بررسی رابطه بین آگاهی از حقوق شهروندی و فرهنگ شهروندی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی سیرجان)
محورهای موضوعی : دستاوردهای نوین در حقوق عمومیعظیمه کاظمی 1 , مهدی حسنی باقری 2
1 - کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سیرجان، سیرجان، ایران.
2 - استادیار، گروه حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بافت، بافت، ایران.
کلید واژه: فرهنگ شهروندی, حقوق شهروندی, Constitution, Citizenship Culture, responsibility, Political Rights, آگاهی از حقوق شهروندی, Citizen Rights,
چکیده مقاله :
پرورش شهروند فعال و موثر، مستلزم عزم و اراده برای تعلیم، تربیت و برنامه ریزی مناسب در این راستاست. به طورخاص، آگاهی شهروندان از حقوق شهروندی می تواند مبنای تعهد آنان به انجام رفتارهای اجتماعی و تکالیف شهروندی و به عبارت بهتر، فرهنگ شهروندی باشد. براین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین آگاهی از حقوق شهروندی و فرهنگ شهروندی انجام شده است. قلمرو مکانی این تحقیق، دانشگاه آزاد اسلامی سیرجان می باشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی سیرجان به تعداد تقریبی 4500 نفر بود که از این تعداد 351 نفر بر اساس جدول کرجسی و مورگان به عنوان نمونه و با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. دو پرسشنامه استاندارد در میان نمونه توزیع و در نهایت 310 پرسشنامه برگشتی با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری در قالب نرم افزار لیزرل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بین میزان آگاهی دانشجویان از حقوق شهروندی(حقوق شهروندی سیاسی، اجتماعی و مدنی) و فرهنگ شهروندی آنان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.
Abstract Cultivating active and effective citizen requires determination and will for proper education, training and planning in this direction. Specifically, citizen's awareness of citizenship rights can be the basis of their commitment to social behaviors and citizenship tasks and citizenship culture. Accordingly, the aim of this study was to investigate the relationship between citizenship rights and citizenship culture. The spatial domain of this research is the Islamic Azad University of Sirjan. This research in terms of purpose is applied and in terms of nature and method, it is descriptive of correlation type. The statistical population of this study was 4500 students of Islamic Azad University of Sirjan in 2019, that as a sample 351 persons of them were selected based on Kerjecy and Morgan table. Two standard questionnaires were distributed among the sample and finally 310 questionnaires were analyzed by Structural Equation odemling (SEM) in Lisrel software. The results showed that there is a positive and significant relation between students' awareness of citizenship rights (political, social and civil rights) and citizenship culture.
_|احمدی طباطبایی، محمدرضا. ) 1388 (. حقوق شهروندی با تاکید بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه خط
اول: رهیافت انقلاب اسلامی، شماره 3 : 18 - 3 .
- احمدی، فهیمه) 1394 (. بررسی تاثیر آگاهی از حقوق و تعهدات شهروندی، رساله کارشناسی ارشد پژوهشگری علوم
اجتماعی، دانشگاه الزهرا.
- امام جمعه، فرهاد.، اشتری، کیانا. ) 1392 (. تبیین جامعه شناختی وضعیت حقوق شهروندی در سازمانهای اجرایی جامعه
شهری اراک. فصلنامه پژوهش اجتماعی، سال ششم، شماره نوزدهم: 43 - 13 .
فصلنامه دستاوردهای نوین در حقوق عمومی، سال اول،شماره اول،بهار 1401
70
- آقازاده، احمد. ) 1385 (. اصول و قواعد حاکم بر فرآیند تربیت شهروندی و بررسی سیر تحولات و ویژگیهای این گونه
آموزشها در ژاپن. فصلنامه نوآوری های آموزشی، سال پنجم، شماره 17 : 66 - 45 .
- باقری بنجار، عبدالرضا، مرجانی، سجاد) 1396 (. تحلیل رابطه آگاهی از رضایت از زندگی با توسعه اجتماعی)مطالعه
موردی شهروندان شهر رشت(، دوفصلنامه مشارکت و توسعه اجتماعی، دوره سوم، شماره 5، ص 1 - 25 .
- بندرچی، محمدرضا. ) 1383 (. حقوق شهروندی در حقوق اساسی ایران. قسمت اول. دادرسی، شماره 8 : 19 - 15 .
- پیران، پرویز. ) 1385 (. شهروندی از حقوق تا مسئولیت. نامه، شماره 53 .
- تاجانی، بهرام. ) 1388 (. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با آخرین اصلاحات. چاپ دوم. انتشارات اندیشه عصر.
تهران.
- حاج زاده، مصطفی.، منصوری، اعظم. ) 1392 (. سنجش میزان آگاهی های عمومی به حقوق شهروندی در استان خراسان
شمالی. فصلنامه مطالعات جامعه شناختی جوانان، سال چهارم، شماره 12 : 76 - 57 .
- حسنی، محمد.، موسوی، میرنجف.، حبی قراتپه، سکینه. ) 1391 (. سنجش میزان فرهنگ شهروندی دانشجویان در حیطه
ارزشها و هنجارها، مطالعه موردی: دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه ارومیه. فصلنامه فرهنگ در دانشگاه اسلامی،
شماره 3 : 242 - 223 .
- حسین آبادی، سعید.، زنگنه، یعقوب. ) 1396 (. تاثیر آگاهی از حقوق شهروندی بر شهروندی فعال )مورد مطالعه: شهر
سبزهوار(. فصلنامه جغرافیا و توسعه فضای شهری، دوره 4 شماره 2 : 204 - 189 .
- حسین زاده، پروین، ابراهیم پور، داوود) 1392 (. بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با رضایت شهروندان شهر تبریز، مطالعات
جامعه شناسی، سال ششم، شماره بیست و یکم، ص 59 - 72 .
- دلاور، علی. ) 1400 (. روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. ویراست پنجم. تهران، انتشارات ویرایش.
- رستگار، خدیجه.، سیدان، فریبا. ) 1394 (. سنجش رابطه بین فرهنگ شهروندی و سلامت اجتماعی شهروندان تهرانی.
فصلنامه مطالعات ملی، سال شانزدهم، شماره 1 : 107 - 85 .
- روشن، محمد.، بیراوند، رضا.، یاراحمدی، حسین. ) 1393 (. حقوق شهروندی، پیشینه و جایگاه آن در مناسبات پلیس.
فصلنامه بصیرت و تربیت اسلامی، سال یازدهم، شماره 30 : 138 - 111 .
- سهامی، سوسن.، احمدی، سیروس.، دوکوهکی، لیلا.، حاجی پور، محمد. ) 1395 (. رابطه آگاهی از حقوق شهری و
کیفیت زندگی در بین زنان 44 - 25 سال شهر شیراز. فصلنامه علمی-پژوهشی زن و جامعه، سال هفتم، شماره 1 : 44 -
29 .
- شاه طالبی، حسین، نوری اصل، احد) 1390 (." هویت ملی و حقوق شهروندی در ایران: گفتمان دو سویه و چند سویه
ملت - دولت"، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال سوم، شماره 11 .
فصلنامه دستاوردهای نوین در حقوق عمومی، سال اول،شماره اول،بهار 1401
71
- شیبانی، ملیحه، داودوندی، طاهره) 1390 (. تحلیلی بر میزان آگاهی از رضایت از زندگی در میان دانشجویان، فصلنامه
برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، شماره 5 .
- عنایتی، ترانه.، آراسته، حمیدرضا.، ضامنی، فرشیده.، نظافتی پایانی، یوسف. ) 1391 (. رابطه آگاهی از حقوق شهروندی
با رفتار اجتماعی دانشجویان. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، سال هفتم، شماره دوم: 10 - 1 .
- فاطمی نیا، سیاوش. ) 1386 (. فرهنگ شهروندی: محصول و محمل حاکمیت خوب، سازمان کارا و شهروند فعال.
فصلنامه رفاه اجتماعی، سال هفتم، شماره 26 : 58 - 35 .
- فاطمی نیا، سیاوش، حیدری، سیامک) 1394 (. "عوامل مرتبط با تعهدات شهروندی"، فصلنامه علمی، پژوهشی رفاه
اجتماعی، سال دهم، شماره 38 .
- فتحی، سروش.، ثابتی، مریم. ) 1391 (. توسعه ساختار سازمانی شهری و گسترش فرهنگ شهروندی. فصلنامه مطالعات
شهری، سال دوم، شماره دوم: 196 - 163 .
- فرهنگی، منوچهر) 1384 (." برابری)تساوی( در حقوق بشر و پیشینه تاریخی آن"، پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید
بهشتی شماره 39 و 40 .
- فغان نژاد، سعدالله.، نوری، مهدی. ) 1391 (. بررسی حقوق شهروندی در وضعیت بحران: مطالعه تطبیقی حقوق ایران،
فرانسه و آمریکا. دو فصلنامه مدیریت بحران، شماره اول، بهار و تابستان: 81 - 69 .
- کلدی، علیرضا.، پوردهناد، نگار. ) 1391 (. بررسی میزان آگاهی و نگرش دانشجویان نسبت به حقوق شهروندی در
تهران. فصلنامه مطالعات شهری، سال دوم، شماره چهارم: 58 - 29 .
- گنجی، محمد.، نیازی، محسن.، عسکری کویری، اسما. ) 1393 (. تحلیلی بر فرهنگ شهروندی با تاکید بر آموزشهای
شهروندی. فصلنامه مطالعات جامعه شناختی شهری، سال چهارم، شماره دوازدهم: 100 - 75 .
- محمدی، جمال، تبریزی، نازنین) 1394 (. سنجش میزان آگاهیهای عمومی به رضایت از زندگی و قوانین شهری)مورد
مطالعه: گروه سنی 20 تا 35 سال شهرهای ساری، بابل، آمل و قائمشهر(، مجله تخصصی جامعه شناسان، سال اول،
شماره اول، ص 175 - 190 .
- مهدوی، سید محمد صادق.، عاشوری، علی. ) 1393 (. بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی موثر بر ارتقای فرهنگ
شهروندی)مورد مطالعه: شهر بوشهر(. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال ششم، شماره چهارم: 26 - 23 .
- نقی زاده، زینب) 1391 (. "حقوق و مسئولیت های حقوق شهروندی و تکالیف آن". همایش ملی نظارت قضایی و
حقوق شهروندی در نظام جمهوری اسلامی ایران.
- هاشمیان فر، سید علی.، عجمی، شهرزاد. ) 1391 (. بررسی فرهنگ شهروندی ساکنان بافت حاشیهای شهر اصفهان.
فصلنامه مطالعات شهری، سال دوم، شماره 3 : 230 - 209 .
فصلنامه دستاوردهای نوین در حقوق عمومی، سال اول،شماره اول،بهار 1401
72
- هاشمیان فر، سیدعلی.، گنجی، محمد. ) 1388 (. تحلیلی بر فرهنگ شهروندی در شهر اصفهان. فصلنامه جامعه شناسی
کاربردی، شماره 20 : 44 - 25 .
- Anderson, E., Hoeberigs, R., Mackinnon, L and Thwaites, T. (2004). Cultural inclusive arts education in Aotearoa/New Zealand, School for Visual and Creative Arts in Education. University of Auckland New Zealand: 1-3.
- Arthur, J., Bohlin, K, E. (eds.) (2005). Citizenship and higher education: The role universities in communities and societies. London: Routledge Falmer.
- Biesta, G. (2009). What kind of citizenship for European higher education? Beyond the competent active citizen. European Educational Research Journal, 8(2): 146-158.
- Gibson, K, L. (2009). Moral development in preparing gifted students for Global citizenship, Morality, and Gifted minds. Springer: 1-12.
- Joo kwak, D. (2007). challenges for Values education Today: In search of a Humanistic Approach for the cultivation of the virtue of private citizenship, values education and lifelong learning ,Konkuk university, Seoul, Korea: 147-159.
- Li, J. (2009). Fostering citizenship in China's move from elite to mass higher education: An analysis of students' political socialization and civic participation. International Journal of Educational Development, 29(4): 382-398.
- Marshall, T, H. (2009). Citizenship and Social Class in (Eds) Jeff Manza and Michael Sauder Inequality and Society. W.W. Norton and Co. New York.
- Patino G, S. (2009). Promoting ethical competencies: Education for democratic citizenship in a Mexican institution of higher education. Journal of Moral Education, 38(4): 533-551.
- SKogen, R. (2010). The missing Element to Achieving a Citizenship –as Practice: Balancing freedom and responsibility in schools to university of Alberta Interchange, Vol.4, Springe 2010.
- Tobias, R. (1997). The boundaries of education for active citizenship: institutional and community context, Secuter Aotearo, New Zealand.
- UNESCO. (2010). teaching and learning for a Sustainable Future teaching and learning, 20 values education. Available at: http/www.unesco.org/education/TLSF/pdf –list.htm.|_
