جایگاه رساله ی استادی در فلسفه ی نقدی کانت

محورهای موضوعی : کاوش های عقلی"

حسین هوشنگی ¹ (دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1401/05/25 تاریخ پذیرش : 1401/08/15 تاریخ انتشار : 1401/09/01

کلید واژه: عقل, کانت, dissertation, حساسیت, reason, Sensibility, Kant, دوره‌ی نقدی و پیشانقدی, رساله ی آغاز استادی, critical and pre critical,

چکیده مقاله :

حیات فلسفی کانت مشتمل بر دو دوره ی پیشانقدی (تا ۱۷۷۰.م) و نقدی است. رساله ی استادی کانت که در سال ۱۷۷۰. م تالیف شده است، کانت را در میانه ی پرواز نشان می دهد. اساساً دوره های گذار در تاریخ فلسفه اهمیت ویژه ای دارند چون می توانند ما را با مسائل اصلی فلسفی در دوره تکون و شکل گیری آنها از نزدیک آشنا کنند و افزون بر تسهیل فهم و درک اهمیت راه حل ها و نوآوری ها ریشه شناسی اصطلاحات خاص فیلسوف را نیز میسر کند. در رساله ی استادی، با تفکیک حساسیت و عقل شناخت پدیداری به حساسیت و شناخت نفس الامری به عقل اختصاص داده می شود. در همین رساله، کانت به عامل زمان و مکان به عنوان صورت ادراک که وظیفه ساماندهی به معرفت را ایفا می کند، تفطن می یابد. بعدها مسئله چگونگی تطابق مفاهیم عقلی با اعیان غیر محسوس توجّه او را جلب کرد و در رویارویی با این مسئله مفاهیم عقلی را هم ناظر به عالم پدیداری دانست؛ ولی تحت تاثیر شبهات هیوم در باره علیت اطلاق آن مفهوم بر عالم پدیداری نیز محل سوال قرار گرفت و راه برای طرح آموزه ی عناصر پیشینی در دوره نقدی گشوده شد.

چکیده انگلیسی:

 Kant's philosophy consists of two pre-critical (until 1770) and critical stages. Inaugural dissertation written in 1770 shows Kant in the middle of his flight. Essentially, in the history of philosophy the passage times is very important because it can us knew philosophical issues in their origination and formation period. It also helps us to know more about the solutions and innovations as well as terminology of certain philosophy. In his dissertation Kant makes a distinction between sensibility and reason and allocated phenomenal knowledge to the sensibility and nominal one to the reason. He also recognized the great part played by time and space as forms of perception. A while the quality of correspondence of rational concepts with non-sensual objects attracted his attention. Confronting this issue he confined the rational concepts to the phenomenal world but to the effects of Hume, s critiques about causality, application of those concepts on phenomenal world also is being questioned and thereby ground is paved for introducing the prior doctrine in critical era of Kant.