علاوه بر این، شواهد اخیر نشان می‌دهد که پریلیپین ممکن است به‌عنوان یک ارتباط بین متابولیسم چربی ناشی از فعالیت بدنی و حساسیت به انسولین عمل کند. در افراد مبتلا به مقاومت به انسولین، مداخلات فعالیت بدنی نشان داده شده است که بیان پریلیپین و الگوهای فسفوریلاسیون چربی سلولی را بهبود می‌بخشد و به بهبود مدیریت لیپیدها و بهبود هموستاز گلوکز کمک می‌کند (اسمیت و همکاران 2012²²).

به‌طور خلاصه، پریلیپین نقش مهمی در تنظیم متابولیسم چربی در سلول‌های چربی و ماهیچه‌های اسکلتی در طول فعالیت بدنی دارد. تغییرات ناشی از فعالیت بدنی در بیان پریلیپین و الگوهای فسفوریلاسیون به افزایش تحرک چربی، استفاده و کارایی ذخیره سازی کمک می‌کند. درک رابطه پیچیده بین پریلیپین و فعالیت بدنی پیامدهایی برای توسعه مداخلات مبتنی بر فعالیت بدنی با هدف قرار دادن چاقی، اختلالات متابولیک و مقاومت به انسولین دارد (پورتیمور و همکاران 2015²³). تحقیقات بیشتر در این زمینه ممکن است راه‌های درمانی جدیدی را باز کند و درک ما را از سازگاری‌های متابولیک ناشی از فعالیت بدنی عمیق‌تر کند.

 

 

فعالیت بدنی، پریلیپین و کبد چرب

فعالیت بدنی به‌طور گسترده‌ای به‌عنوان یک مداخله مفید برای افراد مبتلا به بیماری کبد چرب شناخته شده است. کبد چرب به دلیل انباشته شدن چربی اضافی در سلول‌های کبدی ایجاد می‌شود که منجر به التهاب و آسیب بالقوه درازمدت کبد می‌شود. پریلیپین، پروتئینی که در سلول‌های چربی یافت می‌شود، نقش مهمی در تنظیم متابولیسم لیپید، از جمله تجمع و تجزیه تری گلیسیرید دارد (واندر و همکاران 2018²⁴).

نشان داده شده است که فعالیت بدنی منظم تأثیر مثبتی بر تعامل بین پریلیپین و کبد چرب دارد و محیط سالم‌تری برای کبد ایجاد می‌کند. یکی از مکانیسم‌های کلیدی که فعالیت بدنی از طریق آن اثرات خود را اعمال می‌کند، افزایش بیان و فعالیت پریلیپین است. این پروتئین به بسیج تری گلیسیریدهای ذخیره شده از داخل سلول‌های کبد کمک می‌کند و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا در طول فعالیت بدنی به‌عنوان منبع انرژی متابولیزه شوند (واندر و همکاران 2018).

علاوه بر این، فعالیت بدنی لیپولیز را تحریک می‌کند، تجزیه چربی ذخیره شده به اسیدهای چرب آزاد که می‌تواند بیشتر برای تولید انرژی مورد استفاده قرار گیرد. افزایش فعالیت پریلیپین به تسهیل این فرآیند کمک می‌کند و به جلوگیری از تجمع بیش از حد تری گلیسیرید در سلول‌های کبد کمک می‌کند. با کاهش میزان ذخایر چربی در کبد، فعالیت بدنی می‌تواند سلامت کبد را بهبود بخشد و خطر التهاب و آسیب کبدی مرتبط با بیماری کبد چرب را کاهش دهد (ماسلا و همکاران 2020²⁵).

فعالیت بدنی همچنین باعث بهبود کلی متابولیسم کل بدن می‌شود. حساسیت به انسولین را افزایش می‌دهد، به تنظیم سطح گلوکز خون کمک می‌کند و از ابتلا به دیابت نوع 2 که اغلب با بیماری کبد چرب همراه است، جلوگیری می‌کند. علاوه بر این، فعالیت بدنی منظم مصرف انرژی را افزایش می‌دهد و به مدیریت وزن کمک می‌کند، زیرا اضافه‌وزن و چاقی عوامل خطر اصلی برای ایجاد و پیشرفت بیماری کبد چرب هستند (کایروان و همکاران 2017²⁶).

توجه به این نکته ضروری است که فواید فعالیت بدنی بر پریلیپین و کبد چرب وابسته به دوز است. هر دو فعالیت بدنی هوازی (مانند دویدن، شنا یا دوچرخه‌سواری) و فعالیت بدنی‌های مقاومتی (مانند وزنه‌برداری) در بهبود سلامت کبد مؤثر هستند. با این حال، مدت، شدت و تناوب بهینه فعالیت بدنی برای افراد مبتلا به بیماری کبد چرب ممکن است متفاوت باشد (کایروان و همکاران 2017). در نتیجه، فعالیت بدنی به‌طور مثبت بر تعامل بین پریلیپین و کبد چرب با ترویج تجزیه و استفاده از چربی ذخیره شده در سلول‌های کبد تأثیر می‌گذارد. با افزایش فعالیت پریلیپین و ارتقای سلامت کلی متابولیک، فعالیت بدنی نقش مهمی در کاهش خطر و پیشرفت بیماری کبد چرب دارد (استینویک و همکاران 2020²⁷). اجرای فعالیت بدنی منظم به‌عنوان بخشی از یک استراتژی درمانی جامع می‌تواند به بهبود سلامت کبد و بهزیستی کلی کمک کند.

 

مسیرهای متابولیکی در مورد اثرگذاری تمرین بر پریلیپین در شرایط کبد چرب

بیماری کبد چرب با تجمع چربی اضافی در سلول‌های کبدی مشخص می‌شود که منجر به اختلال عملکرد کبد و پیشرفت بالقوه به سیروز کبدی می‌شود. نشان داده شده است که فعالیت بدنی با تقویت تجزیه چربی ذخیره شده و بهبود عملکرد کلی متابولیک، اثرات مفیدی بر کبد چرب دارد. یکی از مسیرهای متابولیک مهم تحت تأثیر فعالیت بدنی در شرایط کبد چرب، مسیر لیپولیز باواسطه پریلیپین است. پریلیپین پروتئینی است که در سطح قطرات لیپید درون سلول‌ها از جمله سلول‌های کبدی یافت می‌شود. نقش مهمی در تنظیم تجزیه تری گلیسیریدهای ذخیره شده (شکل اصلی ذخیره چربی) به اسیدهای چرب منفرد دارد که می‌توانند به‌عنوان منابع انرژی مورد استفاده قرار گیرند (بنینی و همکاران 2016²⁸).

در طول فعالیت بدنی، مسیرهای سیگنالینگ مختلفی از جمله فعال شدن گیرنده‌های آدرنرژیک فعال می‌شوند. این گیرنده‌ها باعث فعال شدن پروتئین کیناز A می‌شوند که به نوبه خود پریلیپین را فسفریله می‌کند (یک گروه فسفات اضافه می‌کند). پریلیپین فسفریله شده دستخوش تغییر ساختاری می‌شود و جذب و فعال‌سازی لیپاز حساس به هورمون (HSL) و لیپاز تری گلیسیرید چربی (ATGL) را تسهیل می‌کند (کالدرون و همکاران 2016²⁹).

HSL و ATGL آنزیم‌های کلیدی هستند که در تجزیه تری گلیسیرید به اسیدهای چرب آزاد نقش دارند. پس از فعال شدن، هیدرولیز تری گلیسیریدها را کاتالیز می‌کنند و اسیدهای چرب آزاد می‌کنند که می‌توانند به خارج از کبد منتقل شوند و به‌عنوان منابع انرژی توسط بافت های دیگر استفاده شوند. این فرآیند به کاهش تجمع چربی در سلول‌های کبد کمک می‌کند و وضعیت کبد چرب را کاهش می‌دهد (الداهر و همکاران 2022³⁰).

علاوه بر این، نشان داده شده است که فعالیت بدنی مسیر فعال‌کننده گیرنده گاما 1-آلفا (PGC-1α) را فعال می‌کند. PGC-1α یک فعال کننده رونویسی است که چندین مسیر متابولیک درگیر در متابولیسم انرژی را تنظیم می‌کند. فعال شدن PGC-1α منجر به افزایش بیوژنز میتوکندری می‌شود که ظرفیت اکسیداسیون اسیدهای چرب را در سلول‌های کبدی افزایش می‌دهد. این افزایش اکسیداسیون اسیدهای چرب باعث پاک‌سازی بیشتر چربی از کبد می‌شود (بوست و همکاران 2019³¹).

به‌طور خلاصه، فعالیت بدنی مسیر لیپولیز با واسطه پریلیپین را با فسفریله کردن پریلیپین فعال می‌کند که سپس آنزیم‌های HSL و ATGL را فعال می‌کند و منجر به تجزیه تری گلیسیریدهای ذخیره شده به اسیدهای چرب آزاد می‌شود. علاوه بر این، فعالیت بدنی مسیر PGC-1α را تحریک می‌کند، بیوژنز میتوکندری را تقویت می‌کند و اکسیداسیون اسیدهای چرب را در سلول‌های کبدی افزایش می‌دهد. این مسیرهای متابولیک در مجموع به اثرات مفید فعالیت بدنی بر شرایط کبد چرب کمک می‌کنند.

 

 

نتیجه‌گیری

فعالیت بدنی فواید بی‌شماری برای افراد مبتلا به بیماری کبد چرب دارد. بیماری کبد چرب زمانی اتفاق می‌افتد که چربی در سلول‌های کبد انباشته می‌شود و باعث التهاب و آسیب احتمالی کبد می‌شود. پریلیپین، پروتئینی که در سلول‌های چربی یافت می‌شود، به تنظیم متابولیسم چربی کمک می‌کند و نقش حیاتی در مدیریت ذخیره‌سازی و تجزیه چربی ایفا می‌کند. نشان داده شده است که فعالیت بدنی منظم بر رابطه بین پریلیپین و کبد چرب تأثیر مثبتی دارد. فعالیت بدنی بیان و فعالیت پریلیپین را افزایش می‌دهد و اجازه می‌دهد تری گلیسیریدهای ذخیره شده در سلول‌های کبد آزاد شده و به‌عنوان سوخت در طول فعالیت بدنی استفاده شوند. فعالیت بدنی همچنین لیپولیز را تحریک می‌کند، تجزیه چربی ذخیره شده به اسیدهای چرب آزاد که می‌تواند برای تولید انرژی استفاده شود. این فرآیند که با افزایش فعالیت پریلیپین تسهیل می‌شود، از تجمع بیش از حد تری گلیسیرید در سلول‌های کبدی جلوگیری می‌کند. با کاهش ذخایر چربی در کبد، فعالیت بدنی سلامت کبد را بهبود می‌بخشد، خطر التهاب را کاهش می‌دهد و احتمال آسیب کبدی مرتبط با بیماری کبد چرب را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، فعالیت بدنی با افزایش حساسیت به انسولین، تنظیم سطح گلوکز خون و کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 که اغلب با بیماری کبد چرب همراه است، متابولیسم کلی را بهبود می‌بخشد. فعالیت بدنی منظم همچنین مصرف انرژی را افزایش می‌دهد و به مدیریت وزن کمک می‌کند، زیرا اضافه‌وزن و چاقی عوامل خطر مهمی برای بیماری کبد چرب هستند (شکل 1). توجه به این نکته مهم است که فواید فعالیت بدنی بر پریلیپین و کبد چرب به دوز آن بستگی دارد. هر دو فعالیت بدنی هوازی و فعالیت بدنی‌های مقاومتی در بهبود سلامت کبد مؤثر بوده‌اند. با این حال، مدت، شدت و دفعات فعالیت بدنی ایدئال ممکن است در بین افراد مبتلا به بیماری کبد چرب متفاوت باشد.

 

 

شکل 1. نقش فعالیت بدنی و پریلیپین در جلوگیری از کبد چرب، دیابت و بیماری قلبی عروقی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

منابع

Althaher AR. (2022). An Overview of Hormone-Sensitive Lipase (HSL). ScientificWorldJournal, 2022, 1964684. doi:10.1155/2022/1964684

Banini BA, & Sanyal AJ. (2016). Nonalcoholic Fatty Liver Disease: Epidemiology, Pathogenesis, Natural History, Diagnosis, and Current Treatment Options. Clin Med Insights Ther, 8, 75-84. doi:10.4137/cmt.s18885

Bost F, & Kaminski L. (2019). The metabolic modulator PGC-1α in cancer. Am J Cancer Res, 9(2), 198-211.

Calcaterra V, Vandoni M, Rossi V, Berardo C, Grazi R, Cordaro E, . . . Zuccotti G. (2022). Use of Physical Activity and Exercise to Reduce Inflammation in Children and Adolescents with Obesity. Int J Environ Res Public Health, 19(11). doi:10.3390/ijerph19116908

Calderon-Dominguez M, Mir JF, Fucho R, Weber M, Serra D, & Herrero L. (2016). Fatty acid metabolism and the basis of brown adipose tissue function. Adipocyte, 5(2), 98-118. doi:10.1080/21623945.2015.1122857

Clamp LD, Hume DJ, Lambert EV, & Kroff J. (2017). Enhanced insulin sensitivity in successful, long-term weight loss maintainers compared with matched controls with no weight loss history. Nutr Diabetes, 7(6), e282. doi:10.1038/nutd.2017.31

Cox CE. (2017). Role of Physical Activity for Weight Loss and Weight Maintenance. Diabetes Spectr, 30(3), 157-160. doi:10.2337/ds17-0013

Kirwan JP, Sacks J, & Nieuwoudt S. (2017). The essential role of exercise in the management of type 2 diabetes. Cleve Clin J Med, 84(7 Suppl 1), S15-s21. doi:10.3949/ccjm.84.s1.03

Kolnes KJ, Petersen MH, Lien-Iversen T, Højlund K, & Jensen J. (2021). Effect of Exercise Training on Fat Loss-Energetic Perspectives and the Role of Improved Adipose Tissue Function and Body Fat Distribution. Front Physiol, 12, 737709. doi:10.3389/fphys.2021.737709

Londos C, & Kimmel AR. (2004). Fat Mobilization: Perilipin and Hormone-Sensitive Lipase. In W. J. Lennarz & M. D. Lane (Eds.), Encyclopedia of Biological Chemistry (pp. 85-89). New York: Elsevier.

Mass Sanchez PB, Krizanac M, Weiskirchen R, & Asimakopoulos A. (2021). Understanding the Role of Perilipin 5 in Non-Alcoholic Fatty Liver Disease and Its Role in Hepatocellular Carcinoma: A Review of Novel Insights. Int J Mol Sci, 22(10). doi:10.3390/ijms22105284

Mika A, Macaluso F, Barone R, Di Felice V, & Sledzinski T. (2019). Effect of Exercise on Fatty Acid Metabolism and Adipokine Secretion in Adipose Tissue. 10. doi:10.3389/fphys.2019.00026

Mikolašević I, Filipec Kanižaj T, & Targher G. (2021). Nonalcoholic fatty liver disease - a growing public health problem. Croat Med J, 62(1), 1-3. doi:10.3325/cmj.2021.62.1

Morales PE, Bucarey JL, & Espinosa A. (2017). Muscle Lipid Metabolism: Role of Lipid Droplets and Perilipins. J Diabetes Res, 2017, 1789395. doi:10.1155/2017/1789395

Muscella A, Stefàno E, Lunetti P, Capobianco L, & Marsigliante S. (2020). The Regulation of Fat Metabolism During Aerobic Exercise. Biomolecules, 10(12). doi:10.3390/biom10121699

Nassir F, Rector RS, Hammoud GM, & Ibdah JA. (2015). Pathogenesis and Prevention of Hepatic Steatosis. Gastroenterol Hepatol (N Y), 11(3), 167-175.

Nystoriak MA, & Bhatnagar A. (2018). Cardiovascular Effects and Benefits of Exercise. Front Cardiovasc Med, 5, 135. doi:10.3389/fcvm.2018.00135

Pourteymour S, Lee S, Langleite TM, Eckardt K, Hjorth M, Bindesbøll C, . . . Norheim F. (2015). Perilipin 4 in human skeletal muscle: localization and effect of physical activity. Physiol Rep, 3(8). doi:10.14814/phy2.12481

Pouwels S, Sakran N, Graham Y, Leal A, Pintar T, Yang W, . . . Ramnarain D. (2022). Non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD): a review of pathophysiology, clinical management and effects of weight loss. BMC Endocr Disord, 22(1), 63. doi:10.1186/s12902-022-00980-1

Sharma A. (2022). Lipid droplets associated perilipins protein insights into finding a therapeutic target approach to cure non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD). Future Journal of Pharmaceutical Sciences, 8(1), 1. doi:10.1186/s43094-021-00395-0

Shaw CS, Shepherd SO, Wagenmakers AJ, Hansen D, Dendale P, & van Loon LJ. (2012). Prolonged exercise training increases intramuscular lipid content and perilipin 2 expression in type I muscle fibers of patients with type 2 diabetes. Am J Physiol Endocrinol Metab, 303(9), E1158-1165. doi:10.1152/ajpendo.00272.2012

Shephard RJ, & Johnson N. (2015). Effects of physical activity upon the liver. Eur J Appl Physiol, 115(1), 1-46. doi:10.1007/s00421-014-3031-6

Smith CE, Arnett DK, Corella D, Tsai MY, Lai CQ, Parnell LD, . . . Ordovás JM. (2012). Perilipin polymorphism interacts with saturated fat and carbohydrates to modulate insulin resistance. Nutr Metab Cardiovasc Dis, 22(5), 449-455. doi:10.1016/j.numecd.2010.09.003

Stevanović J, Beleza J, Coxito P, Ascensão A, & Magalhães J. (2020). Physical exercise and liver "fitness": Role of mitochondrial function and epigenetics-related mechanisms in non-alcoholic fatty liver disease. Mol Metab, 32, 1-14. doi:10.1016/j.molmet.2019.11.015

Teng ML, Ng CH, Huang DQ, Chan KE, Tan DJ, Lim WH, . . . Muthiah MD. (2023). Global incidence and prevalence of nonalcoholic fatty liver disease. Clin Mol Hepatol, 29(Suppl), S32-s42. doi:10.3350/cmh.2022.0365

van der Windt DJ, Sud V, Zhang H, Tsung A, & Huang H. (2018). The Effects of Physical Exercise on Fatty Liver Disease. Gene Expr, 18(2), 89-101. doi:10.3727/105221617x15124844266408

Warburton DE, Nicol CW, & Bredin SS. (2006). Health benefits of physical activity: the evidence. Cmaj, 174(6), 801-809. doi:10.1503/cmaj.051351

Whitsett M, & VanWagner LB. (2015). Physical activity as a treatment of non-alcoholic fatty liver disease: A systematic review. World J Hepatol, 7(16), 2041-2052. doi:10.4254/wjh.v7.i16.2041

 

 

---

[1]  Non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD) 

[2]  Teng et al., 2023

[3]  Nonalcoholic steatohepatitis

[4]  Pouwels et al., 2022

[5]  Warburton, Nicol, & Bredin, 2006

[6]  Whitsett & VanWagner, 2015

[7]  Mass Sanchez, Krizanac, Weiskirchen, & Asimakopoulos, 2021

[8]  Sharma, 2022

[9]  Nassir, Rector, Hammoud, & Ibdah, 2015

[10]  Mikolašević, Filipec Kanižaj, & Targher, 2021

[11]  Nystoriak & Bhatnagar, 2018

[12]  Cox, 2017

[13]  Clamp, Hume, Lambert, & Kroff, 2017

[14]  Mika, Macaluso, Barone, Di Felice, & Sledzinski, 2019

[15]  Calcaterra et al., 2022

[16]  Shephard & Johnson, 2015

[17]  van der Windt, Sud, Zhang, Tsung, & Huang, 2018

[18]  Londos & Kimmel, 2004

[19]  Kolnes, Petersen, Lien-Iversen, Højlund, & Jensen, 2021

[20]  Morales, Bucarey, & Espinosa, 2017

[21]  Shaw et al., 2012

[22]  Smith et al., 2012

[23]  Pourteymour et al., 2015

[24]  van der Windt et al., 2018

[25]  Muscella, Stefàno, Lunetti, Capobianco, & Marsigliante, 2020

[26]  Kirwan, Sacks, & Nieuwoudt, 2017

[27]  Stevanović, Beleza, Coxito, Ascensão, & Magalhães, 2020

[28]  Banini & Sanyal, 2016

[29]  Calderon-Dominguez et al., 2016

[30]  Althaher, 2022

[31]  Bost & Kaminski, 2019

---